Page:Ti Pilibusterismo Ilokano ni Jose Rizal 1963.pdf/360

This page has been validated.


346

TI PILIBUSTERISMO


binigat a madadacl ket kas da la itay maikasta tapno adda rigat a pakaidagelan dagiti tatlao. . . ¡a! aganos. . . agara­ mid... iso ti nakem ti Dios! Sawenyo man kadagita a ti pannakapapatay da iso ti pakaispalan da, a ti panagaramid da iso ti rang-ay ti balay da! Aganos. . . agaramid. . . ¿Ania a Dios dayta?

—Maysa a Dios a Nalinteg unay, apo Simoun, —insungbat daydi apo padi; —maysa a Dios a mangdusa iti kurang ti pammati tayo, kadagiti kinkinadakes tayo, iti bassit a panangilala tayo iti kinadayag, kadagiti nasayaat nga ar-aramid ti tao. . . Baybay-an ket rumamantay nga agaramid iti dakes, pasaray pay intay idayaw; nalinteg, nalinteg unay, a intay lak-amen dagiti bungbunga na ket inda met lak-amen dagiti annak tayo. Iso ti Dios ti wayawaya, apo Simoun, a mamilit kadatayo a inangayat iti wayawaya, babaen ti panangaramid Na a dumagsen kadatayo ti singkaw; maysa a Dios ti kaasi, Dios ti linteg, a no innatay dusaen, innatay met pasayaaten, ket isuna la a parangkapanna iti nam-ay ti maikari a gapo kadagiti ar-aramid na: ti pagsursuruan iti panagrigat mangtenneb, ti pagbabakalan pabilgenna dagiti karkararua. Saanko a kayat a sawen a ti wayawaya tayo intay gun-uden iti tadem ti buneng; ti buneng saan unay a maaramaten kadgitoy nga al-aldaw, a mangituyang iti gasat dagiti il-ili, ngem, kunak, a intay gun-uden ti wayaw’aya babaen ti intay panangitan-ok iti isip ken iti kinadayag ti tao, babaen ti intay panangayat iti nalinteg, iti naimbag, iti naindaklan, uray mataytayo a gapo kenkuana, ket no ti may­ sa nga Hi dumanunen iti dayta a kinapantok, ni Apo Mugna iso ti mangted iti igam, ket marpuog dagiti sinandidios, marpuog dagiti nadangkes a kasla maysa a sinanbalay a nipis, ket ti wayawaya agraniag a maikuyog iti umuna a bannawag! Ti kinadaksanggasat tayo, datay met la ti mamatpataod, awan pabasulentayo a sabali. No ti Espania innatay kuma makita a nakurkurang ti intay yaannugot iti kinadangkes, no inna kuma makita a sidadaantay a makidangadang ken agrigat a gapo kadagiti kalkalintegan tayo, ti Espania iso kuma ti umuna a mangted iti wayawaya tayo, tano ti bunga ti ayat madatnganen ti inna panagluom, jdaksanggasat ti ina a mayat a inanglemmes kenkuana! Ket, inggana iti di maaddaan ti Hi a pilipino iti umanay a bileg a mangipukkaw, a sitatangad ti muging na ket siuuyos ti barukong na, iti kalintegan na nga agbiag a kas Hi ken mangsaluad babaen ti inna panagrigat, babaen ti inna panangted iti dara na met laeng; inggana iti intay makita dagiti kakailian tayo,