Page:Ti Pilibusterismo Ilokano ni Jose Rizal 1963.pdf/38

This page has been validated.


24
TI PILIBUSTERISMO

—Ngem dakayo, ta dakay ngad ti gobernador eklesiastiko a mangisasaop iti arsobispo, Jania kuma ti aramiden yo no kas adda maaramid a kasta?

Ni Padre Salvi ingngatuna ti abaga na ket simmungbat a sitatalna:

—Saan a masapol a pagbanbannugan a panunuten ti di mabalin a maaramid. . . Ngem tangay sarsarita ti masasao, diyo liplipatan ti kasayaatan, ta iso ti napaypayso, ti panagmilagro ni San Nicolas, a ti narba a simbaan na nakitayo ngata. Saritaek ken apo Simoun ta dina ngata ammo. Idi una na, kas la ti karayan ken ti pay met danaw napunnuda kadagiti bubuaya a napalalo nagdadakkel ken ngbubuklaw ket inda sarangten dagiti bangbangka a pattugen kadagiti ip-ipos da nga inda yaplit. Saritaen dagiti sinursuratan dagiti praile a naminsan nga aldaw, maysa nga insik a dina pay kinayat ti nagbuniag ingga na idi, limmabas iti sango ti simbaan, ket iti apagdarikmat, nagparang kenkuana ti sairo iti langa ti maysa a buaya, a nangpattog iti banka na, tapno inna alun-unen ket inna ipan sadi inpierno. Pinaltiingan ti Dios daydi insik ket inawaganna a dagos ni San Nicolas, ket iti apagkanito, daydi buaya nagbalin a bato. Dagidi in-inauna kunada nga idi, mailasin a naimbag daydi nakaap-aprang nga ayop kadagiti pispisi dagiti batbato a nabatbati iti bagi na; no siak, mabalinko a paneknekan a nailasinko pay laeng a nalawlawag ti ulo na, ket no iso ti pamkuatan a mangipato, daydi nakaap-aprang a buaya, dakkel unay.

—¡Nakaskasdaaw, nakaskasdaaw a sarita! — inpukkaw ni Ben-Zayb,—ket naiparbeng a saritaen iti maysa nga artikulo. Ti kinadakkel, ti kinabuklaw daydi buaya, ti kigtot daydi insik, ti danom ti karayan, dagiti kinawkawayanan. . . Ket kasta met a mabalin a pamkuatan a mangadal iti panagdidilig dagiti relrelijion. Ta kitaenyo, maysa nga insik a di pay nagbuniag, inawaganna iti let-ang ti kadaklan a peggad, ti maysa a santo nga ammuna gapo ta inna nangnangngeg ngata a dina patpatien. . . Ita saan a maipaay ti sao a “naim-imbag ti dakes nga am-ammo ngem ti nalaing a di pay am-ammo.” No siak, ta addaak kuma sadi China, ket mailasbungak iti kasta a peggad, umuna ngata nga awagak ti santo nga adadda a di am-ammo iti kalendario, ngem ni Konpucio wenno ni Budha. No daytoy, maysa a nalawag a kinangatngato ti kinakatoliko wenno kinakapoy a di umiso ken di maitutop ti utek dagiti tattao a nakusnig ti kudil da, ti laeng napasnekan a panangadal iti Antropolojia ti makabalin a mangilawlawag.