- 33
ti maysa a karison. Kalpasan ti innem a bulan, nagdinamag
a nakitada a naipan sadi Karolinas; addada met nagkuna a
kas da nakita a nakakawes iti aruat ti guardia sibil.
—¡Guardia sibil ni Tano! ¡Susmariusep!—kasta dagiti sasao dagiti tattao a pagak-akubenda dagiti im-ima da.—¡Ni Tano, a napalalo nagimbag ken nagtakneng! ¡Rekiemiternam!
Ti apo na a lakay ado nga al-aldaw a saan na a kinasao ti ama; ni Juli nagsakit, ngem ni Kabesang Tales saan a naglua iti uray sangkatedted laeng; iti bayat ti dua nga aldaw, saan a immulog iti balay na a kasna man itay kabuteng ti ikikita a panangbabalaw dagiti amin a sangapurukan; kabutengna a panagananda a naranggas iti anak na. Iti maikatlo nga aldaw, nupay kasta, immulog a sipapaltog.
Inpapanda a panggep na ti mamapatay, ket adda pay naimbag ti panagnaknakem na a nangibaga a nangngegna nga insikatna nga ikali ti padi-uldog kadagiti inaraduan ti talon na; daydi praile, idi ta kasta, pudno a kinabutengnan. Ti rimsua iti daytoy, iso ti yuulog ti maysa a bilin ti Kapitan Jeneral a mangiparit kadagiti amin a tattao iti kaadda ti paltog da ken ti pannakaummong dagiti amin a palpaltog. Ni Kabesang Tales intedna ti paltog na, ngem tinuluyna ti nangliklikmot kadagiti taltalon na a siigam iti atiddog a buneng.
— ¿Pagan-anom dayta buneng mo, no dagiti agar-arang adda paltog da?—kunkuna kenkuana ni lakay Selo.
—Masapulko a bantayan dagiti minulmulaak,—insungbatna;—tunggal puon a unas a tumubo sadiay, tulang daydi asawak.
Innalada daydi buneng na, ta kunada nga atiddog unay. Idi kastan, innalana daydi daan a wasay ni ama na, inbaklayna ket tinuluyna ti nakakigkigtot a panagliklikmot na.
Tunggal pumanaw iti balay da, ni lakay Selo ken ni Juli mamigpigergerda, ta ibutengda piman ti biag na. Ni Juli panawanna ti pangablan na, mapan iti tawa, aglualo, agkari kadagiti sasanto, agnobena. Daydi lakay, pasaray saan na a masurutan ti mangsangal iti sekkar ti maysa a sagad ket ibagbaganan ti panagsubli na iti bakir. Saan a mabalinen ti agbiag iti daydi a balay.
Nagangayanna, naaramid ti ibutbuteng da. Gapo ta da giti taltalon na adayuda iti yan dagiti balbalay, ni Kabesang Tales, numan pay adda wasay na, natiliw dagiti agar-arang, isuda nga addaan iti rebolber ken badil (pusil). Dagiti agararang kinunada kenkuana a tangay adda pirak na nga ited kadagiti uk-ukom kada ab-abogado, maiparbeng met
