Page:Ti Pilibusterismo Ilokano ni Jose Rizal 1963.pdf/60

This page has been validated.


46
TI PILIBUSTERISMO

Ulila a naminpinsan, awan ama na, awan ina na, awan kakabsat na pimanen, pinanawanna daydi nga ili, a dagiti agturturay na napalalo ti inna kadakuada panangkabuteng, ket napan sadi Manila a pinaub-ubing iti balay ti maysa a baknang ken agadal metten, kas aramid dagiti ado a tattao. Ti panagdaliasat na, maysa a nakaladladingit, nagtitipunan da puyat ken danag a istay dina payen marikna ti bisin. Epepenna idi ti bisin na kadagiti bungbunga a makitana iti bakir, no kasta nga mapan sumuksok, no makataldiap iti adayo iti aruat ti sibil, aruat a mangipalagip kenkuana iti puon ken gapo ti amin a kinadaksanggasat na. Idi addan sadi Manila, a rutayrutayan ken masakit, inunurna amin a balbalay a nangigayatan iti bagi na a patagabo. !Maysa a bassit a ubing a taga ili nga awan ti uray maysa a sao ti kastila nga ainmuna, sa pay ket masaksakit! !Napukawen iti inanama, sibibisin ken silaladingit, inna inun-unor dagiti lanlansangan nga awan man la ti nangtaliaw iti rutayrutay nga aruaten na! jNo namin-ano a kinayatna ti pinadalapusan kadagiti kabkabayo a kasla kimat nga aglabas a nagguyod kadagiti luglugan a gumilgilap ti kalupkop da a pirak ken nalinis a pinta da, tapno mamenggan dagiti rigrigat na! Naimbag a gasat, ta nakitana a limmabas ni Kapitan Tiago, a kinuyog ni ikit Isabel; iso amammuna ida manipod pay sadi San Diego, ket iti ragsak na, inpagarupna ida nga istay payen na kailian na. Sinurutna daydi lugan, idi kuan, dina nasiputanen, sinalsaludsudna ti balay da, ket gapo ta idi iso ti aldaw a iseserrek ni Maria Clara iti konbento, ket ni Kapitan Tiago sineknan ti napalalo a ladingit, inawatda a kas maysa a tagabo, nga awan bayad na, ngem impalubusda ket di a mapan agadal sadi San Juan de Letran, no kayatna.

Narugit, dakes ti aruat na, awan sabali a pannakasapatosna no di bakya, kalpasan ti sumagmamano a bulan a panagyanna sadi Manila, simbrek a nagadal iti primer anio (umuna a tawen) ti latin. Dagiti kakadua na, no makitada ti aruat na, yagawada ti uinadayo, ket ti mangisursuro, maysa a nataer a dominiko, dina nagsaludsudan iti uray naminsan, ket tunggal inna makita, pagkuribetbetenna dagiti kidkiday na. Iti bayat dagiti walo a bulbulan a panagserrek na, ti la sao a nagallatiw kadakuada a dua, iso ti nagan na? no mabasa ti lista, ken ti adsum (adtuyak) a isungbatna, iti inaldaw. jAmangan a pait ti inna marikna tunggal rumuar iti pagadalan, ket piman ta maawatanna ti gapo daydi a kapaayan na, ania ket a luluan aya dagidi tumartaredted kadagiti matmata na ket ania ket nga as-asugen aya dagiti agruar, ngem maep-epda a