- 47
matay met laeng id uneg ti puso na! jAnian aya a sangsangit ken an-anug-og na iti rabaw ti tanem daydi ina na, idi inna inpeksa dagiti nalmeng a ladladingit, pan'nakaab-abi ken pannakairurrurumen na, idi ta inkuyog ni Kapitan Tiago sadi San Diego, iti naminsan a umadani ti Paskua! Ket nupay kasta, inna adalen a ipaulo ti leksion na, nga awan ket labasanna nga uray la no maysa a tuldek, nupay dina unay maawatan. Ngem idi kuan, naliwliwaan idi inna nakita a kadagiti tallo wenno uppat a gasot a kaadalan na, maysa nga uppat a pulo laeng dagiti mapadayawan a mapasungbatan, gapo ta am-ammo ida ti mangisursuro gapo iti langa da, wenno gapo iti kinaalikuteg da, wenno gapo ta kaay-ayuna ida, wenno uray ania latta a panggep. Aduda met ket di dagidi makaay-ayat a saan a mapasungbatan, ta iti kasta, mailisida iti bannog nga agpanunot ken makaawat.
Inda ngamin kadagiti pagad-adalan saan a mapan mangala iti ammo wenno agadal, no di ket manggun-od iti maysa a kurso, ket no maipauluda la ket ti pagbasaanen, eania pay ti sapulen? Maingatuda ket magun-udda ti maysa a tawen.
Ni Basilio nakaruar iti eksamen, nasungbatanna ti kakaisuna a saludsod a pinasungbatanda kenkuana, a kasla maysa a makina, a di ket simmardeng ken immanges, ket nagun-udna ti aprobado, a kasta unay katawa dagiti nangeksamen. Dagidi siam a kakadua na — sagtunggal pulo ti panageksamen da tapno mabiit a mairingpas — saan da a napagasatan ket napilitda a nangulit iti makatawen manen a pannakaibilang da a kasla nuang.
Iti maikadua a tawen, gapo ta ado ti inabak daydi manok nga ay wan na, pinabaratuan ni Kapitan Tiago iti nawadwad, a indagdagusna nga inggatang iti sapatos ken kallugong na a pieltro. Gapo kadagitoy ken kadagiti ar-aruaten a inted ni apo na, nga inna tinarimaan a intutop iti katayag na, ti langa na simmayaat bassit, ngem idiay na laengen. Iti maysa a pagadalan nga aduda dagiti agad-adal, ado ti masapol tapno maawis ti imatang ti mangisuro, ket ti agadal a manipod iti umuna a tawen saan nga agpadlaw gapo iti maysa a nalatak a kababalin, wenno di magun-od ti ayat ti mangisuro, narigatto unay a inda maam-ammo kadagiti matda nga al-aldaw ti inna panagadal. Nupay kasta, intuluyna, ta ni anos iso ti nangruna a talugading na.
Ti gasat na kasla nagbaliw bassit idi makapagtersera anio (maikatlo a tawen). Naipatang a nangisuro kenkuana ti maysa a dominiko a naayat, narabak ket nalaing a mamagpa-