Page:Ti Pilibusterismo Ilokano ni Jose Rizal 1963.pdf/64

This page has been validated.


50
TI PILIBUSTERISMO


kayatna kuma ti Derecho, tapno adda abogado na nga awan baybayad na; ngem sadi Pilipinas saan a umanay ti pannakaannno ken pannakaammo a nalaing kadagiti linlinteg tapno adda mangitalek iti ringgor; masapol nga abaken dagiti ringringgor ket tapno abaken ida, masapol dagiti gagayyem, masapol ti bileg ken pannakabalin kadagiti adda sadi ngato, masapol ti ado a gramatika parda. Ni Kapitan Tiago immannamong met la idi agangayen, ta nalagipna a dagiti agadadal iti Panangagas gamgamuluenda dagiti bangbangkay; nabayag idin nga agsapsapol iti maysa a sabidong a pangtennebna kadagiti tadtadi dagiti manmanok na, ket ti kasayaatan nga aminuna, iso ti dara ti maysa nga insik a natay iti sakit a sipilis.

Kas met la ti daydi daan a gaget na, wenno adadda pay, ti inpakat daydi bumaro a nangadal kadagiti masapol iti Panangagas, ket nanipod iti maikatlo a tawen rinugyannan ti nangag-agas a nagasat unay, iso a saan la a mangisagana kenkuana iti naraniag a kasakbayan, no di pay ket mangted iti umanay a pagaruat na iti nataraki payen ken sangkabassit a maiduldulin.

Toy a tawen iso ti maudi a panagadal na, ket iti uneg ti dua a bulan, maysanton a mediko, agawidto sadi ili na, makiasawanto ken Juliana, tapno agbiagda a sigagasat. Ti nasayaat a banagen ti panaglisensiado na, saan la a napetpetanen, ngem tagtagyurayenna pay ket di a naraniag, kas balangat dagiti panagad-adal na. Iso ti natudingan nga agbitla iti pagyaman iti kanito a pannakayawat dagiti titulo da, ket inna tagtagainepenen nga adda iti tengnga ti Paraninpo iti sango ti klaustro, nga iso ti turong ti mata ken imatang dagiti tattao. Amin dagidi nga ul-ulo, tan-ok ti sirib sadi Manila, a kas da la nailemmeng kadagiti namarisan a kawkawes da, amin dagiti babbai nga mapan tumabuno sadiay gapo iti ayat da la nga agbuya, isuda nga idi un-una na a tawtawen, kitaenda a dida ibibiang, wenno silalais pay ket di, amin dagidi nga appo a dagiti luglugan da, idi ubing pay, inda kuma dalapusen iti tengnga ti lutlot a kasla maysa nga aso, itinto dayta nga aldaw, indanto denggen a sipapasnek, ket iso, addanto inna ibaga kadakuada a maysa a banag a saan pay a nagamgamulo, maysa a banag a di pay immaweng iti daydi a disso; innanto malipatan ti bagi na, ta innanto lagipen dagiti nakakaasi nga agad-adal kadagiti masakbayan a tawtawen, ket daytanto a bitla isunto ti pagserrek na iti gimong dagiti tattao. . .