Page:Ti Pilibusterismo Ilokano ni Jose Rizal 1963.pdf/66

This page has been validated.


52
TI PILIBUSTERISMO


la daydi ulep iti muging, isuda met la dagidi taktakiag a nabaneg, namagmagada bassit itan, iso met la daydi pigsa na a kas la makapungpungtot. Dagiti naar-aramid iti nalabes nariingda kenkuana: kasna la itay narikna ti pudot daydi puor, daydi bisin na, daydi pannakapukaw ti pigsa na, daydi angot ti daga a nakali. . . Ti kasdi a nasarakanna pinagbutengna. No kasta, ni joyero Simoun a kunkunada nga indio-ingles, portuges, amerikano mulato, Kardenal a Pugot, Eminensia a Nangisit, ti dakes a kararua ti Kapitan Jeneral a kas pangnagan kenkuana dagiti ado a tattao, di ket sabali no di daydi nalmeng a tao a ti panagparang ken panagpukawna naigiddanda iti ipapatay daydi agtawid kadagidi dagdaga. Ngem kadagiti dua a di am-ammo, a nagsakit idi kenkuana daydi natay ken daydi sibibiag, siasino kadakuada ti Ibarra?

Toy a saludsod a namin-ado nga inturturungna iti bagi na tunggal masasao ti ipapatay ni Ibarra, simken manen iti panunot na iti saklang daydi datdatlag a tao a makitana sadiay.

Daydi natay adda dua a sugsugat na a gapuanan ti paltog, kas nakitana iti kalpasan na kadagiti inad-adal na, ket nalabit a isuda ti rimsua idi kinamatda iti danaw. Daydi na­ tay, no kasta, iso ngata ni Ibarra, a nalabit, napan nagpasag iti rabaw ti tanem daydi apona a lakay, ket ti tarigagay na a mapuuran ti bangkay na, maawatan a nalawag unay gapo iti panagiyan na sadi Europa, iso a pakaaramidan ti pannakapuor dagiti bangbangkay. No kasta, asino, ngarod, daydi maysa, daydi sibibiag, daytoy joyero Simoun, a idi, langa na ti nakakaasi, ket itan nagsubli a nabungon iti balitok ket gayyem dagiti agturturay? Adda palimed iti daydi ket daydi agad-adal a silalamiis ti dara na, kas kababalin na, inkarina a lawlawagan, ket naguray iti maysa a kanito.

Ni Simoun kali a kali, ngem ni Basilio nakitana a daydi daan a pigsa na kimmapuyen; ni Simoun umangsa-angsab, narigat ti panaganges na, ket no manen, aginana.

Ni Basilio, iti buteng na a matakuatan, dinarasna ti nagpanunot iti inna araniiden, timmakder iti nagtugawan na, ket, iti timek na a kadawyan.

—Mabalinkay a tulungan, apo...? —sinaludsudna, a rimuar iti naglemmengan na.

Ni Simoun inlintegna ti bagi na ket limmagto a kas la maysa a tigre a dina napakadaan ti kabusor na, inkautna ti ima na iti bulsa ti amerikana na, ket kinitana daydi agad-adal a sibebessag ken sililiday.

—Maikasangapulo ket tallo a tawen itan a pinarangkapandak iti napateg unay a tulong, apo,—intuloy ni Basilio, a