Page:Ti Pilibusterismo Ilokano ni Jose Rizal 1963.pdf/74

This page has been validated.


60
TI PILIBUSTERISMO


lay mapanaganan ti panagtakaw iti nasayaat a nagan; ngem nupay kasano a kinaimbag dagiti tattao, ti ayat iti daga a nakayanakan, kanayunto laeng a maysa a naimbag a talugading kadagiti Il-ili a maimammameg, a ta kanayunto a kaibatuganna ti ayat iti linteg, ayat iti wayawaya, ayat iti kinatakneng. Bay-an, ngad, dagita tagtagainep a di matungpal, bay-an dagita naimas a sarsarita a kasla sarita ti babai! Ti kinadakkel ti tao saan nga adda iti inna panangunna iti tawen a yanna, ta toy saan a mabalin a maaramid; ngem adda ket di iti inna panangpadles kadagiti tartarigagay na, iti inna pannangted kadagiti masapsapol na ken iti inna panangiturong iti dalan na iti sangwanan. Dagiti naisagsagudayan a tattao, a dagiti kaaduan kunada nga inunnaanda ti tawen a kaaddada a nagbiag, isuna la a kasta ti pangipapanan kadakuada, ta dagiti mangipapan addada iti adayo unay, wenno pagbalinenda a ginasot a tawtawen ti ipos a yan dagiti naudi iti dalan!

Ni Simoun nagulimek. Idi makitana a dina mariing ti rugso iti daydi kararua a nalamiis, immaramat iti sabali a pamuspusan, ket sinaludsudna, a simmabali ti timek na:

—Ket, ¿ania ti aramiden yo gapo iti lagip daydi ina yo, ken daydi kabsat yo? eUmanayen ti yaay yo ditoy iti tunggal tawen a umay agsangit a kasla maysa a babai iti rabaw ti maysa a tanem?

Ket nagkatawa iti mangrabrabak.

Nasukit ti sasagidan ni Basilio: toy simmabali, ket immaddang iti sangkaaksaw.

—¿Ania ti kayat yo nga aramidek?—sinaludsudna, a sipupungtot.—Awan mabalinko nga aramaten, awan galad ko iti pagilian, d’adda matuntunko a linteg kadagiti nangpapatay kadakuada? Maysaak to manen a maipatli ket maburburakto a kas la sarming a maipuruak iti kadilian. ¡A, dakes man ti inkay inaramid a panangipalagip kaniak, ta kas kay la nagbanbannog iti ur-uray a nangsagid iti maysa a sugat!

—¡Ket no igayatko ti tulong ko kadakayo?

Ni Basilio nagwingiwing ken nagpanunot.

— Amin a pannakaalangon ti linteg, amin a ibabales ditoy daga di danto mapasubli ti biag iti uray la no maysa a buok daydi ina; di danto met mapasubli a mapaisem dagiti bibbibig daydi kabsat ko! Maturugda kadin a sitatalna. . . ?Ania ti maal-alak uray bumalesak?

—Maliklikam a sagabaen dagiti sabsabali dagiti sinagsagaba yo; maliklikan a iti kasakbayan addada manen annak a inda papatayen ken inna nga inda pagmauyungen. Ti pa-