Page:Ti Pilibusterismo Ilokano ni Jose Rizal 1963.pdf/94

This page has been validated.


80
TI PILIBUSTERISMO

Kasta ti nagtulaganda, ket ni Kabesang Tales immulog a dagus.

Ngem, idi addan iti ruar tiway, nakitana iti adayo, ti maysa a dana nga agturong iti bakir, daydi praile nga agaywan iti asyenda ken maysa a lalaki a nabigbigna nga iso daydi mangala kadagiti dagdagana. Ti maysa a lalaki a makakita iti asawana a sumbrek, nga adda kaduana a sabali a lalaki, iti maysa a siled a nalmeng, saan nga adadda ti pungtot ken imonna ngem ni Kabesang Tales idi nakitana dagidi dua nga agturong kadagiti taltalonna, taltalon a inna dinaldalusan ken pinaspasayaat, ket inpapanna a mabalinna nga ipatawid kadagiti annakna. Inpagarupna a dagidi dua agkatkatawada, rabrabakenda ti kinaawan ti mabalinna nga aramiden; immapay iti lagipna daydi saona; “diakto ida itedno saan a iti manibog idi darana ken mangikali kadakuada iti asawana ken iti anakna”. . .

Nagsardeng, inyaprusna ti maysa nga imana iti mugingna, ket inkidemna dagiti matmatana; idi immulagatna ida, nakitana a daydi tao, uray la matirtiritir nga agkatkatawa ket daydi padi-uldog iniggamanna ti buksit na a kasna pangsarapa tapno saan a bumtak iti ragsak, ket idi kuan, nakitana nga itudtududa ti balay na, sada man agkatawan.

Immaweng ti nagdenggan na, nariknana iti lawlaw dagiti pispispis na ti waneswes ti maysa a pagbaot, daydi ulep a nalabaga nagpakita manen kadagiti matmata na, nakitana manen dagiti bangbangkay daydi asawa ken daydi anak na, ket iti sibay da adda daydi tao ken daydi praile nga agkatkatawa ken agbanbannikes.

Nalipatanna amin, nagsubli, ket sinurutna ti dana a nagnaan dagidi dua: iso ti dana nga agturong kadagiti taltalon na.

Ni Simoun nagbanbannog a nagur-uray iti panagsubli ni Kabesang Tales iti daydi a rabii.

Iti sumuno nga aldaw, idi bimmangon, nadlawna a ti lalat a supot ti rebolber na, awan nagyan: linuktanna, ket iti uneg, nasarakanna ti maysa a papel a nakabungunan daydi relikario a balitok agraman dagiti esmeralda ken brilyante ken sumagmamano a binbinnatog a naisurat iti sao ti tagalog, a kunada:

“Pammakawananyo kuma, apo, ta idinto ta addakay iti uneg ti balay ko, alaek. ti kukua yo: ngem, mapilitak, ta masapol, ket ti kasukat ti rebolber yo, addayta nga ibatik ti relikario a kalkalikagumanyo unay. Masapulko ti igam, ket innak tumipon kadagiti tutulisan.