Page:Tulu Patero 2017bmr.pdf/174

೪. ಭಾವಾರ್ಥದ ಸಾಪೇಕ್ಷ ಕ್ರಿಯಾಪದಲು: ಎವೈ ಕಾರ್ಯ ಅವರೆಗ್ ನನ ಒಂಜಿ ಕಾರ್ಯ ಆಪಿನವು ಅಗತ್ಯವಾಪಿನ ಸಂದರ್ಭೋಡು "ಅರೆ ಪ್ರತ್ಯಯ ಸೆರ್ ಸಾಪೇಕ್ಷ ಕ್ರಿಯಾಪದಲು ಅಪಾ ಉದಾ ಆಯ ಮಿಯರೆ ಕೆದುತಡೆಗ್ ಬತ್ತೆ. ಯಾನ್ ತರಕಾರಿ ಕನರೆ ಮಾರ್ಕೆಟರ್ ಪೊಯೆ. ಮುಲ್ಪ ಮಿ+ಅರೆ=ಮೀಯರೆ, ಕನ್+ಅ ರೆ=ಕನರೆ ಅಪೂರ್ಣ ಕ್ರಿಯಾಪದಲು, ಕಾರ್ಯಗತವಾವಂದೆ ಕೆಲಸ ಭಾವರೂಪೊಡೆ ಉಳ್ಳ ಅಟ್ಟಾವರೆ ಇಂದೆಕುಳು ಭಾವಾರ್ಥದ ಸಾಪೇಕ್ಷ ಕ್ರಿಯಾಪದಲು. ಮೂಲಧಾತುಲೆಗ್ ಪ್ರತ್ಯಯ ಪತ್ತೇದ್ ಆಪಿನ ಈ ಸಾಪೇಕ್ಷ ಕ್ರಿಯಾಪದಲು- ಬರೆರೆ.ಪೊವರೆ.ಮಾಳರೆ ಇತ್ಯಾದಿ. ೫. ಸದ್ಯರ್ಥ ಸಾಪೇಕ್ಷ ಕ್ರಿಯಾಪದಲು: ಒಂಟಿ ಕೆಲಸ ನಡತ್ತಿನಪಲೆ, ನಡತ್ತಿನ ತಕ್ಷಣ ನನ ಒಂಜಿ ಒಂಟಿ ಕೆಲಸ ನಡಪುಂಡು. ಉದಾ ಆಯ ಆನೆನ್ ತೂಂನಪಲೆ ಬಲ್‌ಯೆ, ತೂ+ ಇಪಿನ+ ಅಪಲೆ= ತೂಯಿನಪಲೆ, ತೂಂನ ತಕ್ಷಣ (ಪೊಡಿತ್ತದ್) ಬಲ್‌ಡಿಯೇ. ಇಂದೆಕುಳೆಡ್ ವರ್ತಮಾನದ ಪೂರ್ಣ ಕ್ರಿಯಾಪದ ಇತ್ತಂಡ ವರ್ತಮಾನ ರೂಪದ ಸಾಪೇಕ್ಷ ಕ್ರಿಯಾಪದ ತೂುನಪಲೆ ಇಂದ್‌ದಾವೊಡು. ಭೂತಕಾಲದ ಪೂರ್ಣ ಕ್ರಿಯಾಪದ ಬಲ್‌ಯೆ ಇಪ್ಪನಗ ತೂಯಿನಪಲೆ ಇಲ್ಲಿ ಭೂತಕಾಲದ ಸಾಪೇಕ್ಷ ರೂಪಪಡೆವೊಡು. ಭೂತಕಾಲದ ಪ್ರತ್ಯಯರೂಪಗಳು 9.80 ಭೂತಕಾಲದ ಕ್ರಿಯಾಪದರೂಪಲು(preterite verbal forms): ಭೂತಕಾಲದ ಕ್ರಿಯಾಪದಲು ಸಾಮಾನ್ಯವಾದ್ ಇಯೆ.ಇತೆ ಪ್ರತ್ಯಯ ತಾಗ್‌ದ್ ಬರ್ಪಾ, ಉದಾ: ಅಡಕಿಯೆ, ಅವುಂಕಿಯೆ, ಕಕ್ಕಿಯೆ, ಆನಿಕಿಯೆ, ದಕ್ಕಿಯೆ, ನಿಕ್ಕಿಯೆ, ಪರಂಕಿಯೆ, ಮೆಚ್ಚಿಯೆ, ಒರೇಲಿಯೆ, ಉರುಣಿಯೆ, ತಾಂಟಿಯೆ, ಪಟ್ಟಿಯ, ಪೂಂಟಿಯೆ, ನಿಂಬಿಯೆ, ರಂಬಿಯೆ, ಪತ್ತಿಯೆ, ಕಂತಿಯೆ, ಗೊಯೆ, ಗೋಲಿಯೆ, ಗಾಡಿಯೆ, ನಾಡಿಯ, ಸೋಶಿಯ ಐಲಿಯ, ದೇಲಿಯ, ಬೂಲಿಯೆ, ದೂಲಿಯೆ, ಪುಡಲಿಯೆ, ನೂಲಿಯ ಸೆಲಿಯೆ,ಇತ್ಯಾದಿ ಇಯೆ ಪ್ರತ್ಯಯದಲಕುಳು. ಕೊಡೆತೆ, ತಡೆತೆ, ನಡತೆ, ಪಡೆತೆ, ಆಸ್ತೆ, ಕೊನೆ, ಕನತೆ, ನೆನೆತೆ, ನೋತೆ, ಸಿ, ಬೆನ್ನೆ, ಕಾಯ್ದೆ, ನೇಯ್ದೆ, ಒಯ್ದೆ, ಅರೆತೆ, ಉಲಿತೆ, ಕೊರೆ, ಬರೆತೆ, ನೆರೆ,ಸರ್ತೆ, ಪುರೆತೆ,ಪಲತೆ, ನಂತೆ,ತೆಅತೆ,ಕಲೆ,ಕಣ್ಯಲತೆ, ಬತ್ತೆ,ಮನೆ,ಬಲೆ, ಬುಲತೆ, ಪೋಅತೆ, ಸೋಲೆ ಇತ್ಯಾದಿ ಇನು ಪ್ರತ್ಯಯ ಪಡೆಪಾ. ತಿತ್ತೆ-ತಿಂದೆ,ಬೆತ್ತೆ-ಬೆಂಬಿಯೆ,ಕೊರೆ- ಕೊಲಿಯೆ ಇನ್ನಿ ರೂಪೊಣ್ಣಾ ಬರ್ಪಾ. ಕೇಣ್-ಕೇಳ್ಕೊ>ಕೇಂಡೆ, ಕಳ್>ಕಣ್ (to steal) ಕಂಠಿಯೆ, ಓಟ್-ಓಕೊಂಡೆ, ಉಣ್-ಉಣ್ಣೆ>ಉಂಡೆ, ಪಣ್ - ಪಣ್ ಪಂಡೆ. ತರ್ಕೋಣ್ ತರ್ಕೊಂಡೆ ಇನ್ಸಿ ರೂಪೊಲೆನ್ ಪಡೆಪಾ. 173 ಬುಧಾನಂದ ಶಿವಳ್ಳಿ