Page:Uilliam Ó Riain - Caoimhghin o Cearnaigh.djvu/36

This page has been proofread.

28

CAIB. a VIII.—FÉILE TOBAC.

Ṫáinig an t-Oireaċtas. Ṡaoil Caoiṁġín go raiḃ sé an-ċosaṁuil le “cuairdiḋeaċt” ṁór, ċóṁ láġaċ, croiḋeaṁuil, aereaċ agus a ḃí gaċ aoinne dá raiḃ bailiġṫe le ċéile ann. Ṫáinig na céadta go Baile Áṫa Cliaṫ cun tobac a ċaiṫeaṁ agus le seanċus a ḃeiṫ aca i seomraí an Rotunda, agus ins na tiġṫe ósda, agus ins An Stad, agus ins na sráideanna. Gan aṁrus ṫángadar le h-aġaiḋ an ċeoil, agus le h-aġaiḋ an rinnce, agus le h-aġaiḋ na gcomórtas go léir, agus ba ġnaoi leo iad súd, díreaċ mar ba ġnaoi leo sgéaluiḋeaċt nuair ċuadar ar cuairdiḋeaċt ins na h-oiḋċeanna agus iad fá'n dtuaiṫ. Aċt an ċaint agus an tobac—b' iad-san a b' ḟearr leo. Féile tobac agus féile ċainte an t-Oireaċtas!

Ṡaoil Caoiṁġín tar éis cúpla lá do ċaiṫeaṁ ag an Oireaċtas dó gur b' aṁlaiḋ go raiḃ sé ag dul amuġa go mór le déannaiġe. Liṫriḋeaċt, anam-eolas, diaḋaireaċt, aiṫ-ionċolnú, na “plánaí” corporḋa, intinneaċ, agus spriodálta—níor ḋual do Ġaeḋeala suim a ċur ionnta-san. B' é gnó na nGaeḋeal ar feaḋ na n-aoiseann a bpíopaí tobac do ċaiṫeaṁ agus caint ċroiḋeaṁail a ḃeiṫ eatorṫa!

Duḃairt sé aṁlaiḋ sa Stad, oiḋċe. Ḃí imṫeaċta puibliḋe an lae críoċnuiġṫe, aċt mar sin féin ḃí an t-Oireaċtas ar siuḃal go bríoġṁar, beo. Ḃí sé ar siuḃal sa Stad, agus ins na tiġṫe-ósda, agus ins na tiġṫe agus na tigíní annso agus annsúd, agus ins na sráideanna. Ḃí sé ar siuḃal go gliadraċ sa Stad. Ḃí an siopa lán de ḃuaċaillí. Ḃí ceo an tobac—ceo draoiḋeaċta an Oireaċtais—'na dtimċeall. An seomra beag ar ċúl an tsiopa, ḃí sé lán go dorus. Ḃí Gruagaċ an Ġrinn agus Fear an Oireaċtais—Séamus na Súl Súgraċ—agus Taiḋgín Éigse, agus Pilib na gCleas ann. Ḃí an t-Aṫair Muiris Mac Caṫṁaoil ann, agus é ag caiṫeaṁ tobac ċóṁ maiṫ le cáċ.

“Adṁuiġim anois nár ṫuigeas bríġ agus cinneaṁain na nGaeḋeal i gceart,” duḃairt Caoiṁġín. “Ṫugas caint ḟileaḋta uaim ar spriodáltaċt na nGaeḋeal. Níl siad spriodálta aċt ar ṡliġiḋ ṁeasarḋa. Níl anam-eolas ná anam-ḟéaċaint 'na litriḋeaċt. Tuigeann sinn a ndúṫċas dáríriḃ nuair a ḃíonn píopaí tobac 'na mbéal aca. 'Sé fear aereaċ an doṁain an Gaeḋeal.”