Page:Vocabolardlladinleterar.pdf/1066

This page has not been proofread.


v

vaar (bra.) ↦ vaé.

vacia Ⓔ VACCA (EWD 7, 246; http://www.atilf.fr/DERom/entree/’Bakka) 6 1763 vacia ‘vacca’ (Bartolomei1763-1976:104)
gad. vacia mar. vaćia Badia vaćia grd. vacia fas. vacia caz. vacia bra. vacia fod. vacia col. vacia amp. vacia LD vacia MdR vaćia
s.f. Ⓜ vaces
la femmina adulta dei bovini (gad. B 1763; A 1879; G 1923; Ma 1950; P/P 1966; V/P 1998; DLS 2002, grd. A 1879; G 1879; G 1923; L 1933; Ma 1953; F 2002; DLS 2002, fas. A 1879; G 1923; R 1914/99; DA 1973; Mz 1976; DLS 2002; DILF 2013, fod. A 1879; T 1934; Pe 1973; P/M 1985; Pz 1989; DLS 2002; Ms 2005, amp. A 1879; C 1986; DLS 2002, LD DLS 2002, MdR) Ⓘ vacca, mucca Ⓓ Kuh ◇ a) La jënt ch’ê pro chëla mësa, le damana ći ch’ël i manćia. "Oh", dîjel, "che iö n’à incö le vënter de nosta vaćia foscia!" La ĝënt ch’ê prò quëlla mësa, le damana çhi ch’ël i mançhia. "Oh", diŝl, "ch’ jeu n’ha incoeu le vëntr de nosta vaçhia foscia!" DeRüM, MütPastNoza1833-1995:279 (MdR); b) B. Cogne jir ja Sèn Jan a me comprar na vacia, perché no aon più lat per chi peres pìciui. B. Cognö schir scha sen Schan a mö comprar n’vatschô, pörchö no aong più lat per chi pöres pitschui. ZacchiaGB, DescorsFascegn1858*:1 (bra.); c) Śën cunësci, che m’ëis per vosc mat. Jide me, y lascëde unì l tudësch, che à mo cumprà vaces. Źëŋ conosci, che m’ëis per voŝ màtt. S̄ide më, y laŝsëde uni ‘l Tudèsch, chë hà mò cumprà vàtges. VianUA, JanTone1864:199 (grd.); d) Chësta ie per me na pitla cunsulazion, dij Jan, percie l auter di m’é cherpà na vacia, y chëla fova cuecena mo do la mort. Chësta jè per më na pitla consulazioŋ, diŝ S̄aŋ, pertgë l’àuter di m’hè crëpà na vàtgia, y chëlla fòa cueĉna mò dò la mòrt. VianUA, JanAmalà1864:200 (grd.); e) Sarà stat le set vace un fregol grasse de l’Austria, ma delongo dapò l é capità le set magre a se le divorà. Sarà stat le sett vaĉĉe un fregol grasse dell’Austria, ma de longo dapò l’è capità le sett magre a sele divorà. AgostiniM, Dialogo1870*-2013:432 (col.); f) Demez incö coles alces y vaces, / Ares vais dalunc a pastöra! Deméz incö colles altgies e vatgies / Alles vade da lunts a pastüra! PescostaC, MëssaPescosta1879:3 (Badia)
plen desche na vacia (amp. C 1986) Ⓘ ubriaco fradicio Ⓓ stockbesoffen ◇ a) "panza mea, no te fei stà!" / senpre pien come na vaca, / come un pinter beerà. "panz̄a mea, no te fei sta!" / sènpre pién come na vaca, / come un pinter beerà. DemenegoG, LodeMasciza1844-1929:115 (amp.).

vacia (gad., grd., fas., caz., bra., fod., col., amp., amp., LD) ↦ vacia.

vaćia (mar., Badia, MdR) ↦ vacia.

vadagn (Badia) ↦ davagn.

vadagnà (amp.) ↦ davagné.

vadagnar (bra., moe.) ↦ davagné.

vadagné (Badia) ↦ davagné.

vadagnèr (fas., caz.) ↦ davagné.

vadani (grd.) ↦ davani.

vadanië (grd.) ↦ davanië.

vadel (grd.) ↦ vedel.

vaé Ⓔ VAGĪRE, REW 9124 (cfr. MEWD 2005, 226); cambio di coniugazione sotto l’influsso di baié ? 6 1858 vaer (ZacchiaGB, GardeneraE1858*-1995:176)
fas. vaèr caz. vaèr bra. vaar
v.intr. Ⓜ vaa
versare lacrime per dolore, commozione o altri sentimenti (fas. R 1914/99; Mz 1976; DLS 2002; DILF 2013) Ⓘ piangere Ⓓ weinen ◇ a) Canche te ès pa sie o set pices / Vegnirà pa ben duc i Micles / Vegnirà pa ben da vaèr, / Cara mère, gé voi magnèr. Kan ke tu as po sie o set pikles / Vegnirà po ben duč i Mikles / Vegnira po ben da vaer, / Kara mere, ge voi magnèr. ZacchiaGB, GardeneraE1858*-1995:176 (caz.); b) E sora n pez l’à sentù che zachèi vaa, l’era l picol de Dona Chenina E sora un peʒ l a sentu ke zakei vaa, l era el picol de Dona Kenina BrunelG, Cianbolpin1866:22 (caz.). v