Progreso/Triesma Yaro/Numero 25/Pri la vicigo di quaze per quase

TRIESMA YARO
PROGRESO No25
Marto 1910

Pri la vicigo di quaze per quase
da Paul de JankoLinguala questioni
Temi : Vortaro, Fonetiko

[ 24 ]

Pri la vicigo di quaze per quase.

Sen dubo quase korespondas plu juste l’inter­naciona skribformo kam quaze, e generale on devas preferar la inter­naciona skribformi kam la pronunci. Tamen pri la litero z nia linguo agis altre e segun mea opiniono bone, nam tale nia z povas korespondar l’inter­naciona s inter du vokali (inter­nacione pronuncata quale z), dum ke s korespondas l’inter­naciona ss (segun la principi di nia linguo ne skribebla per duopla s).

Exempli : baso F. basse, bazo F. base ;
visar F. visser, vizar F. viser ;
kaso I. cassa, kazo L. casus ;
naso F. nasse, nazo I. naso ;
raso D. rasse, razar F. raser.

La vorti en qui ni skribas z esas multa. Me sendis a l’Akademio lia listo (probable ne mem kompleta). Ol kontenas cirke 250 vorti de qui nure tre malmulti, apene un deko, kontenas originala z (benzino, ekzemo, influenzo, kalzo, kolzo, skorzonero, e. c.). Lia plumulteso skribesas inter­nacione per s inter du vokali, e se ni volas esar konsequanta, ni devas chanjar nulu od omni, od adminime granda parto de li. Se ni chanjas multi, ni devas serchar altra radiki vice cirke 20 qui divenus dusenca : baso, brasar, depose, deviso, friso, fusilo, gaso, kaso, laso, meso, muso, naso, paso, presentar, raso, resedo, reservar, residar, resignar, resolvar, resumigar, roso, visar, visajo. Pluse, en pluri de li la distingo di s e z esas moyeno, quankam artificala, tamen tre komoda por evitar embarasi en vortifado. Expl. rosorozo, pasopazo.

Me opinionas do ke reenduktar la s vice z esus malrichigo di nia linguo, e ke on max bone facas lasar l’afero en sa nuna stando.

P. de Janko.

Rimarko. — Nia kolego tre juste rimarkis l’utileso di la distingo di s e z (same, di c e k, di g e j, di k e qu, ec.) ; nome, ke ol posibligas l’adopto di radiki utila ed inter­naciona, qui diferas nur per ta konsonanti. E ni sempre plu bezonos tala distingo, nam quante plu multijas nia radiki (aparte en la teknikala domeno), tante plu li proximijas e riskas kolizionar. La supreso di un sola litero di nia alfabeto esus grava malrichigo di nia vortaro, e genitus forsan neemendebla manki.