[ 63 ] Repliko. — En vua januaral numero vu respondis a me, ke la Idal Akademio nultempe konsilus lingual fuzo di Ido ed Esperanto tala, qualan Sro Zinoviev sugestis a la direktanti di la Esperantistal kongreso en Barcelono. Vu tamen aprobis praktikal uniono. Me volus, ke on donez ula klara expliko, di quan vu nomizus praktikal uniono en ica kazo. Vu dicis, ke via Akademio facos sa decidi sen zorgo plezar ad irgu exter su ipsa ; pro to, esperantisti qui ne prizas Ido vidas ne multo, quo povas forte adtirar li ad en via Uniono. Vua frazo « a ceso di milito » simple signifikas, ke Esperantisti propagez Esperanto od Ido, dum ke Idisti propagez Ido.
Me, exemple, trovas en Ido inter 100 ed 150 detali, qui a me esas malbona. Omna protesti e defendi pri tali, aparinta en Progreso de 1908, ne povas facar oli aceptebla a me. Plue la lingual spirito di Esperanto semblas a me tam supera a ta di Ido, ke inter li povas esar nul komparo. Kande ula Akademio, elektita da 500 personi, dicas a me, ke me esas ne kompetenta judikar tal aferi, e ke me devas lasar oli ad ol, me simple ridas. Me havis nul parto en la elekto di vua Akademio, nek deziris to, kande la kondiciono di partopreno esis, ke me pre-promisez lernar, praktikar e propagar Ido.
Vu dicis, ke ul esperantisto esas libera enirar la Uniono. Se 2.000 esperantisti, nomizante su « La max Bona Idisti », decidus adherar a l’Uniono e lor, pos kelka tempo, elektigus nuva Akademio, qua konsentez ekjetar ek Ido grand parto de la reformi, quan ta 2.000 esperantisti opinionas malbona, quon facus la nuna membri di l’Uniono, la nuna Akademio, e la gazeto Progreso ?
Tute posible, vu nomizos ica questiono « polemikal e ne admisebla », simile ad altri, di qui la efekton sur vua leganti vi timas.
Rimarko. — Ni deziras respondar nulo a tala letro. Nia lektanti konocas sufice nia personal opiniono, qua nule obligas l’Akademio, e savas quale ni komprenas la « ceso di la milito ». Se So Chase degnus indikar la « 100 o 150 detali » qui ne plezas a lu, on povus diskutar oli, e lor [ 64 ]singlu povus judikar la rispektiva kompetenteso di nia Akademio e di So Chase. Ica oblivyas ke nia linguo esas la frukto di l’unanima decidi di la Komitato di la Delegitaro, quin votis la max « kompetenta » ed autoritatoza Esperantisti. Pri la hipotezal invado di 2.000 Esperantisti en l’Uniono, ni simple memorigas da So Chase la §§ 2 e 3 di la Statuti (quin il ipsa aludas), e ni questionas, ka tala taktiko esus konforma a la « honesteso » e « loyaleso », pri qua la Esperantista chefi sempre fanfaronas. On ne esperez, ke per tala « milital ruzi » on restauros la paco e l’uniono !