[ 614 ] Esperanto (15 okt. 1908) publikigis astonanta artiklo da So Hodler : La lingvo kaj la popolo. La adversi di LI. objektas, ke omna linguo esas linguo di ula populo. A to la saja e sobra homi respondas, ke linguo ne apartenas necese ad aparta populo ; ke la latina, ex., vivis dum la tuta mezepoko sen ula populo, di qua ol esus la nacionala linguo. So Hodler preferas aceptar la sofismo di nia komuna adversi e proprigar ol a su : il koncedas, ke Esp. ne povus vivar, se ol ne apartenus a definita populo ; ed il audacas asertar, ke « Esp. ne estas la proprajho de la mondo, sed, kiel chiu linguo, la proprajho de siaj konstantaj uzantoj, la apartenajho de la « populo Esperantista »… Tio plene similigas la Esperantistan popolon — au eble pli ghuste superpopolo — al chia alia popolo, kaj Esp. estas la chiutaga linguo de tiu kvazaua superpopolo kaj plenumas tute saman rolon, kiel nacia lingvo al ghia propra popolo ». Ni ne perdos tempo por refutar itere ta fanfarona paradoxo di la « superpopolo. » Ni rimarkos simple ke, se Esp. divenis fakte la nacionala linguo di ula populo, ol cesas per to ipsa esar internaciona linguo, e konseque la loko esas libera por linguo vere internaciona, qua ne esos la proprajo di aparta populo, t. e. praktike di kelka fanatiki od interestuli. E ni devas salvar la « santa ideo » de la falio, per qua minacas ol la ridinda exajeri di sa freneziula partiani.