Progreso/Unesma Yaro/Numero 10/L’Espérantiste

UNESMA YARO
PROGRESO No10
Decembro 1908
L’Espérantiste
Jurnali
183726UNESMA YARO
PROGRESO No10
Decembro 1908L’Espérantiste
Jurnali

[ 606 ] L’Espérantiste, organe propagateur de la langue internationale auxiliaire choisie par la Délégation… système « Ido » (proposé comme « Esperanto simplifié ») oktobro 1908. — Tala esas la nuva titolo di la unesma nacionala jurnalo esperantista (11a yaro) qua max bone servis l’ideo di LI. dum 10 yari, ed a qua Esperanto debis sa unesma e sa max multa sucesi. — La arbitracio di la Delegitaro : longa e forta pledo pri la regulozeso di la agi e decidi di nia Komitato, refutanta per fakti ed autentika dokumenti omna maljusta shikani di la Esperantista chefi. La max bona pruvo di la justeso e korekteso di nia konduto esas, ke li ne audacis, de un yaro, publikigar nia oficiala dokumenti, aparte la letri di nia prezidanto So Ostwald, e preferis, de l’unesma [ 607 ]mento, dissemar omnaspeca malveraji e personala ataki. La rezumo di lia konduto esas, ke li rifuzis mem diskutar la reformi propozita ed enirar en negocii kun nia Komitato ; ke li agis tute autokrate, sen ula yuro nek komiso, e ne konsultis la populo Esperantista, quan li pretendis riprezentar, e pri qua li tante fanfaronas por justigar lia superba rifuzo. — So de Beaufront konkluzas tre juste, ke la « fideleso » povas esar bona o malbona, segun sa objekto : ol povas barar la voyo a necesa progresi, se on volas restar fidela a la primitiva formo di irga inventuro : quo eventus, se on esus restinta « fidela » a la lokomotivo di Stephenson, simple pro ke ol unesma sucesis tranar treni ? Sed la plu bona necese venkas la min bona, e la progreso ne povas haltar avan sa limito, t. e. la punto en qua la kozo max plene atingas omna qualesi postulita da sa skopo.

Pri la nomo di nia linguo, So de Beaufront rimarkigas, ke Ilo signifikas nur Internaciona Linguo generale e ke, se on volas « rezumar » komplete la oficiala titolo di nia linguo en monogramo, ica devas kontenar anke D (Delegitaro), e to semblas postular, ke on adoptez Ildo o Lido. So de Beaufront uzas fakte Ildo. Ni preferus forsan Lido, plu facile pronuncebla. Kelka nia amiki astonesas, e nia adversi mokas, ke ni ne havas « mem » nomo fixa por nia linguo. To simple pruvas, quante ni esas « tirani » : ni ne agnoskas a ni la yuro di « baptar » definitive nia linguo, e ni lasas ta decido a la futura Uniono, t. e. a l’adepti ipsa di la linguo. P. 206, on trovas vere « sugestiva » listo di la chefa reformisti, en qua on trovas la nomi di la max malnuva ed agema pioniri de Esp., de Si René Lemaire, H. Bel e L. Blanjean til Barono L. D’Orczy e Dro Max Talmey.

En lasta horo, on anuncas la konverto ad Ildo di So Chr. Schmidt, prezidante di la malnuva grupo esperantista de Nürnberg, qua editis l’unesma jurnalo Esperantisto (1888), pose abandonis Esp. en 1894 (pos la rejeto di la reformo), divenis membro di l’ Akademi volapükana, adheris ad Idiom Neutral, kompozita de ta Akademio, ed ankore defensis Neutral kontre Esp. per letro sendita a nia Komitato : Justifikation de oposition kontre Esperanto mediu argumenti de linguisti profesional e de inventoro de Esperanto mem. Ta konverto di malnuva pioniro di nia komuna ideo esas tre signifikiva : ol pruvas ke nia linguo vere supresis la difekti, quin on riprochis ad Esp., e qui impedis multa personi aceptar ol quale definitiva e « netuchebla ». LI.

La lasta pagino di la numero kontenas adresaro di la precipua Idisti.