[ 585 ]
1o L’Uniono di l’Amiki di la Linguo internaciona havas la unika skopo, unionar en komuna agado omna personi qui aprobas l’ideo di la LI. quale ol esas definita per la Deklaro di la Delegitaro por adopto di linguo helpanta internaciona[1].
2o Pro ke la Komitato elektita da la Delegitaro esis til nun la max kompetenta e senpartia autoritato pri la questiono di la LI., l’Uniono adoptas e propagas la Linguo internaciona di la Delegitaro, tala quala ol rezultas de la labori e decidi di la Komitato e di la konstanta Komisitaro. Ol ne konsideras ta linguo quale perfekta e netuchebla, sed quale sempre perfektigebla segun la sama principi, qui direktis la dicita labori e decidi.
3o L’Uniono kontenas membri de du sexui e de omna landi (evanta 18 yari adminime), qui promisas lernar la linguo, praktikar ol en omna okazioni e difuzar ol segun lia povo e moyeni. [ 586 ]4o Omna membro suskriptas yare 1 fr. 25 ; la duono di ta sumo esas por l’Akademio, l’altra duono por la kaso di la Komitato (v. § 6). La membri qui suskriptos unfoye 50 fr. esos permananta membri ; ti qui suskriptos unfoye 100 fr. o plu esos protektanta membri. Omna ta sumi esos dividata egale inter l’Akademio e la Komitato.
5e Omna membri enskribita e paginta sua suskripto dum l’antea yaro havos yuro partoprenar l’elekto di riprezentanti, segun la sequanta reguli e proporcioni. Omna membro, enskribigante su, deklaras qua esas sa naturala linguo. Omna linguo havos tam multa riprezentanti, kam ol havos centi de ani en la membri de l’Uniono. Omna ani di un sama linguo elektos omna riprezentanti di ta linguo per listo (singla votante por omna riprezentanti di sa linguo). Tamen li povos dividesar en plura elektala distrikti (segun landi o regioni) per decidi di la Komitato, segun la deziri di la interesati.
6e La riprezentanti esas elektita por 3 yari, ed esas reelektebla. Li elektas la membri di la Komitato e di l’Akademio, per generala listo (t. e. omnu votas por omna membri di la du korporacioni).
7e La Komitato kontenos admaxime 36 membri, e l’Akademio 24 membri. Sed komence la Komitato kontenos nur 12 membri, e l’Akademio nur 6 membri. La triono di singla korporaciono esas renuvigata per elekto omnayare ; e singla korporaciono decidos, ante omna nuva elekto, pri la augmento di sa nombro (t. e. pri la nuva loki plenigenda). Ol establisos anke la listo di la kandidati, di qua la nombro povos superesar ta di la vakanta loki. Singla decidos pri sa interna organizo (kreo di ofici ed elekto di l’oficisti).
8e L’Akademio esas tute nedependanta, mem finance (v. § 4), de la Komitato. Ol okupas su nur pri la questioni relativa a la devlopo e perfektigo di la linguo. Ol devas respondar en duro di sis monati ad omna questiono o propozo prizentita da tri riprezentanti. Cetere, ol povos respondar ad altra questioni, e publikigar spontane sa labori e decidi, kande to semblos oportuna. Sa oficial organo esas la revuo Progreso.
9e La Komitato administras l’Uniono e riprezentas ol extere en omna praktikal cirkonstanci. Ol nominas delegiti irgube to semblas utila e ne existas lokala grupi adherinta a l’Uniono. La funciono di ta delegiti esas kolektar informi e transsendar li a la Komitato ; rekrutar adheri, organizar kursi, grupi, kontori por la praktikal aplikadi di la linguo (komerco, turismo, kontori por traduki, e. c.). [ 587 ]10e Omna voti por elekti povas facesar per letro. La elekti esos facita per absoluta plumulto (duono plus un) de la votanti ye l’unesma votado, e per relativa plumulto de la votanti ye la duesma votado. Omna decidi di la Komitato e di l’Akademio devas votesar da l’absoluta plumulto de la votanta membri. Ta du korporacioni povas kunvenar un o plura foyi en yaro ; omna membro devas esar ante avizita e konsultita per letro pri la questioni decidenda, e povas votar per letro. Por la decidi di l’Akademio, qui chanjos en la linguo ula punto ja decidita, sive da la konstanta Komisitaro di la Delegitaro, sive da l’Akademio ipsa, necesa esos plumulto di du trioni de la votanta membri.
11e Se plura membri di l’Uniono asocias su en formo irga, grupo o societo lokala, regionala o specala, lia asocio restas komplete nedependanta de l’Uniono. Tamen, l’Uniono enskribos quale adherinta a su ipsa omna asocii qui demandos to, sub la du sequanta kondicioni : 1e la asocio havas quale eskluziva o precipua skopo la propago di la L.I. di la Delegitaro ; 2e ol kontenas adminime quar membri di l’Uniono. Ta asocii devos konseque komunikar a la Komitato lia statuti e la nomi di lia membri Unionani.
12e La dissolvo di l’Uniono esos rezolvita, kande ol esos demandata da l’absoluta plumulto de la existanta membri. Li devos samtempe decidar pri l’uzo di la havajo di l’Uniono.
13e La eskluzo di un membro di l’Uniono pro irga motivo povos esar decidita da la Komitato per plumulto de du trioni.
14e Irga chanjo en la Statuti di l’Uniono od en sa skopo devos esar decidita da la Komitato per plumulto de du trioni, e sancionita da la riprezentanti per la sama plumulto.
15e Omna questioni decidota da l’Akademio o da la Komitato (inkluzite la propozi di chanji en la linguo od en la Statuti, di dissolvo di l’Uniono, e. c.) devas esar publikigata en Progreso, por libera e publika diskutado, tri monati adminime ante la komenco di la voto[2].
1e La membri di l’Uniono enskribita ante la 1a februaro 1909 partoprenos rekte. (t. e. sen mediato di riprezentanti) a l’unesma elekto di la Komitato. La kandidati esos prizentata da la konstanta Komisitaro di la Delegitaro. [ 588 ]2e La membri di l’Uniono enskribita ante la 1a aprilo 1909 partoprenos rekte a l’unesma elekto di la Akademio. La kandidati esos prizentata da la Komitato di l’Uniono. En l’Akademio ed en la Komitato, la unesma e duesma trioni submisota a reelekto esos lotriita (indikita per hazardo).
3e Kande un naturala linguo havos adminime 20 membri di l’Uniono, ici esos invitata elektar un riprezentanto (li elektos duesma riprezentanto, kande lia nombro atingos 101, e tale plu).
4e La prezenta Statuti esas provizora. La definitiva Statuti esos fixigita da la Komitato, segun la sama generala principi, per absoluta plumulto.
Ni esperas ke ta proyekto kontentigos omna nia samideani (ecepte kelka detali, quin la futura Komitato povos emendar). Ni pregis So A. Waltisbühl, nia tre fervoroza e devota amiko, idisto de l’unesma horo, aceptar la funcioni di provizora sekretaryo-kasisto di l’Uniono. Ni do invitas omna amiki di nia linguo, e di la linguo internaciona generale, sendar ad il (ne a ni !) lia adhero e suskripto max balde posible, ed omnakaze ante la 1a februaro.
(Videz l’adherilo insertita ica numero. Ni povas furnisar la texto di la Provizora Statuti ed adherili a la personi, qui demandos li de So Waltisbühl, Bahnhofstrasse, 46, Zürich, Suiso).