Słownik geograficzny Królestwa Polskiego/Tom I/Brodajż
[ 360 ]Brodajż, po łot. Brodajszy, majętność w Inflantach polskich, w południowo-zachodniej części powiatu lucyńskiego, w okolicy znanego jeziora Biza położona, własność Henryka Kiborta, 1916 dz. obszaru mająca, z których 746 do fermy dworskiej należy. Miejscowość wesoła, bardzo wzgórkowata; dostatek jeziór rybnych, dużo gajów liściowych, mieszczących w sobie i drzewa iglaste. Uprawia się tu głównie żyto i len; koniczynę tylko w fermie dworskiej napotkać można. Lud katolicki, częścią łotewski, częścią z Rusinów złożony. Z tych ostatnich tylko ci co wyznawali unią, przy końcu pierwszej połowy bieżącego stulecia przyłączeni zostali do prawosławia. Brodajż posiada kościoł parafialny rzym. katol., którego pierwsze założenie sięga XVII wieku. Stanowił on najprzód tylko tak zwaną stacyą dominikanów posińskich (obacz art. Posiń), następnie filią posińskiego kościoła, a obecnie ma osobną parafią, należącą do dekanatu przed-lucyńskiego. Parafia ta do r. 1864 liczyła 2363 wiernych na przestrzeni 11,500 dz., w którym to czasie, po zniesieniu parafii katolickiej w dobrach rządowych Rajpolu i Nerzie, przyłączono do niej część takowej, tak iż obecnie liczy ona 3348 wiernych, na przestrzeni 13,560 dzies. W skład tej parafii wchodzą majątki do najrozmaitszych właścicieli należące i położone części w lucyńskim a części w rzeżyckim powiecie. Do lucyńskiego należą: Brodajż, Sprykutów, Gajowo, Filantmujża, Uszkacowo, Łocowo, Podojniki, Borysowo i Rogajsz; do rzeżyckiego zaś: Idzypol, Marcinpol, Karpin, Matule, Sylwestrów, Babłów i Kobyłówka. W obrębie parafii katolickiej brodajskiej zamieszkuje 1100 prawosławnych Rusinów i 200 Rossyan starowierców. Prawosławni posiadają cerkiewkę w samym Brodajżu. Zarząd gminny w miejscu, zarząd policyjny w Lucynie. Poczta w poblizkim majątku Pyłdzie. Najdawniejsza o Brodajżu wzmianka sięga [ 361 ]roku 1599, w którym to czasie dobra te należały do rotmistrza Adama Chotkowskiego (patrz rewizyą dóbr infl. z r. 1599). W końcu zeszłego stulecia wś ta nabytą została przez Tadeusza Weyssenhofa, który już w r. 1806 sprzedaje ją Andrzejowi Szachnie, ten zaś 20 grudnia r. 1808 prawem wieczysto-sprzedażnem ustępuje ją Dominikowi Kibortowi. W r. 1813 Franciszek Kazimierz Kibort wzniósł tu z kamienia nowy paraf. kościół pod wezw. Przemienienia Pańskiego, na miejscu zgorzałego drewnianego. Mają w nim miejsce festa: na Wniebowstąpienie Pańskie, na św. Jana Chrzciciela, na św. Annę, na Przem. Pańskie i na Imię Maryi, a z niemi zawsze połączony jarmark, ściągający włościan i z innych okolic. Kościół brodajski ma kaplice filialne w Rogajszach i Sprykutowie.
 
|
This work is in the public domain in the United States because it was first published outside the United States prior to January 1, 1929. Other jurisdictions have other rules. Also note that this work may not be in the public domain in the 9th Circuit if it was published after July 1, 1909, unless the author is known to have died in 1953 or earlier (more than 70 years ago).[1]
This work might not be in the public domain outside the United States and should not be transferred to a Wikisource language subdomain that excludes pre-1929 works copyrighted at home. Ten utwór został pierwszy raz opublikowany przed dniem 1 stycznia 1929 r., i z tego względu w Stanach Zjednoczonych Ameryki Północnej znajduje się w domenie publicznej. Utwór ten nadal może być objęty autorskimi prawami majątkowymi w innych państwach, i dlatego nie zaleca się przenoszenia go do innych projektów językowych.
|