Słownik geograficzny Królestwa Polskiego/Tom I/Aleksandrów

by Filip Sulimierski, Bronisław Chlebowski, Władysław Walewski

[ 27 ]Aleksandrów, -owo, nazwa bardzo wielu wsi i osad przeważnie w bieżącem stuleciu założonych w obrębie Król. Polskiego; np.

1.) Osada, zwana też A. łęczyczki albo fabryczny, przedtem miasto, pow. łódzki, gm. Brużyca Wielka, należy do sądu pokoju w Łodzi, posiada st. poczt. i tel. międzynarodową, dwa kościoły: katol. drewn. i ewang. A. założony został w 1818 r. i zaludniony przeważnie przez Niemców. W 1824 r. miał 340 dm. i 2955 mk., w tej liczbie sukienników 365 (242 majstrów), 8 postrzygaczy farbierni i t. p. W 1858 było 2886 mk., obecnie liczą około 4,000. Ludność A. zajmuje się rękodzielnictwem dla poblizkiej Łodzi odległej o 12 w. i połączonej z A. drogą bitą. W samym A istnieje fabryka wyrobów wełnianych. A., par. katol. dek. łódzkiego, liczy 1300 dusz.

2.) A., gm., p. biłgorajski, sąd gm. ok. IV w Józefowie o 8 w. st. p. w Biłgoraju ludność gminy 4827.

3.) A., wś, pow. opoczyński, gm. Niewierszyn. par. Dąbrowa, szkoła wiejska.

4.) A., wś, pow. Końskie, gm. Chlewiska, fabr. żelaza zatrudnia 26 rob. i produkuje za 33,750 rs. rocznie.

5.) A., wś, pow. włodawski, gm. Romanów, par. Wisznice 1020 morg. rozl.

6.) A., wś, pow radomski, gm. Gzowice, par. Radom.

7.) A., wś, należąca do ordynacyi Zamojskich, pow biłgorajski, gm. Aleksandrów, posiada urząd gminny.

8.) A., wś, pow. nowo-miński, śród lasów na prawym brzegu Wisły się ciągnących, przy drodze z Wawru do Młondza.

9.) A., wś i fol. pow. kalwaryjski, gm. Lubów, par. w Grażyszkach, st. p. w Kalwaryi.

10.) A., kolonia, pow. łukowski, gm. Gołąbki, par. Węgrów, st. p. w Łukowie; rozl. 684 morgi.

11.) A., kol., pow. turecki, gm. Wichertów, w dobrach niegdyś arcybis. gnieźnieńskich, dziś majoratu wichertowskiego.

12.) A., fol. majoratu Kościelnica (hr. Tolla), pow. turecki, gm. Kościelnica, tuż pod Uniejowem; budynki przerobione ze stajen, zajmowanych niegdyś przez szaserów polskich, konsystujących zwykle w Uniejowie, który obfituje w pastwiska i łąki. Br. Ch.

Aleksandrów, 1.) okrąg wiejski, pow. dziśnieński, gm. Ihumenów, liczy w swoim obrębie wsie Bołkoły i Taboły.

2.) A., po lit. Aleksandrawa, mko pryw. i dwór, pow. nowoaleksandrowski, gub. kow., między górami i jeziorkami, o 31 w. od Nowoaleksandrowska. Paraf. kościół katol. Ś. Franciszka Serafickiego 1796 przez hr. Ign. Morykoni wzniesiony. Parafia katol. dekan. nowoaleksandrowskiego dusz 2342.

3.) A. Wielki i Mały, daw. Porosiatków W. i M., wsie, pow. uszycki, należały do Mniszchów, później do Stadnickich, od których nabył je gen. Lüders i przezwał Aleksandrowem. Ludn. 504 dusz męz. (147 jednodworców); ziemia górzysta, glinkowata. Dr. M.

4.) A ob. Puszkary.

5.) Por. Aleksandrowo.

Aleksandrów, 1.) m. pow. gub. ekaterynosławskiej od r. 1775, daw. twierdza, o 1578 w. od Petersburga nad rz. Mokrą Moskowką, o 2 w. od Dniepru, os. bardzo staroż., okolica pełna kurhanów; niedaleko na wyspie dnieprowskiej była główna siedziba siczy zaporoskiej, 5733 mk. Pow. A., najobszerniejszy w gub., 8641 w. kw. rozl., ma charakter lesisty, stepowy, grunt czarnoziem ale brak wody, 185 tys. mk., zajętych rolnict.

2.) A., m. p. g. włodzimirskiej o 1¾ w. od st. t. n. moskiewsko-jarosławskiej dr. ż., o 711 w. od Petersburga, 7140 mk., st. p., handel i przemysł, szczególnie farbierski, rozwinięty. A. pow. ma 83 tys. mk, 3126 w. kw. rozl., powierzchnia płaska. Mieszkańcy trudnią się rolnictwem i przemysłem bawełnianym (Siemienow).

Aleksandrów w W. Ks. P. i w Prusiech, ob. Aleksandrowo.

Aleksandrów, ob. Aleksandrowice na Szlązku austr.

[ 28 ]Aleksandrów Łęczycki, ob. Aleksandrów.

[ 28 ]Aleksandrów Nowy, fol. donacyi Góra Bałdrzychowska (ob.), pow. łęczycki, gm. Poddębice, rozl. morgów 607.

[ 29 ]Aleksandrów Pograniczny, ob. Aleksandrowo.