Słownik geograficzny Królestwa Polskiego/Tom I/Bielsko
[ 216 ]Bielsko, 1.) wieś i domin., pow. międzychodzki, 716 morg. rozl.; 33 dm.; 322 mk.; 286 ew., 36 kat.; 63 analf.
2.) B., niem. Annaberg, kolonia, pow. inowrocławski; 21 dm.; 201 mk.; 161 ew., 40 kat.; 45 anal.; st. poczt. Wójcin o 11 kil.; stac. kol. żel. Mogilno o 13 kilom. M. St.
Bielsko, Bielsk, Bilsko, niem., Bielitz, Bilitz, m. pow. Szląska austr., w księstwie cieszyńskiem, u podnóża Beskidu szląskiego, na lewym brzegu rz. Białej, wprost handlowego i przemysłowego miasta galicyjskiego Białej, połączone koleją żelazną z Żywcem (20 kilometr.) i z Dziedzicami (skąd się rozchodzą drogi do Krakowa, Wiednia, Wrocławia), a traktem pocztowym z Cieszynem (32 kil.) i Skoczowem (19 kil.). Miasto obszerne i dobrze zabudowane, liczy 10721 mk. Według innych żródeł 14666, w tej liczbie 10240 ew., 3606 kat., 820 izr. Do największych gmachów należy tu zamek ordynacyi bielskiej, książąt Sułkowskich, w samym środku miasta położony; przytykają doń rozległe ogrody, ciągnące się wzdłuż rz. Białej. Miasto oświetlone gazem. Ważny punkt pod względem przemysłu wełnianego, głównie sukiennego, i handlu wełną; ma fabryki maszyn, skład soli galicyjskiej. Dolna część miasta 960 st. n. p. m. wzniesiona. B. mieści w swoich murach następujące instytucye: rada szkolna okręgowa, c. k. gimn., c. k. wyszsza szkoła realna; semin. naucz. ewan; szkoły: rzemiosł, tkactwa, miejska ewan., dla chłopców o 8 klasach, dziewcz. o 7 klasach, dziewcząt katolicka, izraelska 5-klasowa; dekanat katolicki, ewang. superintendura na Morawy i Szląsk; sąd okręgowy, kassa oszczędności, bank handl. i przemysłowy, filia austr. banku narod.; stowarzyszeń różnych trzynaście. Parafia katolicka B. dekanatu bielskiego liczy kat. 8800, ewang. 10060, izr. 1100. Prócz kościoła parafialnego ma także B. drugi mały kośc. św. Trójcy. Dek. katol. B. dyec. wrocławskiej ma 5 parafij i 4 filie a językiem kościelnym urzędowym jest w nim język polski, podobnie jak częściowo i w parafii ewangelickiej B. Powiat bielski ma 3,7 mil kw rozl. (51% roli uprawnej, 13% łąk i pastwisk, 28% lasu). Grunt na pn. falisty, na pd. górzysty (700 do 3500 st. n. p. m.). Mieszkańców 33,000, po części niemców (mniej więcej w połowie katolików i ewangelików, 600 żydów). Msto 1; wsi 27, dymów 3264. Tak zwane starostwo bielskie na Szląsku austr. obejmuje powiaty bielski, skoczowski i strumieński. F. S.
Bielsko, niem. Beelitz, m. w okr. podstąpińskim (Potsdam) w Prusiech, tkactwo bardzo rozwinięte.
Bielsko stare, niem. Alt-Bielitz, wś i gmina pow. bielski, na Szląsku austr., wraz z Aleksandrowicami rozległości morg. 3103, ludn. 3927. Samo B. Stare, wś, ma 2427 mk., leży tuż pod m. pow. Bielsko, ma parafią ewang. i filią parafii katol. Bielsko. Ludność przeważnie niemiecka.
 
|
This work is in the public domain in the United States because it was first published outside the United States prior to January 1, 1929. Other jurisdictions have other rules. Also note that this work may not be in the public domain in the 9th Circuit if it was published after July 1, 1909, unless the author is known to have died in 1953 or earlier (more than 70 years ago).[1]
This work might not be in the public domain outside the United States and should not be transferred to a Wikisource language subdomain that excludes pre-1929 works copyrighted at home. Ten utwór został pierwszy raz opublikowany przed dniem 1 stycznia 1929 r., i z tego względu w Stanach Zjednoczonych Ameryki Północnej znajduje się w domenie publicznej. Utwór ten nadal może być objęty autorskimi prawami majątkowymi w innych państwach, i dlatego nie zaleca się przenoszenia go do innych projektów językowych.
|