Słownik geograficzny Królestwa Polskiego/Tom I/Buczek

by Filip Sulimierski, Bronisław Chlebowski, Władysław Walewski

[ 437 ]Buczek, 1.) wś i folw., pow. łaski, gm. i par. Buczek. Posiada kościół par. murowany z XVI wieku, prawdopodobnie poaryański, sąd gminny okr. IV, urząd gminny, odl. od Łasku 10 w. W 1827 r. liczyło 28 dm. i 186 mk., obecnie ma 64 dm., 500 mk., ziemi włośc. 318, kościel. 8, dwor. wraz z folw. Lgów 2190 morg.; w tem ornej 840 morg. Par. B. dek. łaskiego, dawniej szadkowskiego, 2800 dusz liczy. Gmina B. ma st. p. w Zelowie. W gminie istnieje: młyn wodny, cegielnia, 3637 mk.

2.) B., kolonia, pow. sieradzki, gmina i par. Wróblew, rozległości morg. 16 w posiadaniu włościan, 41 mk.

3.) B., wś i folw., pow. opoczyński, gm. Opoczno, par. Libiszów. Liczy 16 dm., 185 mk., 604 morg. ziemi dworsk. i 305 morg włośc. (z przyległością Podlesie). Br. Ch.

Buczek, wieś, pow. chodzieski, 3 dm., 18 mk., wszyscy ew., 3 analf., stac. poczt. w Budzyniu o 8 kil., stac. kol. żel. Rogoźno o 20 kil. M. St.

Buczek, 1.) wieś rycerska, pow. brodnicki, okrąg. wójt., urz. stanu cyw. i par. Nieżywięc, stac. poczt. Wrocki, 10 dm., 115 mk., 49 kat.; przed 1840 r. Michałowski, w r. 1782 właśc. Czapski. Od st. kol. Książki 15 kil., 335,03 ha. (298,49 z. orn. i ogr., 23,06 łąk, 9,20 past., 7.28 nieuż.), parowa fabr. mączki, tuczenie bydła i skopów.

2.) B., wieś, pow. grudziąski, par. Rogoźno, okr. wójt. i urząd stanu cyw. Mały Szembruk, st. poczt. Lessen, 272,20 m. mgd., 2 dm., 13 mk., 11 kat.

3.) B. Mały, folw., pow. grudziąski; par., st. poczt., kol. i tel. Wąbrzeżno (Briesen); okrąg wojt. Łopatki, urząd stanu cyw. Blizno; 709,70 m. rozl., 2 dm., 18 mk., 7 kat.; 1782 r. właśc. Rutkowski.

4.) B. Wielki, wieś, pow. grudziąski, par. Wąbrzeźno, st. poczt. Rehden (Radzyn), okr. wójt. Łopatki, urząd stanu cyw. Blizno, 378,47 m. rozl., 4 dm., 30 mk. ewang.

5.) B., folw., pow. lubawski, par. Lipinki, okr. wojt. i urz. stanu cyw. Krotoszyn, st. poczt., kol. i tel. Bischofswerder (Biskupiec), 125 mk., 90 kat., 251 ha. (210 r. orn. i ogr., 19 ł., 16 past., 5 nieuż., 1 wody), gorzelnia, sprzedaż mleka do fabryki sera w Biskupcu.

6.) B. (Butzig), wieś ze szkolą, okrąg. wójt., urząd stanu cywilnego i stacya pocztowa, kolej. i telegr. Laskowice, par. Jeżewo, 1407,77 m. mgd., 18 dm., 135 mk. ewang.; niegdyś czynsz płacili włościanie do Laskowic; w tej wsi folwark [ 438 ]Butziger Wald do Laskowic należący; w r. 1782 właściciel Zboiński, 1648 Liński.

7.) B. wielki i mały, wieś szlachecka, powiat złotowski, z młynem i tartakiem, parową gorzelnią i cegielnią, szkołą, wójtostwo, urząd. stanu cywilnego i kościół; stacya poczt. kol. i tel. Linde; wieś szl. z folw. 1703,27 ha. (1046,36 r. orn. i ogr., 131,22 ł., 33,94 pastw. i torfu, 416,55 lasu, 40,28 nieuż., 24,91 wody); t. z. Plebanka ma 38,30 ha. (30,64 r. orn. i 766 łąk), włościanie 1883,91 m.: razem w W. Buczku 60 dm., 567 mk., 409 kat., na folwarku 11 dm.; młyn 2 dm.; folw. z mł. 180 mk., 108 kat. W XV w. należy do Wituńskich, bardzo starej rodziny, już w dokum. z r. 1295 wspom. (Annal. Coenobii Byssow seu coronoviensis, rękopis bibliot. Raczyńskich w Poznaniu), w r. 1453 należy Buczek już do Potulickich, w 1695 r. do Raczyńskich, później do Grabowskich; w r. 1866 panna Gabryela Grabowska, w r. 1872 Stablewski z Rzadkowa w Poznańskiem. Teraźniejszy kościół zbudowany 1730 r. przez Adama Stanisława Grabowskiego, biskupa chełmińskiego, następnie warmińskiego; tenże biskup konsekrował go 1734 r.; w kościele tym spoczywają zwłoki wielu Grabowskich. Między 1830–1840 r. był dziedzic Buczka, Józef Grabowski, głównym dyrektorem towarzystwa kredytowego w Poznaniu, Landszaftą zwanego.

Buczek, 1.) niem. Butschkau, Wielki i Mały, dwie wsie, pow. namysłowski, w par. katol. Rychtal. Wielki B. ma kościół filialny tej parafii i szk. kat. 1-klas.

2) B., kol. i folw., pow. wielkostrzelecki, w par. Zimnowódka, należą do dóbr Zimnowódka.