Słownik geograficzny Królestwa Polskiego/Tom I/Chołopienicze
[ 625 ]Chołopienicze, 1.) mylnie Chołopicze, mko i dobra w pow. borysowskim, w gm. chołopienickiej, w 1-m policyjnym stanie, o 56 w. od miasta powiatowego w stronie północno wschodniej, o 3 w. od Essy, o 5 w. od źródeł tej rzeki, przy trakcie handlowym z Borysowa do Witebska. Miasteczko liczy dusz 1,014, niegdyś było własnością rodziny Chaleckich, potem Chreptowiczów. Joachim Chreptowicz, znany podkanclerzy W. Ks. Lit., urządzając liberalnie i wzorowo dobra swoje, nadał w 1783 r. Chołopieniczom wiele swobód ekonomicznych i odtąd to miasteczko zasiedlać się poczęło ludem wolnym, przeważnie Żydami; lecz ponieważ miejscowość, pozbawiona wód spławnych i dróg wielkich, nie przedstawiała dogodnych warunków dla rozwoju miasta, więc też Ch. nigdy się nie odznaczały dobrobytem i przemysłowością mieszkańców; parę jednak razy szczęśliwsze chwile zabłysły temu miasteczku. I tak po pierwszym rozbiorze, gdy Biała Ruś odeszła do Rossyi, Chołopienicze aż do roku 1793 były miejscem sejmikującej szlachty z pozostałej przy Polsce południowej części powiatu orszańskiego i pow. bracławskiego, wcielonych do województwa mińskiego. Sejmy te czasowo podniosły miasteczko, lecz po wypadkach drugiego rozbioru sejmy ustały i Ch. zeszły znowu do znaczenia lichej żydowskiej mieściny; dopiero od r. 1813, gdy po zniszczeniu Borysowa w czasie wojny Napoleona I-go przeniesiono tu szkołę powiatową, wróciło niejakie życie; wszakże po zwinięciu tej szkoły w 1831 r. Ch. całkiem podupadły i do dziś dnia nie mają znaczenia dla okolicy. Tylko 1 października bywa jarmark, jedyny w powiecie. Ireny Chreptowicz, syn Joachima, oddał Chołopienicze w posagu dwu córkom Buteniowej i Titowej; zaś w r. 1867 nabył je Rudolf Wilken. Miasteczko posiada ludności obojej płci około 1,500 dusz, a dobra mają całego obszaru 12,400 m. i należą do 1-go sądowego okręgu. Jest tu kościół parafialny podominikański, fundacyi Chaleckich, Marcyana Dominika i Konstancyi z Sokołowskich, starostwa nowosielskich, 1703 roku; 1844 odnowiony staraniem ks. Jacewicza; parafia dek. borysowskiego liczy przesło 1,580 dusz.
2.) Ch., dobra ziemskie i wieś, nad Ptyczą, pow. bobrujski, o 90 w. od ujścia Ptyczy, w głębi Polesia, na głównym gościńcu wiodącym z Hłuska do miasteczka Kopytkowicz, własność obywatela Dominika Łappy. Po odseparowaniu ziemi włościańskiej w dobrach tych pozostało 5,250 m. obszaru. Grunta są piaszczyste lecz wyborne sianożęci nad Ptyczą stanowią zasoby sterkoryzacyi; lasu budowlanego i opałowego wielki dostatek; zwierza dzikiego i grzybów obfitość. Al. Jel.
 
|
This work is in the public domain in the United States because it was first published outside the United States prior to January 1, 1929. Other jurisdictions have other rules. Also note that this work may not be in the public domain in the 9th Circuit if it was published after July 1, 1909, unless the author is known to have died in 1953 or earlier (more than 70 years ago).[1]
This work might not be in the public domain outside the United States and should not be transferred to a Wikisource language subdomain that excludes pre-1929 works copyrighted at home. Ten utwór został pierwszy raz opublikowany przed dniem 1 stycznia 1929 r., i z tego względu w Stanach Zjednoczonych Ameryki Północnej znajduje się w domenie publicznej. Utwór ten nadal może być objęty autorskimi prawami majątkowymi w innych państwach, i dlatego nie zaleca się przenoszenia go do innych projektów językowych.
|