Słownik geograficzny Królestwa Polskiego/Tom I/Czerwin
[ 836 ]Czerwin, osada nad rz. Orz, pow. ostrołęcki, gm. i par. Czerwin. Posiada kościół par., synagogę, sąd gminny okr. III, urząd gminny, szkołę początkową, st. pocztową. Odbywa się tu kilka licznie uczęszczanych jarmarków; droga bita łączy Cz. z Ostrołęką, odległą o 19 w., i Ostrowiem o 20 w. Ludność dochodzi 1,000 dusz, rozległość 1,260 mórg. Parafia Cz., dek. ostrołęckiego, 3,602 dusz liczy. W aktach są ślady, źe w r. 1500 niejaki Boruta przeznaczył grunta na uposażenie kościoła, które później w r. 1677 darowizną nowych gruntów przez Jakóba Grodzickiego, wojskiego łomżyńskiego, zwiększone zostało. Z dawnego kościoła pozostał tylko pomnik, z marmuru chęcińskiego wyrobiony, do którego przywiązana jest szczególna legenda, z ust do ust dotąd przez mieszkańców opowiadana. Przedstawia on w całej figurze uzbrojonego rycerza z buzdyganem w ręku; na czarnej marmurowej tablicy, która się pod nim znajduje, nie masz żadnego napisu, co dowodzi, że pomnik ten za życia swego fundatora wzniesiony został. Nad pomnikiem zaś umieszczone są w czteropolowej tarczy herby: Ostoja, Prawdzic, Ślepowron i Lubicz. Podanie do tego pomnika przywiązane jest, jakoby to był nagrobek jakiegoś szlachcica, który, wydobyty będąc w chwili urodzenia swego z łona już nieżyjącej matki, uroił sobie, że nie narodziwszy się wcale, nie powinien był umierać, i na ten rachunek na wszelkiego rodzaju bezprawia się puścił. Król (podanie milczy, który) wysłał naprzeciw niemu wojsko, które go w jakimś zameczku obległo. Oblężony, nie mogąc się ztamtąd wydostać, zamknąć się musiał w wieży, w której głodną śmiercią życia dokonał, będąc do końca o swej nieśmiertelności przekonanym. Obecny kościół pochodzi z r. 1777, fund. Celińskich. Gmina Cz. ludn. 6,088, rozległ. 13,179 mórg. W skład gm. wchodzą następujące miejscowości: 1-na osada włościańska Czerwin, 16 wsi szlacheckich: Cisk, Damenty-Mierzejewo, Damiany, Dzwonek, Gocły, Grabowo, Gerwaty-Mierzejewo, Janki-stare-Mierzejewo, Jarnuty, Nogawki-Mierzejewo, Skarzyn, Tomasze-Mierzejewo, Wielgouchy-Mierzejewo, Wojsze-Mierzejewo, Wysokie-Bartosy i Zapiecne-Mierzejewo; 3 wsie z ludnością mięszaną: Chróścice, Laski, Suchcice; 7 wsi włościańskich: Borek, Brzeźno, Grodzisk, Malinowo-Stare, Styłęgi, Suchcice i Seroczyńska-Wólka, oraz 1 kolonia włośc. Malinowo-Nowe.
Czerwin, strumień, wypływa z pod Kamiennika (782 m.) dwoma ramionami w obr. gminy Lipnika w pow. wielickim; płynie w kierunku płc.-wsch., a przeszedłszy w obr. gm. Glichowa, wpada do p. Lipnika, dopływu Krzyworzeki. Długość biegu 4 kil. Br. G.
 
|
This work is in the public domain in the United States because it was first published outside the United States prior to January 1, 1929. Other jurisdictions have other rules. Also note that this work may not be in the public domain in the 9th Circuit if it was published after July 1, 1909, unless the author is known to have died in 1953 or earlier (more than 70 years ago).[1]
This work might not be in the public domain outside the United States and should not be transferred to a Wikisource language subdomain that excludes pre-1929 works copyrighted at home. Ten utwór został pierwszy raz opublikowany przed dniem 1 stycznia 1929 r., i z tego względu w Stanach Zjednoczonych Ameryki Północnej znajduje się w domenie publicznej. Utwór ten nadal może być objęty autorskimi prawami majątkowymi w innych państwach, i dlatego nie zaleca się przenoszenia go do innych projektów językowych.
|