Słownik geograficzny Królestwa Polskiego/Tom I/Delatyn
[ 950 ]Delatyn, z Horyszem i Szewelówką, mko, pow. Nadwórna, o 1¾ m. na połud. od Nadworny, leży nad rzeką Prut, przy ujściu do tejże rzeki potoku Lubiźnia. Miasteczko to leży już śród gór karpackich, w pobliżu przejścia przez Karpaty z doliny Czarnej Cisy do doliny Prutu, obok gościńca rządowego z Nadworny do Kołomyi, pod 48° 32' szer. półn. i 42° 17' dł. wsch., ma kąpiele słone i zakł. leczniczy żętyczny, który tak dla nader pięknego położenia w górach, jakoteż dla skuteczności wód, zdrowego powietrza, dobrej żętycy i wzmacniających kąpieli w Prucie, przez licznych chorych bywa odwiedzany. Przestrzeń posiadł. więk. rządowej, roli ornej 10, łąk i ogrodów 77, past. 35, lasu 3965; posiadł. mn. roli ornej 429, łąk i ogrodów 2776, pastw. 1145, lasu 205 morg. austr. Ludność rzym. kat. 431, gr. kat. 2420, izrael. 1240: razem 4091. D. ma sąd powiatowy, należący do sądu obwod. w Stanisławowie, leżącego w okręgu wyższego sądu krajowego we Lwowie; notaryat, urząd pocztowy, zarząd salinarny, zarząd lasów i domen, rzym. kat. par. systemizowaną w 1876 roku. Kościół murowany, poświęcony 1867 roku pod wezw. S-go Franciszka. Do tej parafii należą następujące miejscowości: Dobrotów, Dora, Jabłonica, Jamna, Krasna, Łanczyn, Łojowa, Łuh, Mikuliczyn, Osławy białe, Potok, Szewelówka, Zarzycze,. W całej parafii jest katolików 1100, akat. 53: razem 1323. W obr. tej par. znajduje się 7 szkół ludowych. Parafia ta należy do dekanatu stanisławowskiego. Gr. kat. par. w Delatynie obejmuje także filią Łuh, obejmującą 630 gr. kat. Cała par. liczy 3050 grec. kat. dusz, należy do dekan. nadwórniańskiego. W tem miasteczku jest szkoła etatowa 1-klasowa. Grunt tu nieurodzajny, włościanie żyją głównie z chowu bydła i owiec, oraz z przemysłu drzewnego, rybołówstwa i spławiania drzewa Prutem. Także bawiący tu przez lato goście kąpielowi przyczyniają znacznie dochodów mieszkańcom. Dwa większe jarmarki. Warzelnia soli w D. w 1868 r. spotrzebowała 4013 sągów drzewa i 560708 sześciennych st. ropy solnej; w 1869 r. 3611 sąg. drz. i 570700 sześc. st. ropy solnej; w 1870 r. spotrzebowała 3752 sześc. sąg. drz. opałowego i 680490 sześ. stóp ropy solnej. Warzelnia ta dostarczyła w 1868 r. soli kuchennej 78820, soli bydlęcej 4286, soli fabrycznej 40, soli nawozowej 621; w 1869 r. soli kuchennej 79973, soli nawozowej 960; w 1870 r. soli kuchennej 78631, soli nawozowej 1658 wied. centnarów. Sprzedano w 1868 r. soli kuchennej 71112 wied. cent., soli szarej 404 ct., bydl. 4278 ct., fabr. 40 ct., nawozowej 645 centn.; w 1869 r. sprzedano soli kuchennej 84072 ct., soli nawozowej 949 ct.; sól kuchenna po 5 złr., sól nawozowa po 75 centów od centnara. W 1870 r. sprzedano soli kuchennej 75523 centn., zaś soli nawozowej 1353 centn. po tych samych cenach jak 1869 roku. W tej warzelni była w 1870 r. maszyna parowa o sile 6 koni, dwie w odosobnionych szachtach stojące pompy ssące i tłoczące, z których każda wyciągała na sekundę 0,04 sześc. stóp ropy solnej specyf. wagi 1.17 do wysok. 111 st., czyli 155 centn. soli w 24 godzinach. Robotników było zajętych 63 po 12 godzin dziennie przez 288 dni w roku, za dzienną zapłatą po 48 do 86 centów, oprócz tego każden pobierał 15 złr. na pomieszkanie i 4 sześcien. sążni drzewa na opał. Opieka lekarska równie jak i lekarstwa były bezpłatne dla całego personelu. Stowarzyszenie zaliczkowe „Nadzieja“ liczyło 1878 r. 378 członków a ich udziały 10,988 złr. Ogólny ruch kasowy w tymże roku 55,179 złr. a czysty zysk 956 złr. B. R.
 
|
This work is in the public domain in the United States because it was first published outside the United States prior to January 1, 1929. Other jurisdictions have other rules. Also note that this work may not be in the public domain in the 9th Circuit if it was published after July 1, 1909, unless the author is known to have died in 1953 or earlier (more than 70 years ago).[1]
This work might not be in the public domain outside the United States and should not be transferred to a Wikisource language subdomain that excludes pre-1929 works copyrighted at home. Ten utwór został pierwszy raz opublikowany przed dniem 1 stycznia 1929 r., i z tego względu w Stanach Zjednoczonych Ameryki Północnej znajduje się w domenie publicznej. Utwór ten nadal może być objęty autorskimi prawami majątkowymi w innych państwach, i dlatego nie zaleca się przenoszenia go do innych projektów językowych.
|