Słownik geograficzny Królestwa Polskiego/Tom II/Dobrzyca
[ 86 ]Dobrzyca, niem. Dobberschütz, miasto, pow. krotoszyński, nad potokiem uchodzącym do Lutyni, pobocznej Warty, i nad gościńcem prowadzącym z Koźmina przez Pleszew do granicy Król. Polskiego pod Stawiszynem, w okolicy częścią pagórkowatej, częścią płaskiej; w pobliżu rozległe lasy, należące do księstwa krotoszyńskiego. Zamek z parkiem. Ma 158 dm., 1310 mk.; 710 kat., 442 ew., 152 żydów. Ludność przeważnie polska. Należy do sądu okręgowego w Koźminie. Kościół kat. paraf. należy do dekanatu koźmińskiego. Ma nadto kościół protestancki i synagogę. Szkoła elementarna kilko-klasowa, 249 analf. Mieszkańcy trudnią się głównie rolnictwem, chowem bydła, a mianowicie trzody chlewnej; wyrabiają w znacznej ilości szufle, rydle; cegielnia, 2 gorzelnie, mała fabryka maszyn. Towarzystwo pożyczkowe. Agentura pocztowa, biuro telegraficzne. Gościniec na miejscu. Stac. kol. żel. Pleszew o 9 kil. Dawniej w Dobrzycy wznosił się zamek obronny śród trzęsawisk. W końcu wieku XVI wojewoda Gorzeński, generał adjutant Stanislawa Augusta, zniósł go i wystawił na tem samem miejscu pałac podług planu architektu Zawadzkiego; malowania wewnętrzne są pędzla braci Smuglewiczów. Ogród jest dziełem ogrodnika Giencza, który później szańce Lipska przetworzył na publiczne spacery. Miasteczko D. jest gniazdem starożytnej rodziny wielkepolskiej Dobrzyckich, herbu Leszczyc; ci posiadali je aż do schyłku wieku XVII; w XVIII było własnością Gorzeńskich, następnie Turnów; teraz przeszło w ręce niemieckie. Kościół kat. założyli Dobrzyccy, istniał już w wieku XV; pierwotny zgorzał w XVIII wieku; w nim mieściły się groby familijne i wizerunki Dobrzyckich, Jaskólskich i inne; w obecnym nie ma już żadnych pomników przeszłości. W okolicy wykopano siekierkę kamienną i monety srebrne, pomiędzy niemi trzy rzymskie. M. St.
Dobrzyca 1), niem. Borkendorf, wś włość., pow. wałecki, par. Piła (Schneidemühl), poczta Krępa (Kramske), szkoła w miejscu. Obszaru ziemi 1135 mórg, budynków 56, domów mieszk. 25.
2). D., niem. Borkendorf, wś ryc., pow. wałecki, par. Piła, poczta Krępa, szkoła. Obszaru 3153 mórg, budynków 23, domów mieszk. 8. Mieszkańców razem z wsią włościańską 367, katol. 112, ew. 255.
Dobrzyca, rz., wpada do Radomki.
Dobrzyca, niem. Döberitz, mała rz. w Prusach Zachodnich, początek bierze w południowej części prow. pomorskiej, w powiecie drawenburskim, dawniejszem starostwie drahimskiem. Płynie w kierunku południowo-wschodnim na pograniczu pow. złotowskiego i drawenburskiego, następnie przez pow. wałecki, wpada do rz. Piły, z Piłą do Gwdy (Küddow), z Gwdą do Noteci. Długość biegu wynosi około 3 mile. Kś. F.
 
|
This work is in the public domain in the United States because it was first published outside the United States prior to January 1, 1929. Other jurisdictions have other rules. Also note that this work may not be in the public domain in the 9th Circuit if it was published after July 1, 1909, unless the author is known to have died in 1953 or earlier (more than 70 years ago).[1]
This work might not be in the public domain outside the United States and should not be transferred to a Wikisource language subdomain that excludes pre-1929 works copyrighted at home. Ten utwór został pierwszy raz opublikowany przed dniem 1 stycznia 1929 r., i z tego względu w Stanach Zjednoczonych Ameryki Północnej znajduje się w domenie publicznej. Utwór ten nadal może być objęty autorskimi prawami majątkowymi w innych państwach, i dlatego nie zaleca się przenoszenia go do innych projektów językowych.
|