Capo V.
Ci ch' al sozed te porjun.

Chi valgügn mëisc che Genofefa â passé tl spavënt dla porjun, l' unica porsona, ch' ara ciafâ da odëi, êl Golo, che gnô decontin cun sües domandes dejonorevoles, y solamënter a chisc pac impormetôl de la lascé rové a onur y liberté; mo la püra desgraziada i dê dagnora la medema resposta: "Trö' miú comparí dejonorada ai edli de jënt, co l' ester en verité dan dai edli d' Idî; plütosc fraidí en funz de na tor, co rové cun colpa sön n tron." — Na te virtú invinzibla implanta le s. timur d' Idî ince te na dona! Intan sintî Genofefa sües pënes ciamó deplü, deache, dopo che Sigfrid s' un ê jü ala vera, conesciôra, ch' ara ê uma, y le momënt dezisif ê daimpró. Y ara ne s' á falé, porcí ch' ara á partorí n bambin. "O mi caro fi" sospirëiera intan ch' ara se drucâ al cör chëra püra creatöra, "te chësc lüch orido este destiné da gní al monn. Chiló sön mi cör palsa y scialdete che tüa püra uma ne n'

á 'ci na fascia da te curí ne. Che te dará val' da bëre? Chësc mi seno debl y smagrí ne n' á nia por te. Te chësta spelunca sgriciorosa ne n' él por te n piz, che ne sides pera frëida; da chësc ôt töme y fosch gotel tres jö ega; te messaras bëgn prësc morí dala meseria. O! os muraies malinconiches, che nes sarëis fora dl monn, scemia che bagnëis chësta amabla creatöra, sëis impó manco crödies, co i uomini, che d'acort cun mia tribolaziun laghermëise 'ci os cun me." Do chëstes parores plënes de pasciun, sciöch' ares ne podô gní atramënter dal fantinamënt de na uma aflitiscima, alzera i edli al Cil, y le pice apëna nasciü, cun sües mans debles, che tremorâ, spo scraiera sot a leghermes: "O Signur, da Os ái iö ciafé chësc fi, da Os ál la vita; por ester osta scincunda, aldel a Os, a Os, mëssel gní consacré. Sigü, i sun daldöt obliada de se le dé a Os. Mo i ne le pó nia condü en t' osta s. dlijia. Porater sëise Os dlunch presënt; y olache Os sëis, iló él ci osc tëmpl. En mancianza de n amich, che le portes a bato, y de n sacher minister, che recordes a pere y compere sü oblighi, fajarái iö da sazerdot, da pere y tot. Cuindi impormëti chiló solenamënter da le trá sö tla s. fede en Os, Padre etern, en osc divin Filiuolo, y tl Spirit Sant, ala cogniziun de Os, tl amur d' Idî y

de düc i uomini; i s' impormëti de l' assiguré dal mal desche n tesur prezius a me confidé, por se le restituí zënza macia en chël de, olache döt gnará apesé y iudiché." Dopo ch' ara â perié dî assá ára tut la massaria dal' ega y á batié le bambin sot al inom Schmerzenreich (Dolorich, o, Rich de dolurs) o Laghermé: che sot a dolurs y leghermes êl gnü al monn. — Insciö dess vigni uma i dé sü fis a Idî, ressolta d' i nudrí sö por Ël, do süa s. orenté y dotrina. Ara injopa spo le pice tl gormel, s' le drüca al piet y dij: "Chësta sará tüa cöna ", y cun n edl söl pan fosch, ch' ara â dan se, sighitâra: "Chësc, o püra creatöra, sará da chiló inant tüa spëisa, chësc pü' de pan grou dür, apëna bastant por me. Tüa consolaziun, ch' al sará smorjelé dales leghermes de tüa uma, y fat abastan dala divina providënza." Y canch' ara nen mastiâ por se ti nen dôra na pert ala picia creatöra; canch' ara odô spo ch' al dormî chitamënter, porsura inclinada sospirâra: O Signur, dede na odlada da Cil sön chësc püre pice, che dorm te mi gremo. Vigni flu, sopolida te chësta grota frëida, scöra, zënza löm de sorëdl, zënza n pü' de cialt, y aria sana, vigni flu messess perde le frësch y le corú, y deventé ghela y smarida. Co mai sará bona de resiste chiló na planta

delicata compagna a chësta. Signur, no le lascede grasomé te chësta meseria. Iö l' ami, y dess cun ligrëza por ël mia vita, mo, Os, o mi bun Idî, l' amëis ciamó deplü; porcí ch' amëis me, y düc i uomini plü co vigni uma mai ames süa propria creatöra. Sce, scraiâra dadalt, sce al é ostes parores: Sce ince na uma se pó desmentié so filiol, ne me desmentiarái mai iö de te. A chësta usc s' êl descedé le pice, y i riô amablmënter ados ala uma, y 'ci i slefs dla uma en chël momënt ê sforzá, la pröma ota te chëra porjun, de fá la grigna da rí. "Bela, sciöche de n angel, é tüa cira da rí, caro mi fi," dijôra, tan, ch' ara s' le strenjô al piet, "ne conescesseste tö le spavënt de chësc lüch? Ah, nonó: sighita pö ma a rí, che en chëst' acia to bel rí me dá da intëne plü co mile parores. Al pé che te m' os dí: "No pitede, uma, stede plütosc de bona vëia: os sëis püra, mo rich é Idî, sce sëis ince arbandonada zënza aiüt, é pö Dî generus, os me portëis gran amur, mo maiú é l' amur ch' Idî se porta a nos intrami. — A ritela pö ma, picenin, che cina, che te ries, ne degor les leghermes de tüa uma. Dopo ch' al ê passé insciö plü dis, vëgnel indô Golo, burt, y col müs desturbé. "Bun pro" dijel, "sc' orëis resté ostinada t'

osta matité, y se tigní a n scrupul de virtú; ede almanco pieté d' osc fi, che sce ne sëis a mi contënc: la mort a intramidui; Dî me castiëies, sce i mënti". "Mile otes la mort" respogn Genofefa en pesc y a pora nia, "plütosc co aconsintí a n fat, che me fajess vergogna dan da Idî, dan da mi cari geniturs, dan da mi sposo y i uomini düc." Cun na burta odlada plëna de rabia se retira Golo ble-ghel dal sënn, y tl jí fora i dál n bot ala porta de fer, che la tera tremorâ, y döt ingherdenî fora por chi ghebelmeri.