Ut de Franzosentid/Kapittel 16

Dat sösteihnte Kapittel

Worüm ick den Möller sinen Fridrich un kein Prinzessin dörch dat Gülzowsche Holt schick, worüm Fridrich tau den Schulten Besserdich »Swigervader« seggt, worüm hei den Hund ut den Aben lockt, un worüm de Stadtdeiner Luth äwer sinen eignen Burmeister lacht.

Wenn eine von den lütten Mamsellings, de dit Bauk lesen dauhn, sick döräwer argern süll, dat dit Kapittel mit en Möllerknecht anfangt un nich mit 'ne Prinzessin, so möt sei bedenken, dat Prinzessinnen gor nich vorhanden sin künnen, wenn dor kein Möllerknechts wiren, un dat up Fläg' en Möllerknecht mihr wirt is as 'ne Prinzessin, taum Bispill in desen Ogenblick för mi. Denn wenn ick den französchen Schassür wedder gripen will, so kann ick doch kein Prinzessin mit 'ne Kranelin un pattistmußelinene Schauh in desen Weg un Weder dörch dat Gülzowsche Holt em nahschicken, dortau paßt sick en Möllerknecht beter, un vör allen den Möller sin Fridrich.

»Dümurrjöh!« säd Fridrich, as hei den Franzosen sin Fautspur nahgung, »wenn de Franzos' tüschen hir un Gripswold tau finnen is, her sall hei!«

Fridrich spört also den Schassür dörch dat Stemhäger Babenholt un dörch dat Gülzowsche Holt nah un kümmt so nah den Gülzowschen Weg; äwer dor was't all, dor hadd 'ne Uhl seten, un Spuren wiren nich dor. Wir de Kirl linksch oder rechtsch gahn? – 'ne Tid lang stunn hei dor as Matz Fots von Dresden; bald würden em de Gedanken äwer smidig, un hei säd tau sick: »Wir de Kirl nah Stemhagen tau gahn, so müßt ick em dat doch tau'n puren Unverstand anreken. Ne, de Racker is nah Gülzow gahn.« Un hei gung em nah.

In Gülzow stunn Bur Freier an sin Heck un smet Stein as en Hauttöppel grot in en Weglock, wat sei up Städen in Meckelborg Wegbetern nennen. »Gun Morrn, Freier, hest hir nich vörmorrn en Franzosen lopen seihn?« fröggt Fridrich. – »En Franzosen?« fröggt Freier. – »Ja«, seggt Fridrich, »en französchen Schassür.« – »En Schassür?« fröggt Freier. – »Ja, in 'ne gräune Mondierung«, seggt Fridrich. – »Tau Pird?« fröggt Freier. – »Ne, tau Faut«, seggt Fridrich. – »Wat sall de?« fröggt Freier. – »Wat hei sall?« fröggt Fridrich. »Nicks sall hei; ick wull blot man mit em reden.« – »Wat hest du mit en Franzosen tau reden?« – »Dümurrjöh!« seggt Fridrich, »wat hest du Däs'kopp dornah tau fragen? Ick frag' jo blot, ob du den Kirl seihn hest.« – »In 'ne gräune Mondierung?« fröggt Freier. – »Ja«, seggt Fridrich. – »Mit en Schacko?« fröggt Freier. – »Ne, in'n Horen.« – »In'n Horen? Un denn hüt morrn in den Regen?« – »Ja, du hürst jo!« röppt Fridrich in Arger. »So antwurt doch, ob du den Kirl seihn hest?« – »Täuw mal! Hewwen wi hüt nich Dunnerdag?« – »Ja«, seggt Fridrich. – »Ne, hüt nich; äwer'n Mandag«, seggt Freier, »dunn wiren hir fluggs weck; äwer mit blage Mondierung un denn tau Pird; un hüt is min Zamel mit Vörspann nah Stemhagen.« – »Freier«, seggt Fridrich, »dat Vörspann hadd'st du nich nah Stemhagen schicken süllt, dat kannst du sülwst beter bruken, vör allen, wenn du Lüd' Antwurt gewen sallst.« – »Wo so?« fröggt Freier. – »Un denn, Freier«, seggt Fridrich, »denn weit ick noch en gaud Geschäft för die, du künnst Krewt nah Berlin rup driwen, en Kirl as du, de kümmt dormit vörwarts.« – »Wo meinst du dat?« fröggt Freier verdutzt. – »Oh, ick mein man«, seggt Fridrich. »Un nu gun Morrn, Freier. – Un wenn de Franzos' kümmt, den ick säuk, denn segg em, ick hadd seggt, du hadd'st seggt, din Großmoder hadd di vertellt, wenn hei säd, wat sei säd, süllst du em seggen, hadd ick seggt, hei süll nich Schapskopp tau di seggen. – Un nu adjüs! Freier.« – »Wat?« seggt Freier un kickt em nah, as hei dat Dörp entlang geiht, un dreiht en Stein von en Pundener dörtig in de Hän'n rüm, »wat? Hei hadd seggt, ick hadd seggt? – Wat? – Du hadd'st seggt, süll ick seggen, hei süll nich Schapskopp tau mi seggen? Wat?« Un hei nimmt den Stein un smitt em mit aller Gewalt mang de annern: »Entfahmte preußsche Spitzbauw! So makt hei dat ümmer.«

Fridrich geiht wider, oll Schult Besserdich kickt äwer de Dör. »Schult, hett Hei vörmorrn hir keinen Franzosen gahn seihn?« – »Ein Franzosen?« fröggt de Schult. »Na, de Ort is hir up Stun'ns grad nich knapp; äwer hüt morrn, seggst du?« – »Na, nu fang Hei ok noch an tau fragen!« seggt Fridrich. »Ick will em leiwerst de Geschieht vertellen, dat ward schafflicher wesen.« – Hei vertellte nu so – un so. »Un«, slot hei sin Red', » her möt hei!« – »Dat möt hei, Fridrich«, seggt de Schult. »Un ick will mit di gahn, denn ick bün jo nu doch einmal dortau set't, un uns' Herr Amtshauptmann säd noch nilich tau mi: ›Schult‹, säd hei, ›up Em beruht dat Ganze in Gülzow‹, un gaww mi en Bagen Poppier un säd: ›dese Sak is pressant.‹ Na, ick let mi dat von den Landrider vörlesen, un as hei dat farig hadd, säd hei: ›Schult, de Sak hett äwerst Il.‹ – ›Ne‹, segg ick, ›dat weit ick beter, de Herr Amtshauptmann hett mi seggt, de Sak is pressant, un wenn hei dat vördem seggt hett, denn heww ick ümmer noch gaud vir Wochen täuwt un bün ümmer noch tau rechter Tid kamen.‹ Un so kamm't ok ditmal. Äwer, Fridrich, din Sak is nich pressant, de hett Il; ick will mi man noch minen Haut halen, un denn kann't losgahn.«

Dat geschach, un sei gungen. As sei ut dat Dörp kemen, seggt de Schult: »Fridrich, min Hanne – du kennst jo den Jungen, hei 's nu in't sösteihnst, un ick dacht, ick wull em noch so'n Johr für Bull rümme gahn laten –, de hött hir de Schap up den Roggen – denn, sühst du, ick dacht ok so, dat Fauder is di knapp, un in dese Johrstid verpedden sei sick all 'ne Mahltid up den Fell'n, un so jog ick sei denn rut – süh, de Jung' kann mäglich den Kirl seihn hewwen.« Sei fragen nu Hannen, un de Jung' hett den Kirl richtig seihn; hei 's nah Pinnow hentau gahn. In Pinnow gahn sei bi den Schaulmeister vör un fragen, wat hei kein Franzosen seihn hadd.

De Schaulmeister heit Sparling; sei nennten em äwer ümmer Baukfink; weck säden, wil hei so schön singen künn, weck, wil hei ümmer Hans vör allen Hägen was un mit jedwerein sinen Putzen drew. De oll Schult let sick nu ok richtig von den Baukfink an de Näs' rümme ledden; äwer Fridrich sach bald, wo't fuchten wir, un as hei wohr würd, dat de Baukfink sin Fru tauplinken ded, dat sei mit em in ein Karw hau'n süll, dacht hei: Täuw, dit sall di begrismulen!, stunn up un säd: hei wull sick up sin Pip ne Kahl ut de Käk halen.

De Baukfink redt denn nu den ollen Schulten allerlei verfluchte Akten vör, un wenn de Schult tau Wurd kamm un frog: wat hei den Franzosen nich seihn hadd, denn säd de Baukfink: ne, un sin Fru säd ok: ne. – As sei nu den ollen Schulten so brüdten, kamm Fridrich wedder rin un säd: »Fru, in Ehren Wim is woll wat passiert, denn de ein Staken mit de Wust liggt an de Ird.« – De Fru springt nu rute un kümmt mit den Staken wedder rinne un röppt: »Süh so! Dat hewwen wi dorvon, de verfluchte Kirl hett uns 'ne Wust namen.« – »Wat för en Kirl?« fröggt Fridrich. – »De Franzosenkirl, wonah ji fragt.« – »Na, also is hei doch hir west«, seggt Fridrich. – »Wat wull hei nich! Un Sparling hett em noch en Snaps un Botterbrod gewen un hett em den Weg nah Demzin wis't.« – »Na, denn adjüs!« seggt Fridrich. »Schult, kam Hei! Wider wull'n wi jo nicks weiten.«

»Schult!« seggt Fridrich, as sei 'n En'n von Pinnow un den Baukfink af sünd, »Hei is doch 'ne Ort Gerichtsperson un möt dat weiten, wat steiht eigentlich up 'ne Wust för 'ne Straf?« – »Je, Fridrich«, seggt de Schult, »mit Wust bün ick in de Ort nich bewandt; wat up 'ne Specksid steiht, dat weit ick woll, denn as mi de oll lahm Schauster dunn ein ut den Rok namen hadd, let em de Herr Amtshauptmann virteihn Dag' sitten, un dortau kreg hei en Stückener twölf in de Jack.« – »Dat wir just nich gefährlich«, seggt Fridrich, »denn wenn einer dornah berekent, wovel up 'ne Wust kümmt, denn is't blitzwenig.« – »Wo so?« – »Na, Schult, segg Hei mal, wenn Hei säben Swin inslachten deiht, wo vel Specksiden kriggt Hei denn?« – »Virteihn«, seggt de Schult. – »Dat is nich wohr«, seggt Fridrich. »Hei kriggt man drütteihn; ein kümmt in de Wust.« – »Dor hest du recht!« seggt de Schult. – »Un wo vel Wust makt Sin Fru denn nu woll von säben Swin? Doch woll en Stückener dörtig, also kemen dörtig Wust up 'ne Specksid, un up ein Wust kem also, in'n pohlschen Bogen berekent, höchstens en halwen Dag un en halwen Slag, un dat estimier ick för'n richtig un en gnedig Gericht, un Hei kann mi glik hir up frische Daht den halwen Slag in't Gnick gewen, un den halwen Dag will'ck den negsten Sünndagnahmiddag in Sinen Hus' achter'n Aben afsitten, denn kik Hei hir! Ick heww den Baukfink de Wust namen.« – »Wo, di plagt jo woll de Düwel?« seggt de Schult. – » De nich, äwer de Hunger«, seggt Fridrich un treckt de Wust ut de Tasch un snitt en En'n af. »Schult, hir! De Wust is gaud, de kann ein ahn Brod eten.« – »Ne«, seggt de Schult, »mit stahlen Wohr will ick nicks tau dauhn hewwen.« – »Wo so, stahlen?« fröggt Fridrich. »Dit is 'ne Furagierung, as wi bi'n Herzog von Brunswik säden, oder en Mundrow, as Ji seggt. Un, Schult, Hei's doch gewiß ok oft in den Preister sin Appel stegen?« – »Weit de Düwel, wat du hüt hest? Ja, dat bün ick, as ick en unverstännigen Jung' was, äwer nu heww ick grot Kinner un sall ehr mit en Bispill vörangahn.« – »Wohr is't«, seggt Fridrich, »un wat sick för einen schickt, dat schickt sick nich för den annern. – Schult«, seggt hei nah 'ne Wil, »wo olt is Sin Fiken?« – »Je«, seggt de Schult, un sin Ogen fungen an tau lüchten, »Fridrich, de Dirn, ick segg di, de Dirn. Olt is sei nich, sei ward irst achteihn; äwer ick segg di, klauk is sei as 'ne Imm'« – »Dat weit ick«, seggt Fridrich, »ick heww noch gestern abend up den Stemhäger Sloß bi ehr seten, un ick kann woll seggen, sei hett mi so gaud gefollen, dat ick in'n Stan'n wir, ehr tau Gefallen mi tau verännern.« – »Na, hür mal, du geihst gaud!« seggt de Schult un kickt Fridrichen von baben bet un'n an. – »Ja«, seggt Fridrich, »un ick dacht, för Sinen Fritzen fin'nt sick woll wat anners, un Hei ward all olt, un wenn Hei sick denn so up't Ollendeil gew, denn künn Hei uns de Hauw gewen, denn hadd Fiken un ick 'ne schöne Brodstäd', un Hei künn vel Freud an uns erlewen.« – »Gott sall mi bewohren!« seggt de Schult, »du meinst dat doch nich in Irnst?« – »Worüm nich?« seggt Fridrich, un richt't sick in'n En'n. »Seih ick as en Spaß ut?« – »Wat!« röppt de oll Schult un geiht up em los, »so'n ollen Snurrer as du büst, de wull 'ne Schultendochter frigen? Min Dochter! 'ne jung' Dirn von achteihn Johr?« – »Schult«, seggt Fridrich, »seih Hei tau Sinen Würden! – Olt, seggt Hei? Kik Hei mi an, ick bün in minen besten Johren, twischen twintig un föftig. – Snurrer, seggt Hei? Ick heww Em noch üm kein Pip Toback beden. Äwer wohr is't, Sin Fiken is in'n ganzen jünger as ick; doch dor mak ick mi nicks ut, ick nem sei doch, denn sei is klauk un weit, dat so'n Kirl as ick, de de Welt seihn hett, mihr gelt as so'n Burjung' mit en dicken, roden Kopp un Flaßhor, de en Diner makt as en Klappmetz un de Lüd' in de Stuw' spuckt.« – »Hest du mi de Dirn all Rupen in den Kopp set't?« schrigt de oll Schult un böhrt den Stock gegen em up. – »Holt, Schult!« seggt Fridrich. »Den Stock bi Sid! Wat würden de Lüd' seggen, wenn dat heit, ick hadd mi mit minen Swigervader all vör de Hochtid up de Landstrat slagen.« – De Schult let den Stock fallen. – »Schult«, seggt Fridrich, »ick bün woll in'n Stan'n, so'n Baukfink 'ne Wust tau strizen, äwer mindag' nich dortau, so'n lüttes, junges Blaud üm ehr Glück tau bedreigen; ick heww Sin Fiken kein Rupen in den Kopp set't.« – De oll Schult kek em so von de Sid an, as wull hei seggen: di mag de Düwel trugen!, säd äwer nicks. Sei gungen nu wider, äwer dat Ei was intwei.

As sei nah Demzin ran kamen, steiht dor en jungen Schriwer, un Fridrich geiht nah em ran: »Üm Vergewung, hewwen Sei hir keinen Franzosen seihn?« un so, un so. De jung Minsch seggt: ja, vör 'ne lütte Stun'n wir em so'n Kirl vörbi gahn. Sei gahn dörch't Dörp, un up't anner En'n hett ok 'ne olle Fru den Schassür seihn. »Nu hewwen wi em bald«, seggt Fridrich. Äwer as sei en beten wider hen up den Fell'n en ollen Mann drapen, de Widen an den Weg kröppt, will de von keinen Franzosen wat weiten un seggt: hir wir de Kirl sörre Klock söß des Morgens nich vörbi kamen.

Wat nu? Den Weg wedder nahgahn? Dat wir 'ne richtige Willgaus'jagd worden. Ut den Dörp was äwer de Kirl rute gahn; wo was hei blewen? De Schult kratzt sick den Kopp, Fridrich kek sick allentwegen üm un besach sick de Gelegenheit; endlich säd hei: »Schult, wider kän wi nich gahn; hir is de Spur tau En'n: will'n uns also de Sak äwerleggen; hir pust't dat äwer hellschen kolt äwer de Rüm', will'n uns dor achter den Backaben setten.« – Na, sei dauhn dat. »Wat ick för en Nahr bün«, seggt de Schult, »hir in so'n Weg un Weder achter'n Franzosen hertaulopen!« – »Swigervader, lat Hei den Franzosen«, seggt Fridrich, »den krigen wi ümmer noch.« – »Fangst du mi all wedder an mit dinen Swigervader, du preußsche Spitzbauw?« – »Schult, wat Hei nich is, kann Hei jo noch warden. Ick heww vel Lüd' kennt, de hewwen för desen Namen ehr Döchter un denn noch vel Geld gewen.« – »Denn hewwen s' ok anner Swigersähns dorför kregen, as du büst.« – »Kik Hei mi mal an, Schult«, seggt Fridrich un stellt sick vör den Schulten steidel tau Höcht, »en Avkat bün ick nich un en Dokter ok nich; äwer ick heww gesunne Knaken, un kik Hei min Hand an, de kann von Arbeit mitreden. Un wenn Hei Sin eigen Ogen nich trugt, denn kann Hei jo minen Möller fragen.« – »Je, weitst, wat de seggt? De seggt, du wirst woll en düchtigen Kirl un verstünnst ok 'ne Sak antaufaten; äwer du haddst Redensorten an di, unnütze Redensorten, mit de keiner en Hund achter'n Aben rut locken künn.« – »Dat ick dat kann, dat will ick Em nahsten bewisen. Äwer nu, Schult: will Hei mi Sin Fiken gewen?« – »Dunnerwetter!« seggt de Schult, »ick dacht irst, dat süll Spaß sin, un nu glöw ick, du Racker willst hir Irnst bruken.« – »Schult«, seggt Fridrich, »mit de Hauw un dat Ollendeil, dat was Spaß; denn Sin Fritz möt de Hauw hewwen, un Hei brukt noch nich up't Ollendeil; äwer mit Sin Fiken, dat is Irnst; un 'ne Hauw krig ick sacht.« – »Du Prahlhans!« seggt de Schult. »Süh, dit is so 'ne Redensort, as ick seggt heww, mit de du keinen Hund ut den Aben lockst.« – »Dat will 'ck Em wisen!« röppt Fridrich. – »Dickdauher!« seggt de Schult un steiht up. »Ick gah nah Hus, un du gah nah'n Hun'nledden oder grip di dinen Franzosen.« – »Den heww ick«, seggt Fridrich. – »Prahlhans!« röppt de Schult. – »Schult«, seggt Fridrich, »wenn in drei Minuten de Franzos' vör Em steiht un ick mit min Redensorten en Hund ut den Aben lock, will Hei mi denn Sin Fiken gewen?« un hölt em de Hand hen, »denn slag Hei in!« – »Du Lägenbalg!« röppt de Schult, »blot üm di mit de Näs' dorup tau stöten, dat du en Prahlhans büst. – Ja!« Un hei sleiht in.

Fridrich grifflacht so'n beten vör sick hen, bückt sick dal tau dat Backabenlock: »Mossiöh, allong! ißi! – Allong! ißi!« Un wat krüpt taum Vörschin? De französche Schassür. – »Gotts ein Dunner...!« röppt de Schult. – »Pardong! Mossiöh!« röppt de Franzos'. – »Schult, wer hett de Wedd wunnen?« fröggt Fridrich. »Hir is de Franzos', un hir is ok de Hund! Wer kriggt nu Sin Fiken?« – »Preuß'sche Hallunk!« röppt de Schult un böhrt wedder den Stock in de Höcht, »du willst mi hir taum besten hewwen? Du, min Fiken! Leiwerst will ick jo doch...« – »Schult«, seggt Fridrich, »legg Hei den Stock bi Sid, de Franzos' ängst't sick. Kam Hei leiwerst her un help Hei mi bi dat Arretierungsgeschäft; äwer de Wedd reden wi nahsten.« – »Pardong!« röppt de Franzos' dormang. – »Wat hir, wat dor! Pardong!« röppt Fridrich. »Wat löppst du mi unner de Bäuk furt, wo ick di henleggt hadd? Ditmal will 'ck di mal nah min Ort traktieren, Mamsell Westphalen is hier nich begäng'«, un dormit snitt hei em de Knöp von de Kledage af. »Un nu allong! avang!« Un so geiht dat denn nu vörwarts dörch Demzin nah Pinnow hentau.

De oll Schult geiht in den dullen Regen still biher un argert sick, am meisten äwer sick sülwst, un wenn hei de Schuld up Fridrichen schuwen will, denn möt hei ümmer tau sick seggen: »En Hallunk is hei; äwer en verdeuwelten Kirl is hei doch! Von wat hei dat woll wüßt, dat de Franzos' in den Backaben satt? Un denn dit mit dat Knöpafsniden! Na, dit Stück will 'ck mi marken!«

As sei gegen Gülzow kamen, seggt Fridrich: »Schult, wer Deuwel kümmt dor dwars äwer Jug Streking tau jagen? Wat hett de dor tau jagen? Den Regen jöggt hei doch nich ut den Weg.« – »Wo Dunner!« seggt de Schult, »dat is jo den Inspekter Nicolain sin Brun, un de dorup sitt, is jo woll gor de Stemhäger Burmeister?« – Un so was't.

Min Vader kamm ran, un as hei den Franzosen sach un Fridrichen, säd hei, nu süll sick de Sak woll schicken. »Äwer«, set't hei hentau, »Schult, nu nah Sinen Hus'! Denn mi frirt de Seel in minen Liw', un dörchnät't bün 'ck bet up de Knaken.« – »Dat segg ick man, Herr, un wi sünd ok schön dörchbükt.«

As sei in den Schultenhus' ankamen wiren, halt de Schultenfru allerlei äwerleidiges Tüg taum Vörschin, doch langt dat man knapp, denn de slimmen Tiden spelten ok in den Schulten sin Klederkamer stark ehren schawernackschen Zwickel, un jeder dankte Gott, wenn hei man wat fünn, wat em hallweg' tau Paß satt. De oll Schult kunn kein anner Hüsung finnen as in sin eigen Büx; Fridrich stek ganz statsch in Fritzen sinen Gottsdischrock, un min Vader, as de lüttst, müßt sick mit Hannern sin kort Jack begnäugen, wat natürlich de Schult nich wull un vel Kumpelmenten doräwer makt; äwer wenn einer ut 'ne Verdreitlichkeit in Säkerheit un ut en Regen in'n Drögen kamen is, denn stellt sick de Lustigkeit licht in, un min Vader lacht äwer sinen Uptog, dat em de Ogen tranten. – »Leiwer Gott«, säd hei mit einmal un würd sihr irnsthaft, »wi lachen hir, ein unner uns sitt en Minschenkind, dat schüdd't nich de Frost allein, dat schüdd't ok de Angst, un wi süllen em taum wenigsten dat tau Gauden dauhn, wat wi künnen. Fru, Sei möt ok den Franzosen mit wat unner de Arm gripen.« – Dat gung denn nu man swack, un as allens vernutzt was, wat sick jichtens dortau schicken ded, müßt doch oll Schultenmutter ehr gaschen Rock dat grötste Loch taustoppen.

»Brauder, ett düchtig!« säd Fridrich, as sei üm de vulle Dracht von Vesperbrod rüm seten, un schow den Franzosen so'n Stück Pökelfleisch von en Pundener drei hen. »Ett, Brauder! So lang' de Minsch ett, so lang' lewt hei noch.« – Un minen Vader würd de Kirl jammern, un hei redt en por Würd' französch mit em in en tröstlichen Ton, un de arme Sünner antwurt't so leidig un de- un wehmäudig, dat dat den ollen Schulten, obschonst hei nicks dorvon verstunn, doch an't Hart grep un hei sick an minen Vader ranne bögt: »Herr Burmeister, will'n den Kirl wedder lopen laten.« – Ne, säd min Oll, so güng de Sak denn doch nich. De Möller un de Bäcker seten in grote Nod un hadden 'ne gerechte Sak, un de Franzos' set ok in Nod, hadd äwer ne ungerechte Sak, un't Recht müßt dörch de Welt gahn.

Dunn kümmt den Schulten sin Fritz mit de Mähren up den Hof tau riden un kümmt in de Dör: »Gun Abend, Vader! Ick bün de Franzosen utritscht«, un giwwt sinen Ollen de Hand un geiht nah minen Vader ran, de em den Rüggen taukihrt, un giwwt em en recht nüdlichen Denkzettel in't Gnick: »Gun Abend, Hanne! Kannst dinen Brauder de Dagstid nich beiden?« – Min Vader fohrt in En'n un dreiht sick üm, un Fritz steiht nu dor as Loten sin Wiw'. – »Gott sall mi bewohren!« röppt de Schult. »Kümmt hir rin un sleiht mi den Stemhäger Burmeister in minen eigen Hus'! Un de Slüngel will mal Schult warden!« – »Lat em!« seggt min Oll. »Dorför sall hei äwer hüt abend noch nich tau Rauh, hei sall uns hüt abend noch all nah Stemhagen führen.« – »Dörch de ganze Welt, Herr Burmeister«, seggt Fritz. »Wat kümmst du äwerst so lat an't Hus?« fröggt de Schult. – »Je, Vader, ick dacht so, wenn s' di krigen, ward de Sak slimm, un dorüm treckt ick de Mähren in'n Holt un stellt mi up de Lur un wull täuwen, bet't Abend würd; un as ick so stunn, dunn kamm de Stadtdeiner Luth antaugahn, un de säd, de Franzos' wir lang' weg un de Herr Burmeister wir de Franzosen ok utritscht un hei söcht em.« – »Wo's hei denn blewen?« frögt min Oll. – »Hei ward glik kamen«, seggt Fritz, »hei frog man noch bi den Schaulmeister vör.«

Un Luth kamm denn nu ok mitdewil, un as hei nah minen Vader frog un em de in de korte Jack vör Ogen kamm, was't vörbi mit sine ganze Utrichtung, hei verget allens, wat hei seggen süll an wull, un fung ludhals' an tau lachen, un min Oll argert sick, denn hei dacht nich mihr an sinen Uptog, sondern an min Mutting un an't Hus, un kreg den Stadtdeiner bi den Kragen: »Luth, is Hei unklauk worden? Wat makt min Fru un min Kinner?« – »Prächtig tau Weg', Herr Burmeister! Hahaha! – Un de Herr Amtshauptmann les't de Fru Burmeistern wat ut de Bäuker vör, un Mamsell Westphalen proppt Fritzen mit Appel un Kringel, äwer – hahaha! – nemen S' 't nich äwel, ick möt lachen.« – Un Fridrich fung ok an tau lachen, un de oll Schult ok, un Fritz; un Schultenmutter säd: de Herr Burmeister seg doch heil spaßig ut. – Minen Ollen was dat Hart nu licht worden, un hei lacht von Harten mit. »Luth, lach Hei düchtig«, säd hei, »äwer lach Hei fix tau! Denn för Em heww ick wat Iliges tau dauhn. – Nich wohr, de Franzosen hewwen den Mantelsack mit dat Geld un dat Sülwertüg mitnamen?« – »Ja, Herr. Ick heww't seihn, as sei't furt dragen deden.« – »Denn spaud Hei sick. In den Stall steiht den Inspekter Nicolain sin Brun, den nimmt Hei un jöggt, al wat Hei kann, nah Kittendörp nah den Herrn Landrat von Ürtzen – denn von dorher sünd gistern de Schassürs kamen, un dor warden ok woll de Lepel herstammen –, un denn vertellt Hei den Herrn Landrat, wo't uns in Stemhagen gahn is, un bidd't em, hei süll Em en säkern Minschen, de up de Lepel swören kann, mitgewen. Up so'ne Wis' künn hei mäglich sin Eigendaum wedder krigen. – Un nu furt mit Em! Und du, Fritz, spann fixing an!«

Wohrt ok nicks, dunn seten sei all up den Wagen, blot den Schulten wull Mutter nich mitlaten: »Du hest dor nicks tau dauhn, du künnst tau Hus liggen.« – »Mutter«, säd de Schult un set't den einen Faut in't Rad un den annern up den Schinken von den Wagen un kek sick von baben dal üm, »dit's gegen uns' Äwereinkamen. Du büst Herr in den Hus', un ick bün Herr in min Schultengeschäften, un en Gefangen tau transperieren is en Schultengeschäft.« Un dorbi klemmt hei sick mit Fridrichen un den Franzosen up einen Sack: »So, Fritz, nu man jüh!«