Ut mine Stromtid/Kapittel 47

Sluß.

Vör'n Joor, irre ik von Meckelnborg na Thüringen Treckte, besöchte ik de ollen Füürstäden noch eens wedder, wo ik mal in jüngern Joren gau-de Daag hatt hadd, un so kamm ik ok na Rahnstädt un gung von dor, aan mi uptauhollen, an enen Sünndagnamiddag in den Junimaand den Weg na Gürliz tau. Ik wull Hawermannen un Bräsigen un Fru Pastern besäuken; de kenn ik von de Tiet her, as ik noch Stroom was, un hadd se ok öftermals in Rahnstädt besöcht. Ok Gottlieben hadd ik kennt, un twoorsten in sine fraamste Tiet, un – markwürdig! - wi wiren gaude Frünn worden, trotzdem dat ik en ganz annern Gloven hadd as he, woorschien-lich, wiel ik so recht wat Gesetztes in mien Wesen heff, wat Gottlieben mööglicherwies sier gefallen kunn. -

As ik in Gürlitz ankamen was, gung ik up dat Witwenhuus tau. Ik foot den Drücker von de Huusdöör; de Dör was tau: „Hm“, seed ik tau mi, „'t is Sünndagnamiddag; 't is heet; se slapen woll en beten.“ - Ik gung an't Finster un böörte mi up de Tenen in de hööcht, dat ich rinnekiken wull; dunn seed'ne Stimm achter mi: „Je, Herr, dat helpt Se woll nich; dor is kener mier in.“-„waant denn de Fru Pastern nich mier hier?“- De is doot.“ „Un Hawermann?“ froog ik. - „De's tau de gnädige Fru na Pümpelhagen treckt.“ - „Is de Herr Paster denn tau Huus?“ - „Ja, de's tau Huus“, seed de oll Paster-Jürn; denn de was't, „ja, de is tau Huus, un de Fru Pasturin ok; se drinken just Koffe.“

Ik gung in't Huus un kloppte an de Döör. „Herein“ reep 'ne fette Stimm. Ik treed herin; aver – na, mi is in minen Leven al veles passiert, worup ik mi kenen Vers maken kunn, un oftmals heff ik mi verdutzen müßt – aver dit was jo keen verdutzen, dit was jo en reines Verfiren! - Dor satt Gott-lieb – de Hoor wiren ganz vernünftig kort sneden, wo vördem de binnen-siet von Fru Nüßlern ere Backmoll satt, satt nu en rechten anstännigen Buuk, de ogenschienlich in den taunemenden Maand stunn. Ut de ble-ken, infolinen Backen wiren blanke, rosenrode worden, un von de roden, vullen Lippen kunn ener lesen: „Dat hett uns över Middag mal smekt! Aver wi un de deegten Tränen achter uns hebben ok uns Schülligkeit daan.“ Un so sach egentlich de ganze Kierl ut, as wenn he't sik woll gaut smecken leet, aver ok sine Schülligkeit deed. Dor was niks Fules an em. Allens was prall un drall, allens sach ut as hete Arbeit un käule Rau un geseegnete Maaltiet. - Na, un nu! - Von Fru Pasturin Lining eren körper-lichen Taustand was ierst recht niks tau seggen; se hadd sik ok in desen Dingen de lütte Fru Pasturin Behrendsen taum Vörbild namen. „Hm!“ seed ik tau mi, „'t liggt woll hier in de Luft.“ -

As dat ierste Begrüßen tau Enn was, setten wi uns dal, un nu gung dat los mit Fragen, vör allen von Mine Siet. - De Geschicht, de ik vertellt heff, wüßt ik meistens von Bräsigen, un ok Hawermann hadd männigmal en Wuurt fallen laten; denn de oll Mann mücht mi würklich liden, un weck Saken befraagt ik mi annerswo, son beten achterrüm, un sette mi dal un schreev dat nedder, un wiel dat de Hauptsaak tau de Tiet passiert was, as ik Stroom was, heff ik't nennt: „Ut mine Stromtiet.“ -

Gottlieb vertellte mi nu allerlei, un Fru Pasturin Lining hülp em dorbi, indem dat se em ümmer unnerbrook. Un as ik upstunn, üm wider na Pümpelhagen tau gaan – denn Franzen kennte ik noch von mine Stroomtiet her – seed Gottlieb: „Ja, geh nur! Du wirst heute alle dort versammelt finden; wir kommen auch bald nach, und dann bring ich auch meine drei Gören mit; der Älteste fehlt, der ist schon auf dem Gymnasium.“ Ik gung den Gürlitzer Kirchstieg entlang un leet mi dat dörch den Kopp gaan, wat ik hüürt hadd, un dat was all so, as't ümmer up dese Ierd be-gäng is: Freud un Leed, Gebuurt un Dood.

De ierste, de von unsere Frünn storben was, was Bauschan; he was kenes natürlichen Doods storben – nich, dat he en Sülvstmüürder wor-den was -nee! Eens Daags was Wever Rührdanz mit'ne verrusterte Flint up de Rexowschen Hoff kamen, hadd Bauschanen an den Strick namen, hadd em in den Goren leddt; de nige Thronfolger was taum Taukiken mitgaan un hadd sik – as dat nasten taum Vörschien kamm – bi de Saak sier slicht benamen, indem dat he dor rümmerjachert hadd. - En Schuß föll, un na en beten kamm Rührdanz un vertellte, Bauschan hadd en sier christlich enn namen; he hadd em över ok up't Blatt schaten, nich vör den Kopp, wiel em dat süs woll'ne Drönung maakt hadd. - As em Fru Nüßlern nu en Snaps inschenkt hadd, hadd he'n sier trurig utdrunken un hadd seggt, he un de annern Gürlitzer Lüüd wiren vermorrntau al vör't Gericht west; se müßten all en Joor sitten, un em hadden se vör den Häupter oder, as se seggt hadden, för den Rätselführer anseen, un dorför müßte he noch en half Joor länger sitten. He was ut de Döör gaan, was aver wedder taurüchkamen un hadd seggt: „Madamming, vergeten S' mien oll Fru nich! Aver wovon kümmt dat? Wi hadden jo gor keen Poppieren.“

De twete, de storben was, was Jochen sülvst west. Sörre de Tiet, dat he keen Wirtschaft hadd, hadd he't mit Wirtschaften kregen; he leep den ganzen dag up den Felln rüm, meistens na Flöög, wo niks tau daun was, un stunn denn dor un schüddelte mit den Kopp; seggen deed he aver niks. Un ees Sünndags, tüschen Wihnachten un Nijoor, as de Sne faut-hooch över't Feld lagg, hadd he ok wirtschaft un was dorbi in en Graben follen. He was tau Huus kamen, ganz verklaamt. Fru Nüßlern hadd em Kamellentee geven, ganze Bütten vull; he hadd't ok ihrlich utdrunken; aver den annern Morgen hadd he seggt: „Mutting, wat nich is, is nich. Wat mööt, dat mööt. 'T is all so, as dat Ledder is; hier kann kener wat tau daun“, un dormit was he sachten inslapen. - He hadd sik paddendoot wirtschaft, un Fru Nüßlern dachte al doran, em as Graffschrift setten tau laten: „Er starb in seinem Beruf.“

Na em stürv Moses; de oll mann was recht un gerecht dörch't Leven gaan, un recht un gerecht gung he ut dat Leven. He stürv fast in sinen Gloven, un as he storben was, geven se em de Breed. De den Stamm Juda taukamen; denn he was ut den Stamm Juda, un as he begraven würd, satt David in de Asch mit en terretenen Rock, un vele Christenmin-schen folgten em na den Kirchhoff, üm den he de ekene Bewährung stift hadd, un ik glööv, he is in Abrahams Schootkamen, wenn ok Christen folgt sünd. - Un den Dag na sinen Gräffnis stunnen an sinen Graff dre Lüüd, dat was Hawermann un de beiden jungen Frugens von Rambow – Frieda was taum Besäuk kamen – un Hawermann dröögte sik de ollen Ogen, un de beiden jungen Frugens leden en poor frische Kränz up dat Graff von den ollen Juden, un as se in ere Gedanken still över de Rahn-städter Wischen hengungen, seed Hawermann: „Er war ein Jude dem Glauben, und ein Christ den Taten nach.“

Un nu kamm Häuning an de Reeg – uns oll braav Häuning – Pomuchel was mit Rock un Kamsol,mit Hütt un Mütt, mit Hüün un Pardüün in de blage Glaskutsch mit dat Wapen un mit so un so veel Möbelwagens as Fetthamel in Rostock rinnetreckt. He hadd sik, as de Tiden för den Kredit beter worden wiren, en Spitznamen verdeent; se nennten em allentwe-gen: Veel tau wollfeil!“ Denn he hadd jeden Minschen de't hüren wull, sien Schicksal un sinen Verkoop von Gürlitz vertellt un sloot sien Reed ümmer mit en depes Upstöten ut den Magen: „Veel tau wollfeil! Gor tau veel tau wollfeil!“ sien braav Häuning wirtschafte förföötsch wider un höll dat Regiment uprecht; aver, 't weet der Deuvel, wat in de Rostocker Deenstmätens för'ne Rück foort was! Se wullen sik dat gor nich gefallen laten, wat sik de Gürlitzer doch gefallen laten müßten. Alle acht Daag hadd se en anner Mäten. Een hadd se aver mal, de leet sik wona an, dat was son ollen Kökenpösel. Aver as se de en Vierteljoor hatt hadd, sett sik dese nichtswürdige Persoon ok up de Achterbeen. Häuning was kort resolviert; se namm de Füürtang un sloog eer deegt eens över den Kopp. De Diern hadd nu keen Wedderwüürd wider; denn se föll – baff! - bi den Füürhierd dal. En Dokter kamm, un de reedte veel von Sugillatio-nen un Fissuren; aver't Enn von den Lied was, de arm Diern würd in dat krankenhuus bröcht. De Dokter was en ihrlich Mann; he bröchte de saak an de Richtige Steed vör de Klapp, un Häuning müßt vör Gericht staan. - wenn se nu son Ruurstock namen hadd von de un de Längde un de un de Dickde, denn hadd eer dat niks daan. Aver in ere Tapferkeit langt se na de Füüürtang! - Füürtangen staan nu noch nich in dat Meckelnbörg-sche Gesetz, un so würd Häuning verurdeelt, se süll uter de Kosten, un wat se süs noch an de Diern geven müßt, söß Wochen sitten. – Pomu-chel protestierte; he appellierte; he supplizierte. 'T hülp em niks: Häuning süll sitten wegen ere grote Tapferkeit. He vertellte jeden, de't hüren wull, sine Geschicht; he schimpte de ganze Blautstraat entlang up dat Gericht. Taufällig müßt dat nu ener von de Gerichtspersonen hüren, un Pomuchel kreeg von de Justizkanzellei vier Wochen Sitten taum Present. He wull de Saak mit Geld afmaken; aver't gung nich; sülvst de Herr Senator Bank seed: nee! Ditmal wulln se doch mal seen, wo de Haas leep. - Un nu seten de beiden ollen braven Minschen Stuuv an Stuuv Wihnachten 1852. un Nijoor 1853; un as se viertein Daag seten hadden, kamm de Slüter runner tau sine Fru un seed: „Fiken, dat's mal en Unnerscheed mang de Beiden: He löppt in de Stuuv rümmer as verrückt un schimpt up Gott un alle Welt, un se sitt noch stief un stramm up datsülvige flach, wo'k se den iersten abend hensett heff.“ - Maalchen un Saalchen geven wieldes tau Ihren von ere Öllern eer Unglück en groten gemischten Herrn- un Damentee, wo ok Herr Süßmann was, de wedder ut Barmhar-tigkeit 'ne Konditschoon irgendwo in de Möhlenstraat annamen hadd.

As uns beiden ollen Frünn frilaten wiren, gung Pomuchel in de Waan-stuuv un weente sine leven Döchter wat vör. Häuning gung stracks in de Köök un droop dor'ne Daglönerfru; denn wieldes, dat se ruhig seten hadd, was en groten Upruur gescheen, un in Slepegrellen sien Danzlokal was unner de Rostocker Deenstmätens'ne Verswörung utbraken: keen ihrlich Deenstmäten süll siendaag nich bi de Pomuchelsköpp denen. Do-rüm was't nu hüüt'ne Daglönerfru. - „Wat kriggt Se up den Dag?“ froog Häuning. - „Sößtein Gröschen“, was de Antwuurt. - Häuning greep na de Füürtang; aver se besunn sik. Aver bi dat Besinnen treed eer de Gall in't Blaut, un dre daag dorup was se doot, un dre Daag dorup würd se graven. -

Pomuchelskopp un sine beiden Döchter weten nich, wo se liggt, un wenn se dorna fraagt warden, denn seggen se: „Dor hinnenwarts liggt se, dor hinnen.“ - Gustäving, de as Entspekter männigmal tau Stadt kümmt, weet't alleen. De nimmt denn enen von de Lütten an de Hand un wiest eer dat Flach: „Sü, Krischäning, dor liggt Mutting.“

Ik heff von Leed vertellt un bün lang noch nich dormit dörch; worüm aver ok nich von de Freud? Un Freud was in dat Presterwitwenhuus jorelang. Fru Pastern satt in'n Schummerabend oft un keek up dat Graff von eren Paster. Ach! Se mücht so giern starven; un dreite sik üm; wenn Dürten dat Licht bröchte, un se sach all eer oll Huusgerät un de Billerga-leri un den Wischdauk up dat olle flach, un unner de Billergaleri sach se twe olle fründliche Gesichter, de bi eren Paster sine Tiet al oftmals dor seten hadden, un se mücht so giern noch leven! - Hawermann wirkte un schafte, nich mier för frömde Lüüd, nee! För sien Kinner un sien Kinds-kinner; denn Lowise hadd al twe allerleevste lütte Dierns. Aver eenmal hadd he doch mal'ne besondere Freud. - Fritz Triddelfitz kamm mit den lütten Akzesser in de Döör, natürlich in en blagen Liefrock, un stellte sik as Gautsbesitter in hinterpommern vör un den lütten Akzesser as sine Bruut, un as he den Abend hen- un herreedt hadd un gaan was, seed Bräsig: „Korl, diesmal hast mal wieder recht gehabt – wer hätt das aber denken können? Dein Windhund ist ja ein ganz vernünftiger Mensch geworden; aber tu dir man jo nich dick darauf. Du hast's nich gemacht, der kleine Akzesser hat's gemacht.“ - Un he sülvst, Bräsig, he klapperte de ganze Gegend na Nieglichkeiten af; denn was he in Rexow, denn in Pümpelhagen, denn in Rahnstädt; aver sine Haupt- un Staatsakschonen hadd he doch na Hogen-Selchow hen. Dor reiste he so teemlich alle Virteljoor hen, un wenn he taurüchkamm, denn seed he: Korl, es geht gut; er hat sich die Wirtschaft ganz begeben und sitzt ins Hauschauer und ersinnt was. Lauter dumm Zeug natürlich. Aber Bremer sagt, en bes-sern Herrn will er sich gar nich wünschen, und die gnädige Frau sieht aus so glücklich und so selig as en Engel aus Paris. - Aber, Korl, so dumm ist er gor nich. Eine Erfindung hat er gemacht, die will ich bei mir selbst einführen. Siehst du, da nimmst du einen alten Hut, sneidst vorn en förmliches Loch hinein und setzt'ne Laterne darin, un wenn du's Abends bei Winterzeiten ausreitst und hast die Laterne angestochen, denn reitst du wie bei helligen Tage.“ - Bräsig hadd würklich Axel sine Erfindung in Anwennunnng bröcht un maakte alle Lüüd up de Land-straaten in de Ümgegend grugen. Aver eenmal was he wedder na Hogen-Selchow west uuu hadd al en lütten Anfall von sinen ollen Fründ Podagra, un de oll Fründ treed em mit beide Benen in den Ma-gen, as he taurüchkamen was un sik unnerweegs noch deegt verküllt hadd. - Un mit em gung't taum Starven.

Un an sien Bett satt de Fru Pastern un de Fru Nüßlern un sien oll Ha-wermann, un de Fru Pastern froog: „Liber Herr Bräsig, soll ich nicht den jungen Herrn Pastor rüber rufen?“ - „Lassen Sie das, Frau Pastorin, Sie haben mich mein levenlang ümmer for einen ollen Heiden taxiert; 't mag nich recht gewesen sein, daß ich solchen Lebenslauf geführt habe; aber die Pastergeschichten! ---Nee! Es is mich so bequemer. - Und Korl, 2000 Taler soll meine SwestertochterLotting haben; und das andere soll die Schule in rahnstädt haben; denn, Korl, die Frau Pastern hat zu leben, und du hast auch zu leben; aber mit die kleinen Schulkinder ist es ein Jammer! - Und die Madame Nüßlern hat zu leben, und mein Pät Mining hat zu leben, un Korl, du hast zu leben, und ihr alle habt zu leben, und ich hab zu sterben.“ - un dormit fung he an tau phantasiren, un nu gung't los mit sine ierste Jugendtiet, as he bi sinen Vadder hadd Schaap häu-den müßt, un de een oll hamel maakte em veel Besweerlichkeiten, un he reep Fru Nüßlern, de süll em helpen, un Fru Nüßlern sette sik up sien Bett un foot em rundting üm, un nu gung't los mit de dre Bruten un Fru Nüßlern, un ümmer luuthals reep he: se alleen hadd he würklich leev hatt, un Fru Nüßlern küßte em de Wüürd von den Mund weg: Dat weet ik, Bräsig, mien leev oll Zacharias; dat weet ik.“ - Un ümmer düller wür-den de Phantasien, un dat he Akzesser west wier bi de Saak – unde Indiziums – un de junge Herr von Rambow un de Laubansee, un wo he dat Pistool in den See smeten un vier Gröschen in de Wett verluren hadd. Un denn gungwedder mal en wunderbores Licht in em up, un he vertellte sine olle, leve fru nüßlern wunderbore Geschichten von de beiden Druuväppeling, von sien Pät Mining, von Korl Hawermann un Lowise, aver allens dörchenanner, un dorbi höll he Fru Nüßlern ere Handwiß, un mit enmal richtte he sik tau Hööcht un seed: „Frau Nüßlern, legen Sie mich die Hand auf dem Kopf; ich habe Ihnen ümmer geliebt. - Korl Hawermann, reib mir die Beine, sie sünd mir kalt.“ Hawermann deed't, dunn floog son Lachen över Bräsigen sien Gesicht un langsam kamm't herut: „In dem Stil war ich dich doch über.“ - Dunn was't all.

Un uns lütte Fru Pasturin folgte em bald. - 'T gifft wenig Minschen, de sik in'n ganzen noch freuen up de Ierd un doch giern starven, Tau de wenigen hüürte de lütte runne Fru; eer geföll't all woll noch hier unnen; aver wenn se an baben dachte, denn steeg en olles schönes Bild in eer up, un olle Kläng klungen in ere uren; denn se dacht sik den Himmel as 'ne lütte nüüdliche rendliche Dörpkirch, wo de Engel in sungen un eer Paster in predigte. Nu is se baben bi em un steckt em wedder dat Män-telken hinnen in den Rockskragen un binnt em de Böffken vör un singt mit in de lütte Kirch, keen Sterbelieder mier, nee! Auferstehungslieder.

Un as ik mi des' Gedanken dörch den Kopp hadd scheten laten un nu üm de Eck von de Lauv böögte, wo so vele Lüüd al in sorgen un nöten seten haden, sach ik up den gräunen Plaan dre lütte Mätens von vier bet tau elben Joor spelen, un as ik noch bet herümmerkamm, dunn sach ik'ne Fru mit en fründlichen, taufredenen Utdruck in't Gesicht, un se leed ere Handarbeitin den Schoot un lachte na de lüten Dierns up den gräu-nen Plaan heröver un draute mit den Finger: „Macht's mir nur nich zu arg!“ Un dorneben satt en frischen, gesunnen Mann, de las de Zeitung un leed se weg un schüddelte mit den Kopp, as wull he seggen: dor's keen Freud dorbi. Un wider hen satt en ollen Mann, an den sine Knee sik en lütt Mäten von Jorener twölf leent hadd un mit em snackte, un he un-nerbrook eren muntern Kinnersnack un seed tau de junge Fru: Laat se, Wising, laat se! Se warden noch vörde Tiet gesetzt un verstännig naug warden.“ - Un as ik nu um de Eck rümmerkamm, reep de oll Mann: „Mein Gott, is dat nich ...?“ - Un Franz un Lowise kemen mi entgegen, un Franz seed: „Sieh! Sieh! Das ist recht, Fritz, daß du uns mal besuchst.“ - „Viele Grüße, gnädige Frau“, seed ik, „von meiner Luise“; denn mien Fru heet ok Loise.Un nu würd denn hen un her reedt. Aver de Freud worte nich lang; denn dörch den Goren toovte dat as de wilde Jagd, un vier Jungs mit brune Ogen un brune Backen un grise Hosen un grise Jaken klabas-terten den Stieg entlang, un son lüten Slüngel von en Jorener söß, de foorte up Franzen los un foot em üm de Knee un reep över de Schuller röver: „Ik bün de Ierst!“ - „Ja“, seed en anner, wat son Knaav von en twölf Joor sien mücht, „das glaub ich, du bist durch die Wiese gelaufen; aber wie siehst du aus! Na, Mutter wird schön schelten!“ - Un nu bekeek de oll Lütt denn sien unnerwartses Deel, un würklich! Wenn sien Mutter dormit taufreden was, he kunn dorwoll mit taufreden sien. - „Kommen eure Eltern nicht bald?“ - „Ja“, seed de öllst, „sie sind ganz dicht dabei. Und Großmutter kommt auch, und Frau von Rambow, die ist gestern abend bei uns angekommen.“ - „Ach, Frieda!“ reep Lowise, „das ist schön!“ - Un't woorte nich lang, dunn kamm Rudolf mit Mining, un se segen ut as en schönen Dag bi Middagstiet, wenn dat licht wiet över de Feller lücht, un de Schatenkort is, un de Minschen sik in Hemdsmaugen uttreckt hebben, dat se beter schaffen un wirken könen. - Rudolf is en düchtigen Kierl worden, de unner sine Kollegen wat gelt; denn he bedrifft de Wirtschaft nich na den ollen Slenerjan un hett bi sinen Vördeel ok den von anner Lüüd un von't ganze Land in't Oog faat. - Un achterher kamm Fru Nüßlern un Frieda. Un de Fru von Rambow keek na rechtsch un na linksch, un eer gesicht würd weemäudig utseen, un as se an de Lauv herankamen, un de iersten, leven Grüüß afmaakt wiren, reep Low-ise eer ölstes Döchting tau: „Frieda, bring für Tante einen Stuhl!“ Denn Frieda hadd vördem mal seggt, se mücht nich up de Bänk sitten, wo se mal in sone grote Noot seten hadd. - Un Fru Nüßlern gung an Hawer-mannen ran: „Korlbräuding, wo geit't?“ - „Schöön!“ reep Hawermann luut-hals; denn Fru Nüßlern was sweerhürig worden, „un mit di?“ - „So wiet ganz gaut, bet up dat Gehüür; dat nimmt tau. Se seggen, dat kümmt von 'ne Verküllung her. Snack! Wo kann ik mi verküllen? Ik will di't seggen, Korl, 't kümmt von Jochen; denn up de letzt hett he so veel reedt un reedt, un dat hett mi jo woll antreckt, Na, he kunn dor ok nich vör; dat lagg jo woll in sine Natur.“ - Un nu kamm ok Paster Gottlieb un Lining un de dre Kinner. Un de Kinner spelten tausam, un de Ollen reedten tau-sam, un as dat gegen Abend kamm, würd in den Frien deckt, för de Ollen alleen un för de Kinner alleen, un an den Kinnerdisch höll Lowise eer öllst Döchting dat Regiment uprecht, un an den annern Disch regier-te Grooßvadder Hawermann, un beide füürten en anner Regiment, as vördem uns oll braav Häuning. Wat was dat fründlich, un wat was dat leev! - Un as wi ollen Unnerdanen von Hawermannen so recht frölich sitten, un sien Regiment seegnen, wer kümmt den Gorenstieg entlang? Fritz Triddelfitz mit den lütten Akzesser. Na würd dat en Upstand! Wat würd in de korte Tiet allens tausammenfraagt un tausammenreedt! Mit eenmal kriggt dat Undiert von Fritz Triddelfitz mi tau seen: „Fritz, wo kümmst du her?“ - „Je, Fritz, wo kümmst du her?“ - „Fritz ik heff di jo in söben kolle Winter nich seen.“ - „Un ik di ok nich, Fritz“. - Un nu fritzten wi uns, dat'ne wore Lust för de Gesellschaft würd. - „Fritz“, froog he, „schriffst du noch ümmer Bäuker, Fritz?“ - „Ja, Fritz, ik heff al en ganzen Hümpel tausamsmeert.“ - „Na, Fritz, denn dau mi blot den eenzigsten Gefallen un bring mi nich in dine ollen verfluchten Bäuker.“ - „Je“, segg ik, „ik kann di nich helpen, Fritz, du steist dor al in, Fritz.“ „Womit sta ik dor in?“ froog he hastig. - „mit den Rangdewu in den groten Watergra-ben.“ „Was ist das?“ froog Lowise, de mi graad över satt. - Franz lachte hell up: „Das sag ich dir mal bei Gelegenheit.“ - „Nein, nein!“ reep Fritz. - „Na, was ist denn das?“ froog de lütt Akzesser un sach mi, Fritz Reutern, an un sach em Fritz Triddelfitzen, an. Ik sweeg, un he seed: „Das sag ich dir mal bei Gelegenheit.“ Oll Grooßvadder Hawermann lachte ut vullen Harten. - As wi na den Eten alleen wiren, namm Fritz minen Arm un froog: „Seeg mal, wer hett di de Geschicht vertellt?“ - „Bräsig“, segg ik. - „Heff ik mi dacht“, seggt he, „Bräsig is de Hauptpersoon in de ganzen Geschicht.“ - „Dat is he“, segg ik. -

Un nu mag woll noch männigeen mit de Fraag kamen: Wo liggt denn Pümpelhagen un Gürlitz un Rexow? Je, up de Landkoort wardt ji se vergeevs säuken, un doch liggen se in unsern düütschen Vaterlann, un ik will hoffen, se sünd mier as eenmal taufinnen. - Allentwegent, wo en Eddelmann waant, de sik nich mier dücht as sine Mitminschen, un in den nidrigsten von sine Arbeitslüüd sinen Mitbrauder erkennt un sülst mit ar-beiten deit – dor liggt Pümpelhagen. - Allentwegent wo en Prester pre-digt, de nich in sinen Övermaut verlangt, dat alle Minschen dat glöven sölen, wat he glöövt, de kenen Unnerscheed maakt tüschen arm un riek, de nich blot predigt, nee! Ok mit Raat un Daat in de Bucht springt, wenn't gellt – dor liggt Gürlitz. - Allentwegent, wo de Börger wirkt un schafft, de den Drang in sik fäult, in Weten un in Könen widertaukamen, un dat dat Ganze mier gellt as sien egene Geldgewinn – dor liegt Rexow. - Un al-lentwegent, wo dese dre dörch de Leev von säute Frugens un de Hoff-nung up frische, fröliche Kinner tausamen verbunnen sünd, dor liggen ok de dre Dörper tausamen.