Vindit lügadramatik jikanitana penoföl
Söls: krütans no kanoms binön tu prüdiks, pö noted cödota oksik tefü duins melodik lädas reitaki södunölas. Konot dokümik sököl otidon omes, das jilekanans anik geyilons nosi, ön jenet at igo vero nosi, ad vinditön okis demü krüt, kel ön mod alseimik no pliton ofis.
Jiel ‚Zwaantje Van Treitelen‛ löfik älabof pas bäldoti florüpayelas degmäl, ed älabof in ladäl okik lifiäli nekvänovik ed in gugil okik gelili, kel no äkanon stopön. Kis binol-li plänovikum, kas äkanitof? Das äkanitof suvo? Das äkanitof laodiko? Das äkanitof lidis mu fredikis? Das äkanitof lelöfadolis lügikün? Äkanitof ai, ai dönu, e fienädan murik löpolödöl - fienädans binoms ai cödans murik lifiäla votanas, pato if binoms selibans u hiviudans - fienädan löpolödöl äskanom mu vemiko dub atos ed ädagetom sekü atos yelovamalädi. Atos äbinon ye klüliko vero lindifik pro ‚Zwaantje‛.
Ab fienädan löpik no äbinom cödan saäbälik balik kanitama ofik. In züäd ofik nog balan ädabinom, keli änestümof, keli ähetof, keli äviloföv viodön ön mod jeikikün, bi änotodom cödoti okik ön mod so grobälik, semikna so nofiko, das ‚Zwaantje‛ imutoföv labön blögädi glada as lad, pla ladäl lekanik o so senöfik ä jatülöfik - if dalob gebön vödi at - if ibleboföv takedik pö krüt so japälik oma: blod ofik.
Blod at äbinom studan, ed igo balan, kel ästudom. Kisi ‚Zwaantje‛ äkanof-li dunön ta atos? Äsevof, das kanitam ofik ätupon omi, ab gelil in gugil ofik... no äkanon ye seilön. At ämuton kanitön, ämuton trilön, lerorön, kanitön nämöfo lidi jönik bal pos votik, dü del lölik, de löäd ofik jü lübedgol ofik. Ibä ‚Zwaantje‛ äbinof jilekanan nenfenik, do bevü noats mödik, kelis äleadof tonön, semikna i noat dobik seimik ädabinon; bos, kelos jenon igo sio semikna pö jikanitan famikün in konsärtalecem.
O! blod et! Kio binom el ‚Nero‛! E zuo simulan so vemik! Plas änotodom stedöfiko, das äbinom neflen utosa, kelosi nemoy pö pläg kanitama eli ‚bel canto‛, äkodidom krüti nofik okik jenöfote, das mot ämutof semikna takädön, e das pätupof in slipil okik. Äsva ‚Zwaantje‛ no äsevof, das mot ätakädof, ed äsva i no äsevof, das kanit - e klädömalidils, pro kis dünons-li üfo? - labon suvo fluni slifikodöl. Ab zuo gugil ela ‚Zwaantje‛ no äkanon demön slipili mota, atos äbinon nemögik.
Tü del seimik... fienädan löpolödöl ägolom su pantufs fülik mo e ge in cem okik; blod naudüköl et in cemil okik äfäistegädom lilis okik me puns okik, ko kubits näi buk, lü kel logs mu vutiks pilüodükons; mot äslipof ud ästeifof ad slipÖn in cem okik; äjinos, das domanef lolik ädalilon eli ‚bel canto‛ ela ‚Zwaantje‛, kel äfikanitof lidis jönik okik, lidi bal pos votik, duinabotemi lölik okik. Äbinos stom reinöfik, ab ‚Zwaantje‛ äkanitof, äkanitof mu laodiko, das äblinof „sole“ glidi okik. Glidi me vög löpikün. „Blinob ole, o sol! glidi obik.“ Stil! Ab dü timül mu smalik. Äkanoy lilön, das fienädan ägolom löpo mo e ge. Sunädo pos atos ‚Zwaantje‛ äfovof in duinabotem Deutänapükik okik me el ‚Friedrich‛, kel ädalom begön ofe vali, ab ‚das Eine nicht‛. Ha! nu el ‚Nero‛: blod naudüköl ofik äjutedom ninio, e kisi äbegom-li? Nö! no äbegom utosi, kelosi i el ‚Friedrich‛ no ädalom begön ofe, leno äbegom atosi. Voiko äbegom löliko nosi.
Men veneni sputöl äbüdom. Lesi! söl: blod äbüdom. Ha, ha! Äbüdom ofe ad seilön, ibä no äkanom vobön. E ‚Zwaantje‛ pleidik äs jilekanan pinoföl äjonof ome me nam „so koldik äsä ut sneka“ maifodi yana, e dönu ämeibof ele ‚Friedrich‛ ofik, das ädalom begön ofe vali, ab... ‚das Eine nicht‛! E blod-li? Ädredölo, das ödofalom sekü vut us e lo logs ofik, ägolom lü maifod ome pijonöl yana, äflekom oki nog dü timül ko loged me leklärs fulik, ed äsagom, „das sevedol te, das kodol, das mot no kanof slipön!“
Ad atos ‚Zwaantje‛ ästöpof dü timül eli ‚Friedrich‛ okik, ed äsagof: - do no äzeilof löliko atosi - „atos lindifon mu löliko pö ob.“
Nog lidis anik silanan löfik äkanitof, e fienädan löpolödöl äjäfom ya ad sälenükön pantufis fülik okik, e, do plödü dom stom äbinon so vemo badik, äsludom ad golön nämätü God sui süt, bi ösufidalaidom valöpo fasilikumo ka sus volkan kanitöl et, kel pinemof ma nim niedik ä deköfik: svan, kel ma temunod nolavik äkaniton te balna - o! te balna ün lif lölik okik: stil kion! beat kion! dafred kion! - ed ädeadon sunädo pos atos me deadam jönik. Anu ikanitof me vög laodik, das no älabof benenis, e nelab at äjinon ad süükön pö of mediti. Äseilof lunüpikumo, kas äkösömof. Lid et benenas ebinonöv-li svanakanit ofik? El ‚Nero‛ in cemil äspelom osi, e fenik sekü jästäd spamöfik älivükom namis ad puns pifomölis dü timül de lils okik, ed älilom da boedavöl slenik sörili digik, jikanitani benädik labü reitakagugil, kel äkanitof laodiko: „if no labolöv logis blövik löfik et.“ „Logs blövik löfik“ at, kels irübükons ba düpis mil studa omik, kels äbinons kojmar omik, ed äsäsüenükons timülo omi äsä lelöf nen spel, logs blövik at äkofudükons eli ‚Nero‛. Dönu äjutedom ini cem jikanitana, e vutiko, letodiko äluvokädom: ‚vilol-li nu seilükön lumudi olik u no?‛
Äbinos klüliko jeikik ad lilön bosi soik pro jikanitan, kel äjäfof ko yub vemikün me el ‚bel canto‛ okik. Tomiko älaikanitof: „tän i no picütob.“ Krütan grobälik, el ‚Nero‛: blod ofik pro jön melodik e poedik nesenälöfik ävokädom fäkädäliko: „Logs blövik-li? zeilol-li onis? Tän ekö!“ E leigüpiko ägivom ele ‚Zwaantje‛ yuböl flapi, kel äkoedon konkudön ofi, äsva äsödunof eli ‚Traviata‛ ün deadamadüp ofik. No äbönom ofe timi ad gesagön u gedunön bosi, ämorönom se cem ofik, e ‚Zwaantje‛, nu leigüpo ko noats dobik valik okik, äpovokofome vödis anik, kelis no vilob dönuön demü poedav ofik. Me atos hit ladäla ofik ye no ikoldikon. Kisi odunoföv-li ad blinädön blode neplitik okik lepidi laidüpik? Kisi-li? Süpo äsevof osi! Odeidof oki, ed om, mubapan, obinomöv kodan deadama ofik, e mens valik ojononsöv omi ed osagonsöv: „Ekö! us om, mubapan, midunan, golom, kel ekodom, das sör lönik oka...“ Si! o si! atos obinonöv vindit ofik, vindit glorik ofik.
Sunädo äjutedof donio ve tridem, sui süt, ini söp. Vat koldik äkobioflumon ün timül balid love of, ab, plas äluslugon eli ‚Zwaantje‛ neläbik ini virs blägagrünik okik, soäsä älönedosöv pö deadam poedik jilekanana no pisuenöla, äflöton ofi dub sürfat trubik okik. Atos äjenon plü fasilikumo, bi ‚Zwaantje‛ - ba iglömof atosi pö leskan saludik okik - äbinov jisviman leigo so skilik äsä läd: ‚De Boer-Van Rijk‛ it. Noe vat äflöton ofi, abi äkoldülükon leskani saludik e vuti suemovik ofa. Jinoyölan plonabik no äneodof igo yufi beigolanas su söpakäv ad savön ofi; ägrämof ito sui jol. Trofölo ab pleidiko, dremiko ab koteniko, ägegolof lü löd okik, kö mot ituvof fino taki pro zedelaslipül okik, ed äsagof ninälo: „Ga evinditob obi plidiko demü el ‚Nero‛ bapik et! Otidob ome bligi!“
Ven fienädan löpik ye igekömom de skanaspat okik, ästunom, das no älilom jikanitani donolödöl; das igo no nog älilom ofi, ven älenükom dönu pantufis fülik okik. Äsuemom, das nendoto bos ijenon, ed änetakedükom oki... fredo.
Se Volapükagased pro Nedänapükans 1955, Nüm: 4, Pad: 16, Nüm: 5, Pads: 19-20.