دیوانی خانای قوبادی/نامە
نامەی زوڵەیخا
edit| سەرسامم کەردەن، سەرسامم کەردەن | خانا دڵگیریت سەرسامم کەردەن |
| بەو شا کە ئاگای ڕووی پشتی پەردەن | پەی کەمدەماخیت ئیمانم هەردەن |
| ئەڵبەت چەندێوەن تۆ کەمدەماخی؟! | هامڕاز مەینەت شەریک ئاخی؟! |
| نام جە دڵگیری هەر ئاخ ئاختەن | یان پەی زوڵف و خاڵ کەسێ داختەن |
| یام جە دەس کەسێ خاترت ڕێشەن | عاقیبەت بە خەیر، گونای من چێشەن |
| ئەر جە دوڵبەرین دڵبەردەی ئەییام | شەرح دڵگیریت، مەعلووم کەر جە لام |
| شەرح بەیان کەر خاقانی خامە! | شیعرای جامی نەزم!نیزامی نامە |
| ڕاس پەنەم واچە، میرزام بەو کەلام | وەرنە مەنیۆنە سەر وە موڵک شام |
وەڵامی خانا
edit| هەر من بەندەی تۆم، هەر من بەندەی تۆم | خوا مەزانۆ، هەر من بەندەی تۆم |
| داغدار بە داغمای مودام ژەندەی تۆم | غوڵام قەدیم، بە زەڕ سەندەی تۆم |
| نە جە تۆ دڵگیر، نە پەی کەس داخم | جە شادی شیوەت بەرزەن دەماخم |
| دڵگیریم چێگەن، شای سۆسەنخاڵان | ڕاسم هەر ئێدەن بە شای ئەوداڵان؟ |
| دڵگیریم چێگەن قیبلەم بەو کەلام | ئەر سەد کە مەنیەن سەر وە موڵک شام |
وەڵامی میرزا شەفیعی کولیایی خانای دڵ وە تەنگ
edit| خانای دڵ وە تەنگ، خانای دڵ وە تەنگ | پەی عازیەتباری، دڵ ماوەر وە تەنگ |
| نەی وەر نەقاشان، دەستکار ئەرژەنگ | وە ئانقەست مەکەرد ڕەنگ هامێتەی ڕەنگ |
| کاڵای خۆش قوماش ستر کافووری | هان چە سەندووقچەی لەیل دەیجووری |
| هەر کاڵا بوین سفیدجەمینەن | حاشییەن سیا بیم، چەندە شیرینەن |
| سیم بێ پیرۆزە، پیرۆزە بێ سیم | ئەو مەندەن وەک سەنگ، یەک پارچە لەحیم |
| کۆکۆ نە زوڵفان کرژ و لوول و دێز | کنورەی زوڵفان سیای سەراوێز |
| زوڵفێ وە بان گۆنای لاڵ نەبۆ | نوختەی پیرۆزەی ماوی خاڵ نەبۆ |
| چەنی حەکاکان مەکەراش پەسەن | یا بیم خاس گوڵ یا تەخت یەخبەن |
نامەی خانا بۆ میرزا شەفیع پەی سەنەی ساڵم
edit| پەی سەنەی ساڵم، پەی سەنەی ساڵم | دیام وە تاریخ پەی سەنەی ساڵم |
| پەنجا و چوار بیم هەرەس وە ماڵم | پیرەی وە بێ دەنگ بی وە زەواڵم |
| ساقت بیم نە جەمع جەرگەی جەوانی | کەساد بیم جە بەین جەمع ئینسانی |
| وەیشوومەی پیریم هەوا سەندەوە | وەڵگ جەوانیم یەک یەک کەندەوە |
| ئەوسا جەوان بیم، جە پەڕ تاف دەو | بازئاسا مەدام، چەنگ نە سینەی کەو |
| ساحێب ماردم بیم، سەییادان دەستوور | جە یەک فەرسەخێ مەپێکام جە دوور |
| چەرخئاسا و شاهین شکارم پۆڕ بی | سەر ڕەم مەگرتم هەر کام کە تۆڕ بی |
| بەو نیم نیگای عەین ئیشارەی پێوار | کەڵڕەم جە شاخان، ماوەردم بە وار |
| تیژتەر جە شاهین، شنقاڕ جە تاودا | شەوان مەگرتم، سەرسەوز جە ئاودا |
| شابازان لاقەید، جە تانەی تاڵیم | مەنیشتن نە فەرق سەرپەنجەی باڵیم |
| شیرین شابازان، تەییار تیژدەو | وە بێ حەڵقەی دام، مەکێشام نە خەو |
| ئەندێشەم نەبی جە شاهی قەیسەر | هەر پلەی سەخت بی مەکەردم گوزەر |
| بەو تەور جە شەوان، مەشیم وە پارێز | ڕێزەی ڕێخ جە پام نمەکەرد ئاخێز |
| نەفەس مەگرتم جە پای ڕێزەدا | شۆن پام نەبی، شیم وە ڕێزەدا |
| هەتا جەوان بیم، وەیتەور پیم نەبیم | هامڕاز باز بیم، سۆنەگیر نەبیم |
| ئیستە ها پیری سەرسامم کەردەن | وێنەی سکەی قەلب، بەدنامم کەردەن |
| ها پیری ئاما وە پیریمەوە | ئیتر نیم وە تەنگ زویریمەوە |
| نەمەندەن ڕەونەق ڕەنگ نە جەمینم | شکەستەن ڕەجلەین، گەردە نشینم |
| بە ناعیلاجی مەشۆم بە ڕاوە | مەلەرزۆن وە فەرق فەوق سەرپاوە |
| سفیدی ئامەن، سیام بەردەوە | مەنزڵگای دووریم نزیک کەردەوە |
| بلوور دووربین، ئایینەی عەینم | وە ئەستەم مەدۆ، شەوق ڕەجلەینم |
| ئیتر نیم وە قەید ڕووی حەیاتەوە | هام نە فکر کۆچ ڕای مەماتەوە |
| دا نە دەماخم وەیشوومەی هەواڵ | غوڕەی نەفەسم، مەشۆ مەشۆ ماڵ ئەو ماڵ |
| کەفتەنم وە کۆس دەرد وێمەدا | هامسەر بێزارەن شەو نە جێمەدا |
| نە سام، نە ستوون، نیم نیگام مەندەن | نە دام، نە قووەت، نە دەستگام مەندەن |
| نە دەست، نە نیشان، نە ماردم مەندەن | پیری گشت وجوود، نە دەستم سەندەن |
| پاڵم دا وە سەنگ ئاخ و داخەوە | ئاهیر نەمەندەن وە چەخماخەوە |
| هامدەم هەراسان نە شنۆی جەنگم | دێو سڵ مەکەرۆ جە زشتیت ڕەنگم |
| کەڵڕەم مەوینان نەمەندەن سامم | وە سوحبەت مەیان وە دەور دامم |
| قەهقەهی کەبکان خاڵ و مل ڕەنگین | خۆتەن ئاهووان، نازداران چین |
| مەیان مەمدران، نە دەور لاشەم | سمکۆ مەکەران نە دەور پاشەم |
| نازک نەوهاڵان دەم وە خەندەوە | پێم ماچان خاڵۆ بە ڕیش خەندەوە: |
| خاڵۆی کەفتەکار! پەی چێش زوویری؟ | چ تەورەن، مەینەت ماجەرای پیری؟ |
| شەوق دڵ چون شەوق شای نەوشیروانی | ئاخ لە دەس پیری، داخ پەی جەوانی |
| هەر وەخت مەخێزام نەدەوان دەو | چابووک ڕۆژان، بێ ئەندێشەی شەو |
| قامەت ڕێک و ڕاست، وە سەر نەی ڕەوان | پیری چەفتی کەرد، وەک چەفتی کەوان |
| پیر و کەفتەکار، قامەت قەواغم | شەریک مەینەت، ڕەفیق ئاخم |
| چێش بدۆم جەواب ماجەرای مەینەت؟ | سەرسامم نە کار دنیای بێ بەینەت |
| هەردەم مەکەردم فکر و خەیاڵان | ئاخ بشۆم نە سونع چواردە ساڵان |
| تا حەڵقەی تۆر دام بخەستام بە خوار | کەڵڕەم جە زاغان، باوەردام بە وار |
| ئینگلیسی ماردم بگرتام وە دەس | بشیام وە پارێز غەزاڵان مەس |
| چون هەردەجاران بکەردام تەدبیر | کەبک خاڵڕەنگین باوەردام وە گیر |
| چون ئەوسا دڵم مایل وە گوڵ بێ | سەرگوڵ مەپیکام هەرکام وە کوڵ بێ |
| ئاخ پیری دەینم وە گەردەنت بۆ | کاش بشیام وە نرخ چواردە ساڵەی نۆ |
| دەوورەیی دوورین، دوور لە دوورەنی | دایرەی دووری دا، دەورەی دوورەنی |
| تۆ گەل گەل کەڵ کەڵ چەمەن ڕەم کەردی | پارێز پای ڕێز هەستی من بەردی |
| خانا فکرت کەر! ئەی خەیاڵ خامەن | «مَلك الموت» ئامان، کارت تەمامەن |
| ئەر مەردەی مەزار بەیۆ وە بیسات | تۆیش مەشی وە نرخ جەوانی ئەوسات |
| گلەییت جە دەس چەرخ گەردوونەن | فائیدەش نییەن فکرت زەبوونەن |
| دوعای خاتیمەی حوسنای ئەبەدی | بکەر جە دەرگای دانای سەمەدی |
| عاقیبەت خەیری پەی پیری خاسەن | جە دەرگای خودا ئومێد هەر پاسەن |
| کەرۆم وە توفەیل موستەفای مورسەڵ | جە هەردوو دنیا هەر ئەوەن ئەفزەڵ |
| یە خانا واتەن بە دڵ زەویری | هاناشەن جە دەس ماجەرای پیری |
دیسان وەڵامی میرزا شەفێع بۆ خانای قوبادی
edit| خانای جامی خوو، خانای جامی خوو! | خانای خاس خەیاڵ، دانای جامی خوو! |
دیسان وەڵامی خانا بۆ میرزا شەفێع میرزام خوارییەن
edit| میرزام خوارییەن، میرزام خوارییەن | ئاخر سەرمایەی پیری خوارییەن |
| پێشەش ئاهی سەرد شین و زارییەن | مایەی بێقەدری و کەفتەکارییەن |
| سەرمایەی سەودای بازاڕ پیری | هەر ئاخ و داخەن، ئەندۆ و زویری |
| هێما تۆ خاسی بەحر مەعانی | قەدری عافییەت ئەوسا مەزانی |
| عەسایەت وە دەس دوولا دوولات بۆ | نە زۆر زانوو، نە هاز پات بۆ |
| جە ناتەوانی، جە کۆری و چەفتی | تۆفڵان قاوکەران: خاڵۆ ها کەفتی! |
| مەرگت هەراسان نیزامیی سانی! | وەخت چاشت و نان وە بێ دندانی |
| عارەقت بەیۆ وە چرچ ڕوودا | چەناکەت بدۆ وە پشت کەپوودا |
| لەززەت دەوران، حەرام مەبۆ لێت | دۆست و بێگانە عیبرەت کەرۆ پێت |
| بێ قەدر و قیمەت وە بێ حاڵ کەفی | نەجای باش لە حاف وە گاجڵ خەفی |
| ڕیپۆقت بەیۆ وە هێر دوو چاودا | هەردوو پات بشۆ وە چڵ چەپاودا |
| وەختێ هۆرێزی بشی وە ڕاوە | جنگۆڵت گێڕان گشت جە دماوە |
| هەر کەسێ بەیۆ پێتا بماڵۆ | قوللـەی مناڵان های مەچۆ خاڵۆ |
| پیرە کەیوانۆ، لێت کەرۆ حاشا | ئەوسا مەبۆ سەیر قوللـە و تەماشا |
| هەر کەس فامدارەن چون تۆ مەزانی | مەردەی خاستەرەن جەی زیندەگانی |
| بەڵام خاس دۆعام مەردەن جە ئەییام | مەخسووسەن ئەرباب عاری و کەم فام |
| هیچ نمەزانان قەدری جەوانی | بە دەرد پیری، تا نەبۆن فانی |
| هەرچی مەرەز هەن، جەم بۆ جەی دنیا | حەکیمان ناویان وە پیری نیا |
| میرزای وەش کەلام، هام دەرد دەردم | شەممەی جە پیری ها بەیان کەردم |
| شەفیع زیقەدر مستەوفی دیوان! | شیعرای شیرین ڕاز، جە قەسر ئەیوان |
| جەوانی لوان، ئامانش نییەن | پیری دەردێوەن دەرمانش نییەن |
| پەی میرزا شەفیع برای خۆشکەلام | خانا پەرێش وات: باقی وەسسەلام |
شیعری میرزا شەفیع بۆ خانا
edit| پیری کەردەوە، پیری کەردەوە | پیری دەریچەی زەحمەت کەردەوە |
| شەمع شادیبەخش، دڵ جە پەردەوە | بە تەئشیر تۆف، جەورت بەردەوە |
| فام جە فەرقم بەرد، ئاسار فەزیلەت | نەغزم نەحس کەرد، وە ئەسڵ وەسڵت |
| شەهباڵ شادیم جە ڕیشە کەندی | ئەسباب هەستیم جە دەستم سەندی |
| بە سەرووی غارەت، خێڵخانەی شەوقم | شێونای بیسات بەزمئارای زەوقم |
| دیدەی جەهانبین، جیسم ئەعزەمم | ئەڵماسی ئیشفاق، بینایی چەمم |
| دوو فەرسەنگ وەحشی مەد، بشی هووەیدا | موندەلی شەخم، مەکەرد پێدا |
| تۆ کێشای تێشان پەردەی تار و تەم | کێو چون خاشەنی، شی نمیۆم وە چەم |
| خوردە بێنی عەقڵ، زیادەی هۆشم | خەوواس دەروون، تیز گۆشی گۆشم |
| شنۆی ڕێزەی ڕاز، نەرمی نیهانی | مەیاوا وە گۆش نێک مەیدانی |
| فەسڵی سەدای زوڵم تۆم یاوا بە گۆش | گۆشم کەرد ئەترۆش، هۆشم فەرامۆش |
| ئیسە ناڵەی هۆر، ڕێژانی ڕەحمەت | مەسمووعم نییەن، مەکەرۆ زەحمەت |
| سی و دوو گەوهەر، مرواری پاکم | لولوئی لەززەتبەخش، خورد و خۆراکم |
| یەکێ جە عوسرەت نەمەندەن لێشان | جە تەرسی ئێشان، وە گازم کێشان |
| دنیای ڕۆشن لێم کەردی بە زندان | یاگە و نەدانم، بییەن وە دندان |
| زانووم زەبوون کەفت، دوور کەردم وە سەر | بار لاشەی تەن، سپەردم وە سەر |
| قامەت بی وە قەوس، شکەستەی بێفەڕ | ...........................................! |
| خاترم غەڵتان، خەلیدەی خارەن | یە گشت جەور تۆن، وە دووشم بارەن |
| کافر مەر نەدیت، عەهد جەوانیم؟ | خەزێنەی خاتر گەنج نیهانیم |
| خرووج توغیان جۆشەن جەوانیم | جە بەحر دەروون، گەوهەرئەفشانیم |
| هۆشم، تەدبیرم، کەماڵم، فامم | نەدیمی مەجلیس، ئاهی ئەعزامم |
| نازک خەیاڵیم، تێغی زوانم | ئیخڵاس خوتوور، حاتەمی خوانم |
| ئەرکان و ئەدەب، ئاداب تەورم | دەرک باڵای دەرک، مەدەرکان بەورم |
| حیلمیی حاڵم، سافی سیفەتم | جە لای ئەهل فام، قەدر و قیمەتم |
| تەوانای تاقەت، فەوق کارانم | شەوق شکاران، هەردەجارانم |
| سەییاد سەحەر، کاو و کەشانم | عوسەیری خاتر لای مەهوەشانم |
| یە گشت زوڵم تۆن، وە دۆشم بەردەن | هەنێ های تف کەر، ستەم لێم کەردەن |
| نازداران وە لەفز، شەهد فەواکە | پێم، وە شەوق دڵ، مەواتان: کاکە |
| ئیستە جە دوو لەت چارەی شووم تۆ | کاکە تەخەڵڵۆس بییەن وە خاڵۆ |
| من سوپام شکەست، مەنسووری جە کۆن | تا کەی ئەسبئەنداز، مەکەریم جە شۆن؟ |
| جەور تۆ سەرتیپ، تەوانام کەندەن | پارەی ئیستخوان، وە خاڵی مەندەن |
| ئەویچ نێش جەور، تۆ پەنەش یاوان | مەلەرزان چون تووڵ، نەتاف ئاوان |
| نە ئازار سنحەت، مەکەرۆت زەلیل | نە وە باد سەرد، مەشی وە تەهلیل |
| نمەبی عیلاج وە مەعرەکەی جەنگ | نە بە عەقڵ و هۆش، تەدبیر و فەرهەنگ |
| نە قۆشەنت هەن، نە زۆر شمشیر | سەوای نەکەرۆ دام، تەلبیس تەزویر |
| بێ تەعب و تەسریع، ڕەزم هەنگامە | دەور مەدەر چون دوور، چەنی دێوجامە |
| خەلایق حەیران، ڕەنگ دێوجامەن | عاقیبەت پاشان، مەحبووسی دامەن |
| داخم ئەو داخەن، عەدووی پێواری | من جە تۆ دیار، تۆ لێم نادیاری |
| ئەر ماما سنحەت، وە دەستم جاری | پەی جەمع مەخلووق، مەکەردم کاری |
| چون خەتاکاران ڕەجمت مەکەردم | پەی ڕاحەتی وێم، خەڵاس مەردم |
| جە ئێد مەتەرسۆن، ماوای سەرای سەنگ | ڕەفیق بای چەنیم، پەی تەزویر و ڕەنگ |
| ڕاگەی ڕەفیقت، نمەیۆ جە بەست | مەر مەردەن یەخەم بەر کەرۆ جە دەست |
| تۆ دامیار ییت، من بەند دامم | هەرتا زندە بیت، نامی جە نامم |
| من هەر زەلیل زەدەی زام تۆم | خەریک پابەست، حەڵقەی دام تۆم |
| ئیحیای کولل نەفەس، جە شاهـ و دەروێش | هەرکەس نێش تەلم، تۆش دیتی بە وێش |
| ئیختیار وێش، بە وێش نەمەندەن | عەقڵ و هۆش یەکسەر جە دەستش سەندەن |
| غولوو سەر کەردەن، جە بیاوانان | مەنشوور نامەی جەورت مەوانان |
| نەهەنگان مەجەر، شێران جە هامۆن | ئینتیهاش زەلیل، حەڵقەی دام تۆن |
| هەزاران عوسرەت نیگاهشانەن | هەزار چون شەفیع، غوڵامشانەن |
وەڵامی خانا بۆ میرزا شەفیع
edit| میرزام جە پیری، میرزام جە پیری | پەی چێش سکاڵات بەرزەن جە پیری |
| نیسبەت زوڵمەت دای، بە نام پیری | ئەعلا مەقامەن، مەقام پیری |
| هەرچەند کە پایەی پیری زەحمەتەن | ئەمانەتبەخشی مایەی ڕەحمەتەن |
| بە قەوڵ بەدان، هەرزەی زەمانە | خاترت خەمەن، لێت مەدان تانە |
| وەی تەورە ئەدووی جە زوڵم پیری | میرزام تۆ زانا و ساحێب تەدبیری |
| ساحێب فام و فەزڵ، دانا و هوشیاری | بە عەقڵ و ئەدەب، جە عام دیاری |
| بشۆ وەفام دا، دەورەی پێشینان | تاریخ و کردار، ئەو نازک بینان |
| باوەر بە نەزەر ئادەم تا خاتەم | جە فەزڵ پیری خاتر بکەر جەم |
| ئەر پیری عەیبەن زات زولجەلال | ئادەم و حەوا بێ حوزن و مەلال |
| ویاران دەوران زیندەگی فاخر | هەزار ساڵ تەمام، ئەوەڵ تا ئاخر |
| هەم حەزرەتی نووح هەزار ساڵ تەمام | نەبوەتش کەردەن، بە سەد ئیهتمام |
| ئیبراهیم خەلیل، جەی دنیای فانی | وە پیری بەرشی ، تۆ وێت مەزانی |
| وەڕیش سفید ئیفتیخار کەردەن | لەقەب شێخولـــئەنبیا بەردەن |
| ئیسحاق و یەعقووب، هەر دوو تەمام پیر | دوو بابۆ و فەرزەند، شێخان کەبیر |
| تا چەن پێغەمبەر وە پیری مەردەن | تەشریف وە بەهەشت هەشتۆمین بەردەن |
| مەجلیس شاهان بێ پیر نمەبۆ | پێشڕەفت ئوموور، تەدبیر نمەبۆ |
| سالیکان ڕای خوواپەرەستی | ڕاهنمای سیڕات ڕاستی و دروستی |
| کەردەن ئیختیار لەقەب پیری | تۆ پەی چێش جە دەس پیری زویری |
| کاوەی ئاهنگەر پیر ساحێب فەڕ | وە تەدبیر ئاوەرد ، فەرەیدوون فەڕ |
| زاڵ سام یەڵ تەدبیر شاهان | کەیانی بەو پەی حوشمەت پەناهان |
| خسووس پەی ڕۆستەم شای نامئاوەران | نە جەنگ هەفت خوان ڕای مازیندەران |
| هەم پەرێ نەبەرد ، شای ئەسفەندیار | غاڵب بی بە قەوڵ ، ئەو مەرد هۆشیار |
| جە تووران پیران ، پیر خیرەدمەند | بە تەدبیر سوپای ئێران جە بن کەند |
| ئاسەف دەوران پیر ساحێب دین | وە تەدبیر ئەو پەیدا بی نگین |
| ئەوسا سولەیمان بێ خۆف و ئەندێش | سەخری جینیش کوشت، نیشت نە تەخت وێش |
| عەدڵ نەوشیروان ، جە عام مەشهوورەن | هەرچەن کافر بی ، گوناش مەغفوورەن |
| سەبەبش تەدبیر ئەبووزەڕ جە میر | مەشهوورەن نە عام ، چون ماهـ مونیر |
| پیری ڕاهنوما ڕاگەی دینتەن | پیری ئابڕووی سەرزەمینتەن |
| پیری ڕای بەدی قبووڵ نەکەردەن | ڕاهنمایی حەقق تا وە ڕۆی مەردەن |
| پیری هەر بە لوتف خاسەی ئیلاهین | نەک بە زۆر و زەڕ خاترخواهین |
| کەوا بوو ئەو پیر ، حەقیقەت پیر بۆ | واتەش وێنەی نەقش نە دڵ جاگیر بۆ |
| بەو شەرتە پیری عاقیبەت خەیر بۆ | ڕووی قەلبش وە لای سلووکی سەیر بۆ |
| تۆ وێت جە پیری ئەفزەڵ و ئەدەب | بە دەست ئاوەردی شەخسێ موئەددەب |
| جەوانی چێشەن ؟ تۆ وێت مەزانی | مەگێرۆ نەوەر ڕاگەی نادانی |
| ڕەند و عاشقی مەستی و مەغرووری | دەردی مەعسییەت ، جە خوا دووری |
| جە ڕای ئاخیرەت مەست و بێ خەبەر | ڕای ئاشووب و شەڕ گرتەنش نەوەر |
| شەفیع شیفتە، برای هامفەردم | گۆش دەر وە موفاد خاتیمەی دەردم |
| حەیفەن پەی تۆ چون ، زی فەزڵ فەزڵان | حەزین بۆ جە دەس بەعزێ بەدئەسڵان |
| خانا چون تۆ پیر ، تۆ پیر چون خانا | هەر دوو خاک پای پیران دانا |
دەروێشیمانەن
edit| دەروێشیمانەن، دەروێشیمانەن! | میرزام ئەساسەی دەروێشیمانەن! |
| کەسێ نەواچی جە وەشیمانەن | جە تاوشت دەرد، دڵ ڕێشیمانەن |
| ئیرادەم کەردەن بشۆن وە شاران | هیممەت بوازۆ جە تەکییەداران |
| ئەڵڵا دۆس کەرۆن جە شای دەروێشان | ئیحسان کەران پێم کیسوەت وێشان |
| تاج دەروێشی، خەرقەی، خەرقەی عیبادەت | جام جڵ کلید، سەنگ قەناعەت |
| موهر و موهرەبەند، حەڵقەی زوننار کێش | جل بەندی جزوان دەروێشان پێش |
| لۆنگ و شاڵ، دەستماڵ، کەمەربەند، زەنجیر | بەند شێر، قوللاب، ڕشتەی شاخ نەفیر |
| عەسای بادەم چۆ، خرخاڵان قۆڵ | جبەی یەقەدۆز کەڵپۆس و کەشکۆڵ |
| پاتاوە و پاپێچ، واجبەن دەروێش | گیوەی مارنەگەز، جەور بێدی کێش |
| شەرت بۆ من جە داخ سەردیی زەمانە | قومری نە فەرقم بگێرۆ لانە |
| بپۆشۆ کاڵای ڕەنگزەردی وەتەن | سەدای نەفیرم بشۆ وە خۆتەن |
| شاخ نەفیر بە دۆش، دەست بە عەساوە | چوار قەڵای جیهان بدەم وە پاوە |
| هەر وەقت پەرێ خەم دەم بنێم پێوە | سەداش چەند فەرسەنگ بشۆ وە ڕێوە |
| بەی دەم و دەسگا ، بەی ئەساسەوە | پێڵ و خەت و خاڵ ، پۆس و پاسەوە |
| سەرەڕای مەینەت وەرنەدەم جە کەف | ئەوەڵ تەواف کەم بارگەی شای نەجەف |
| هیممەت تەڵەب کەم ، وە ئاغەی قەمەر | هەفت ساڵ چون یەک ڕۆ واز نەکەم کەمەر |
| تایف و یەمەن ، بەدەخش و بولغار | بەلعوون و مەلعوون، ئەسڵ فەرهەنگ شار |
| بەغداد و حەڵەب، کووفە و میسر و شام | تەخت ئەستەمووڵ تا «بيت الحرام» |
| شار زەنگیبار، موڵک بێقیاس | مەکان مەیموون جەزیرەی نەشناس |
| بتاس و حەبەش زەنگی ئادەمخوار | جەزیرەی واق واق شاهان نەبەرد چار |
| جەزیر جەزیران نەوای دەریای نیل | جەبەڵ جەبەڵان وە تەن کەردەی فیل |
| غار درکووهی جەزیران چۆڵ | ماوای کەرگەدنگ بیاوان و غۆڵ |
| نە وە ڕۆژ ئاران نە شەو باکم بۆ | تکەی زووخ زام وێم خۆراکم بۆ |
| سەرپەنجەم ڕێش بۆ وە نێش خاران | شەو یەڵغار بدۆم چەنی ستاران |
| شەهرەین و بەحەرەین دەریای بێگانان | یەک لنگ سەنگ سار ، تا شار زنان |
| ڕاگەی بیابان بگێرۆ نە وەر | بوویەر و نەزەید، خورشید خاوەر |
| ئەوسا جەو دەمدا بوویەرۆن بە جەخت | سەد وڵات تەی کەم بە وەخت و بێوەخت |
| سەرپەنجەم ڕێش بۆ بە نێش خاران | شەو یەڵغار مەدەم چەنی ستاران |
| نە هەر سەرزەمین دڵ ویەردە بۆ | کەسێ بەو مەکان نامش بەردە بۆ |
| هەر هەفت قوللـەی قاف هەردە بە هەردە | مەکان دێوان قارەمان بەردە |
| دەربەند یەئجووج سەد ئەسکەندەر | مەکان مەعدەن ، یاقووت ئەحمەر |
| جەولا ملەتان کشمیر و کابوول | سەر کێشۆن وە جای هارووت و بابل |
| بوویەرۆ نە دەشت دێوی دواڵ پا | تا مەشۆن وە تۆی دەخمەی بەهمەن شا |
| دەخمەی بەهمەن شا، سەیر کەروو وە جۆش | هەرکۆ وڵاتێ بشنەوۆ وە گۆش |
| بێد گڵێم گۆش سەردەشت هەیهات | سغوور و مابەین ڕۆشنی و زوڵمات |
| «مجمع البحرين» ئاوان مەبۆ جەم | مەبۆ فریشتەم بوێنۆن وە چەم |
| بزانۆ بێهۆش ، یا سەر هۆرداشتەن | کام عارف ڕەیحان نە دەورش کاشتەن |
| یا وە چاو کۆرەن یا وە پا لەنگەن | یا نمەزانۆ من وەختم تەنگەن |
| یا جە حەقیقەت جە من بێزارەن | من جەو بێزارم هەتا دیارەن |
| شەفیع ڕاگەی چۆڵ گرتەنش نە پێش | مەبۆ بگێڵۆ پەی فریشتەی وێش |
وەڵامی خانا بۆ میرزا شەفیع میرزام یە چێشەن
edit| میرزام یە چێشەن ، میرزام یە چێشەن؟! | نمەز دڵڕێشی برام نەچێشەن؟! |
| پەی ماڵ دنیا خاترت ڕێشەن؟! | ڕاس واچە جە لام مەلوولیت چێشەن؟! |
| ئەی دەم و دەسگای دەروێشیت چێشەن؟! | ئەی گەشت و گوزار، دڵڕێشیت چێشەن؟! |
| پەی چێش مەگێڵی پەی فریشتەی وێت؟! | پەی چێش وێت کەردەن وە ئەبڵەی سەرشێت؟! |
| قادر بە قودرەت ئەزەڵ هەر وێشەن | پادشای بێچوون وێش بێئەندێشەن |
| بەعزێ ماڵدارەن، بەعزێ دڵڕێشەن | ئەسرار خەلقەت حیکمەت وێشەن |
| بەعزێ دڵشادەن، بەعزێ دڵڕێشەن | بەعزێ حەقشناس، بەعزێ بەدگێشەن |
| تەرەفەین جە ئەسڵ سەر ڕشتەی وێشەن | ئینا نە تەقسیر فریشتەی چێشەن؟ |
| پێشینیان پێش باوەرە وە یاد | هەر جە شای مەردان تا وە کەیقوباد |
| فیرعەون و نەمروود، شەدداد بن عاد | زوحاک، فەرەیدوون، هەم کاوەی حەدداد |
| پیر و پێغەمبەر هەم ئابا و ئەجداد | خاسان خەڵاسان بە ڕەحمەت بان شاد |
| ئەوان نەیان کەرد، دونیا تەمامە | میرزام گێڵیای دەور دونیای تۆ کامە؟! |
| *** | |
| شای مەردان کە دەر خەیبەر کەندەوە | بەو تێغ و تەرکەش، کەمەربەندەوە |
| بەو گورز و کەمان، بەو کەمەندەوە | بەو کەشتیی دەریای زەڕقول بەندەوە |
| حەسەن بەو دانش حەقپەسەندەوە | حەزرەمەی جە دەس مەجووس سەندەوە |
| ئەوان نەیان کەرد، دونیا تەمامە | میرزام گێڵیای دەور دونیای تۆ کامە؟! |
| *** | |
| جمجمە بەو گشت سپا و سانەوە | کەیان و ئەرەشک وە ساسانەوە |
| بەهرام وە ئەملاک خوراسانەوە | مەحبووبین بەو دڵ هەراسانەوە |
| ئەبداڵ وە ئەوتای خەواسانەوە | جەی دنیای بێپۆ تەواسانەوە |
| ئەوان نەیان کەرد، دونیا تەمامە | میرزام گێڵیای دەور دونیای تۆ کامە؟! |
| *** | |
| زاهیدان وە فکر ڕزق حەڵاڵەوە | عابیدان دەیر، دەم وە لاڵەوە |
| مادەران مەشغووڵ وە مناڵەوە | پدەران پاگیر وە عەیاڵەوە |
| بێماڵان وە ئاهـ زوولجەڵاڵەوە | ماڵداران وە فکر پووڵ و ماڵەوە |
| ئەوان نەیان کەرد، دونیا تەمامە | میرزام گێڵیای دەور دونیای تۆ کامە؟! |
| *** | |
| فەرەیدوون وە فکر بەرزیی ناوەوە | قاروون وە درەفش چەرمیی گاوەوە |
| نەوشیروان وە فکر بەحر ساوەوە | فوانش کەردەن وە سەماوەوە |
| حاجیان وە فکر ڕێگای کاوەوە | غەوواسان پەی دوڕڕ جە ژێر ئاوەوە |
| ئەوان نەیان کەرد، دونیا تەمامە | میرزام گێڵیای دەور دونیای تۆ کامە؟! |
| *** | |
| خەسرەو بەو سوپای گیوو و تووسەوە | تووس زەڕین کەوش بە ئەو کووسەوە |
| ڕۆستەم بەو لەشکر ئەشکەپووسەوە | بەو حەڵقەی کەمەند وە قەرپۆسەوە |
| قەیسەر بەو لەشکەر ڕۆم و ڕووسەوە | ئیفلاتۆن بەو عیلم بەشەردۆسەوە |
| ئەوان نەیان کەرد، دونیا تەمامە | میرزام گێڵیای دەور دونیای تۆ کامە؟! |
| *** | |
| فەغفوور بە فیل مەنگەلووسەوە | ئەرەستوو بە فیکر فەیلەقووسەوە |
| فەرامەرز بەو تێغ سەندەی ڕووسەوە | فەریبورز بەو شەوق نەوعەرووسەوە |
| سیاوەش بەو هوون پڕئەفسووسەوە | فریشتان بەو زیکر یا قودووسەوە |
| ئەوان نەیان کەرد، دونیا تەمامە | میرزام گێڵیای دەور دونیای تۆ کامە؟! |
| *** | |
| سولەیمان بەو جەیش جینن و ئینسەوە | بەو قاڵیچە و تەخت جەوهەر حوسنەوە |
| ئەو بە فرمان باد کەسنەپرسەوە | تەیر و شێر و بەور، پڵەنگ، خرسەوە |
| بەو خووگ ئەژدەر «ابن العرس»ەوە | بەو زات زاڵەی کەسنەتەرسەوە |
| ئەوان نەیان کەرد، دونیا تەمامە | میرزام گێڵیای دەور دونیای تۆ کامە؟! |
| *** | |
| ئادەم و حەوا بە ئەولادەوە | حەزرەت نووح بەو عومر خووادادەوە |
| قاروون بە ئەو گەنگ دوورئوفتادەوە | داود بەو سنعەت بەرگ پولادەوە |
| ئەسکەندەر بەو جەیش بێسامانەوە | دەقیانووس بەو زوڵم بێئامانەوە |
| ئەوان نەیان کەرد، دونیا تەمامە | میرزام گێڵیای دەور دونیای تۆ کامە؟! |
| *** | |
| خورشیدشا بەو عیشق خەرامانەوە | خەسرەو بەو خواجە و غوڵامانەوە |
| موجتەهید بەو عیلم عالمانەوە | وە قەهر و کینەی زاڵمانەوە |
| ئەوان نەیان کەرد، دونیا تەمامە | میرزام گێڵیای دەور دونیای تۆ کامە؟! |
| *** | |
| هۆلاکۆ و جەنگیز وە تەیموورەوە | بەو کەللـەی منار زوڵم و زۆرەوە |
| ئیرەج وە سپای سەلم و توورەوە | نادرشا بەو تاج کۆهی نوورەوە |
| خاقانی چینی وە فەغفوورەوە | کەریم خان بەو عەدڵ بێقسوورەوە |
| ئەوان نەیان کەرد، دونیا تەمامە | میرزام گێڵیای دەور دونیای تۆ کامە؟! |
| *** | |
| پێغەمبەران گشت بەو ئیعجازەوە | بەو لوتف بێحەد بێنیازەوە |
| موحەممەد بەو فەزڵ بێئەندازەوە | بەو لوتف بێحەد بێنیازەوە |
| بەو حوکم قورئان شیرین ڕازەوە | بەو نام و نامووس سەرئەفرازەوە |
| ئەوان نەیان کەرد، دونیا تەمامە | میرزام گێڵیای دەور دونیای تۆ کامە؟! |
| *** | |
| ئەسحاب بەو عیززەت، بە ویقارەوە | عەلی بەو تیغ زولفەقارەوە |
| بەو عیلم و هوبا و ئیفتیخارەوە | عومەر بەو تەدبیر کەسنەدارەوە |
| ئەمەوی بەو خوڵق بەدکردارەوە | بەو کینەی دێرین بە موختارەوە |
| ئەوان نەیان کەرد، دونیا تەمامە | میرزام گێڵیای دەور دونیای تۆ کامە؟! |
| *** | |
| شەفیع شاعیر، نیزامی سیفەت | موجریی مەعانی، کان مەعریفەت |
| برای بڵند قەدر، دانای گەوهەرڕێز | لاڵبەخش قەید، بە وێنەی پەروێز |
| میرزای موعتەبەر، مەرتەبە عالی | مودیر مەحزەر مەخسووسەی والی |
| مونشی باشی باش، خاسەی سەرتەڵان | موستەوفیی دیوان خان ئەردەڵان |
| چەند خۆشنویسان وێتئاسای ڕووی دەور | شیرین کەلامان، شیرین تەرز و تەور |
| مەعلومات بێ شۆ، موعتەبەر مەشهوور | مەعریفەت مانیع بە دانش مەغروور |
| ئیفلاتوون فامان ئەرەستۆ دەستوور | لوقمان لوقمانان، نە خاک بین مەستوور |
| ئەوان نەیان کەرد، دونیا تەمامە | میرزام گێڵیای دەور دونیای تۆ کامە؟! |
| *** | |
| هیچ مەبەر زویر دایم بۆت سەفا | وێت مەدەر بە غەم دنیای پڕ جەفا |
| ئەزەڵ تا ئەبەد هەر ئێدەن کارش | ڕۆژێ پەی کەسێ گەرمەن بازاڕش |
| دانایان بازاڕ ئەوان کەسادەن | دنیای پەڕ ئاشووب فیتنر و فەسادەن |
| خانا وێنەی تۆ، تۆیش وێنەی خانا | دەورەمان ویەرد هانا هەی هانا |