ئەزەلییەت بۆ ئەسما سابیتە
|
لە وەجهی رجووع ئەباڵ قودرەتە
|
سیفاتی زاتی هەر وەکوو زاتن
|
خارج لە دەرکی گشت مەخلووقاتن
|
هیچ مەعلووم ناون بۆمان «كما هي»
|
ئەزەلی و ئەبەد ناموتەناهی
|
با تەعەلووقیان واحید «بالذات»ن
|
«حيث التعلق» بێ نییهایاتن
|
گشت زائید لە زات نە عەین و نە غەیر
|
«من حيث الايجاد آثارها خير»
|
وەک «ما اسابك» دەکا، بێ گومان،
|
ئیما «ما تري في خلق الرحمن...»
|
با وجوود موکەللەف نییەن بەمانە
|
سیفاتی ئایا زائیدن یا نە؟
|
یا خۆ ئەمیانە عەینی ئەوەیە
|
یا تەغایوریان لە بەیندا هەیە
|
بۆ زاتی ئایا غەیرن یا خۆ عەین؟
|
حەواڵەی کەشفی ئەسفیای دەدەین
|
ئێمە مەحجووبین با لاچین لە بەین
|
قسەی لێ نەکەین چاکە و دەیچیکەین
|
بۆچ؟! ئەهلی هەوا غاڵبن تەواو
|
«لاعلاج» ئینسان تێرنە ئەو جەواو
|
ئەگەر سیفاتی نەفسی زات دەوێ
|
لزوومی چەندێ مەحاڵات دەوێ
|
ئەووەڵ: دەوێ حەمل «بلاافادة»
|
دووەم: مەسەلا عیلمە ئیرادە
|
سێیەم: عەقڵی تۆ دەشێ جازم بێ
|
مەسەلا بە بوون واجب عالم بێ
|
بێ حاجەت ئەباڵ ئیسبات بە بورهان
|
چت نەفسی خۆیە زەروورە و عەیان
|
چارەم: بۆی عیلم «واجب الوجود»
|
«بالذات» سانیعی عالەم و مەعبوود
|
قسەیچ لە نەحوی «عالِم»دا نییە
|
کەوا حەملیان «مواطاه»ییە،
|
بەڵ قسە لە بەحس نەحوی «علم»یە
|
کەوا حەملیان ئیشتیقاقییە
|
هەرگاە کە نەفسی زات بن ئەوانە
|
مەحاڵاتەکە زاهیر بزانە...
|
ئەر دەڵێ ئەوسا لێی لازم دەوێ
|
کە تەغایووری ئیعتیبار نەوێ
|
چە مەحاڵێ هەس ئەگەر بڵێ: «ذات،
|
حيث التعليق بذي المعلومات،
|
عالمُ، بل علمّ.» «على ذا القياس»
|
تەقریری باقیی سیفاتیچ هەر واس
|
مەعنای حەملیان یانییهای زاتی
|
«متعلّقُ بالمعلوماتِ»
|
«وهكذا» وا فایدەی بوو عەیان
|
ئیفتیقاریچی بوو ئەبال بەیان
|
تەمایوزی بەین ئیعتیبارات بوو
|
تەکەسسوریچ بۆ وجوود نەیدا ڕوو
|
هەر وەک ئەو جوملە مەشهوورە لە بەین:
|
ئەڵێن «الواحد نصفّ لِلاثنين»،
|
سولسی سیانە، ڕوبعە بۆ چوار،
|
تا هەرکوێ بڕۆت نایەتە شومار
|
دیارە مەوجوود هەر واحید دەوێ
|
حەملی موفیدە و نیسفییە جگێ
|
دەڵێین بوونی زات پاکی عەلییە
|
بە نەفس و عەینی ئەو تەعەلووقیە
|
باتیلییەتی زۆر بەدیهییە
|
«ككون الواحد نفس النصفيه»
|
«بل أّنما هو عالمُ، قدير،
|
حيٌّ، مريدُ، سميع، بصير»
|
پەس ئەوا ماوە لەم ڕەواقەدا
|
کەلام لە مەئخەز ئیشتیقاقەدا،
|
وەکوو قودرەت و عیلم، «وَإنّه
|
معنيُ زائدّ ليس نفسهُ»
|
بۆچ؛میسلی قودرەت «ربّ البريّه»
|
لە ئیعتیبارات عەقڵییە نییە
|
بەڵ لە مەعانیی حەقیقییەن گشت
|
لەم دوو شیققانە یەکێ بگرە مشت
|
ئەر عەینەن عەدەت بۆ مەحاڵاتە،
|
وەر وەرای زاتەن مەتلەب ئیسباتە
|
نییە دەلالەت سەمعی و عەقڵییە
|
لە بۆ ئیزاحی مەعنای غەیرییە
|
«نَعَم في صفات جنات الباري»
|
هەیە ئیتتیافاق بۆ ئوممەت جاری
|
کە مەنعی ئیتلاق غەیرییەت دەکەن
|
ناویان بۆ زات وەک ئەغیار نابەن
|
«بناء عَلى ذاكَ الإتّفاق
|
تحن نقطع بمنع الإطلاق»
|
تەعریفی غەیریچ وا کە مەشهوورە
|
بۆ بەڵەدییەت لەگرە زەروورە
|
غەیر ئینفیکاکیان لە بەیندا دەوێ
|
یا خۆ دوو زاتن ئەمیان ئەو نەوێ
|