قصہ سیف الملوک/35
35. در بیانِ غرق شدنِ کستی ہا در توفانِ
بلا وا جدا شدنِ شاید
(طوفان وچ کشتیاں دا غرق ہونا تے شاید دا نکھڑ جانا)
ظالم دشمن امبر یارو کرے چپھیرے پھیرے
کالے سپّ مریلے وانگر آدمیاں نوں گھیرے
اس دے نال نہ کردا تھوڑی جو اس دے ہتھ چڑھدا
رڑھدے بندے نوں دے دھکہ پرے پریرے کھڑدا
روشن روز اساڈا تکّ کے سوگی بن بن وسدا
بھا ساڈے جد پئے ہنیرا کھڑ کھڑ کر کے ہسدا
کدی پیار کرے ہتھ پھیرے جیوں سر چمے مائی
کدی چھری پھڑ لاہے کھلاں جیوں کر لاہن قصائی
لاڈ اس دے دا لاڈ نہ کریئے لاڈیں لاڈ لڈاندا
بھائیاں وانگر چا کندھاڑے جا یوسف کھوہ پاندا
صیف-ملوک توڑے سی دکھیا شاہ-پری دی چھکوں
پر کوئی ہور نہ آہی اؤکھت باجھوں اسے ہکوں
جو کجھ ورتن عیش خوشی دے آہے نال ہزاراں
با آرام جہازاں اندر کردا جائے بہاراں
ہک دن کرنا ربّ دا ہویا اٹھی سخت ہنیری
دھند غبار سنسار چھپایا لگی جھڑی گھنیری
کڑکے بدلی دھڑکے پھرنا بجلی دیئ چمکارے
دور جہازاں کھڑ کھڑ مارے جھکھڑ دے الارے
نوح والا طوفان ازغیبوں غرق کرن نوں آیا
شاہ سپاہ تمام پکارن رکھیں بارے خدایا
بدل قہر نزول مچایا لہر سمندر آئی
مگر-مچھ سنسار بلائیں رڑھ دے دین دہائی
صاف کیتے کوہ قاف ہنیری برفاں وانگر جھڑدے
چڑھدے تھیں کھڑ لیہندے مارے لیہندے تھیں کھڑ چڑھدے
فوجاں وانگو نویاں ہاٹھاں آون کر کر ہلے
زوروں زور سوایا بدل جھکھڑ گھڑی نہ ٹھلھے
جھکھڑ بدل غضب اٹھایا ہک پل مول نہ وسے
دھند غبار ہنیرا ایسا اپنا آپ نہ دسے
شاہزادہ تے یار تمامی کرن ربے ولّ زاری
ربا تونہیں رکھن والا بنی اساں سر بھاری
ساڈے بخرے دا اج آیا ڈاہڈا روز قیامت
اس طوفان قہر دے وچوں رکھیں صحیح سلامت
اسیں بچارے رڑہدے جاندے واء مراد جھلائیں
متّ اوہ یار پیارا لبھے ٹھلھے ساں جس تائیں
شہزادے تے لشکر اسدے جاناں توں ہتھ دھوتے
موت اتے دل رکھ لیو نے ہوئِ تیار کھلوتے
اچنچیت ہک ٹھاٹھ ہڑھے دی آئی بہت وڈیری
پانی نال اسماناں دسے بھجے ویکھ دلیری
گوگا شور شونکار قہر دا پہتا امبر توڑی
جیوں کر امبر مار زمیں تے ذرا ذرا کر توڑی
ہک ہک موج اجیہی آوے کی لہنا طوفاناں
ہیٹھوں مار الارے بیڑے کھڑدی نال اسماناں
اوتھوں پھیر ہٹھاہاں سٹے جان زمیں دے تھلے
شونک وجے کرنا آخر دی خلق آئی تھرتھلے
ہک دوجے سنگ وجع وجع بیڑے بھجّ ہوئے کئی ٹوٹے
کجھ ڈبے کجھ تختے ہوئے کجھ وڈے کجھ چھوٹے
پھیراں گھمن گھیراں اندر غرق ہوئے کئی بیڑے
مچھّ سنساراں آدم نگلے جیوں آٹے دے پیڑے
کئی بیڑے بھجّ ریزے ہوئے رہی نہ مول نشانی
جو اسباب اوہناں وچ آہا سبھ کجھ ہویا فانی
غرق ہوئی دو ویہاں کشتی لشکر سنے خزانے
دس سے مرد سپاہی رڑھیا زوراور مردانے
باقی دے کجھ تختیاں اتے آپو اپنے جاندے
کجھ مچھاں تے کچھاں کھادھے پھیر نہ ہوئے واندے
ہک دوجے دی خبر نہ کوئی کی کجھ ورتی کسے
دھندوکار غبار ککارا نہ کجھ سنے نہ دسے
ہک دوجے دی خبر نہ کوئی غرق ہویا سی ڈیرہ
ہک مصیبت آپو اپنی دوجا برا ہنیرا
جھولاں اندر بیڑے آہے کجھ اچے کجھ نیویں
اگے پچھے اہلے ہوئے خبر رہے پھر کیویں
ربّ بیڑا شہزادے والا رکھیا صحیح سلامت
روز اٹھاراں رڑھدا رہا اندر کانگ قیامت
جیوں کر تیر بندوقاں گولی جاندے تیز شتابی
تینوے کھڑدی بیڑے تائیں کانگ قیامت آبی
روز انیویں واؤ کھلوتی ہوئی دور غباری
دن چڑھیا جگّ روشن ہویا گئی ہنیری ساری
شہزادے دے بیڑے اندر مرد رہے بچ ستر
اوہناں نوں بھی ہوش نہ کوئی مردے نالوں بتر
جاں سورج دی گرمی لگی کجھ کجھ ہوش سمبھالی
شہزادے نوں ویکھن لگے اوہ بھی ہوشوں خالی
روغن لے بنفشے والا نالے تیل بداماں
جلدی مغز اوہدے تے ملیا ہچھی طرحاں غلاماں
دور ہوئی سبھ سردی خشکی ہوش پھری سرساموں
کھانا طلب کیتوسُ دھریا بھر رکاب تواموں
ہتھ کھانے ولّ کر پھر ڈٹھوسُ شاید کتے نہ دسے
رو رو ہویا بے ہوش شاہزادہ کھانا یاد نہ کسے
ہائِ ہائِ ربا یار پیارا دکھ ونڈاون ہارا
اوہ بھی میں تھیں خس لیوئی جبارا کہارا
کٹھے نمے کٹھے جمے دو جسے ہک جندے
ہک دوجے تھیں گھڑی نہ وچھڑے ہوئے ساں جس بندے
جس دلبر نوں لوڑن آئے اوہ بھی ہتھ نہ آیا
شاید جیسا یار پیارا ہتھوں باز کھڑایا
دشمن ساڈا امبر ظالم راکس کھاون ہارا
اکھیں ہنجھو پانی وسے دل دا پتھر خارا
دنی جہان مکان بھلیرا جان جہان ایہہ فانی
ہے بدنیت پریت نہ پالے نہیں کسے دا جانی
جو دھرتی تے گل پھل لالے لہہ لہہ کردی لالی
قطرے ظاہر ہوئے مویاں دے رتّ جواناں والی
دنیاں اتے کون امن وچ ہر کوئی دکھیارا
بے وفا سنسار ہمیشہ ٹھگّ بازاری بھارا
کدی کدی سردار جناندا دیئ پشاکی چٹی
کدے بناوے پھیر محمد گھمیاراں دی مٹی
نہ کجھ کھاوے نہ کجھ پیوے رہے شاہزادہ روندا
اگلے رونے نوں کی روسی ویکھ اگوں کی ہوندا
فوج خزانہ خرچ کھڑایا رزق نہ رہا پلے
کھارا جل سمندر والا قطرہ جیبھ نہ جھلے
بھکھے تے ترہائے بندے بیڑا جان چلائیں
چھ مہینے گزر گؤ نے ویکھن بہت بلائیں
جو کجھ ایہناں دناں وچ ڈٹھی سخت مصیبت بھاری
گنتر وچ نہ آوے یارو جانے واحد-بارید
تاں پھر ہکس دہاڑے آیا ٹاپو ہور رنگیلا
بہت نہ طاقت منھ پر لایا بیڑا کرکے حیلہ
میوے پکے رنگ برنگی خوب طرحاں دے ڈٹھے
نالے پانی نہراں وگن صاف ٹھنڈے تے مٹھے
کھادھے میوے پانی پیتا پڑھیا لکھ شکرانہ
چار دہاڑے ہویا مکیمی ڈیرہ بادشاہانا
بندے ذرہ آسودے ہوئے بیٹھے کھیروں کھیروں
اچنچیت ہوائے وچوں آیا ہک پنکھیرو
چار بندے وچ سجے پنجے چار کھبے اس پکڑے
اڈّ گیا لے اوہناں تائیں شاہپر کر کے تکڑے
شہزادے تکّ ہیبت کھادھی ایہہ بھی آفت مندی
بھلکے پھیر آیا تاں کھڑسی ہور اتنے کر بندی
تھوڑے جیسے بندے رہندے ایہہ بھی مفت گواساں
رڑھ مرنا اس نالوں چنگا پھیر نہ میوے کھاساں
میوے توڑ رکھے وچ بیڑے جتنے آہے پیندے
مشقاں کھیکاں جو کجھ آہیاں باقی بھی بھر لیندے
بیڑا ٹھیلھ روانے ہوئے دو مہینے چلے
عشقے اندر پین محمد دن دن کم اولے
بیڑے اتے جاندے آہے وچ سمندر لہراں
جھکھڑ مینہہ غباری پائی کانگ چڑھی سنگ قہراں
بیڑا چاء چاء مارن لگے بھلیاں ہوش سمبھالاں
مشرک مغرب یاد نہ رہا نہیں جنوب شمالاں
خوفوں جان لباں پر آئی طاقت گئی سریراں
کرن دوائیں رکھیں سائیاں برکت پیر فقیراں
جدھر راہ بیڑے دا آہا گھس گیا اس راہوں
دھکے کھاندا گیا مریندا حکم جدھر درگاہوں
اوڑک جا ہک ٹاپو لگا ٹاپو واہوا دسدا
رنگ برنگی میوے دانے ہووے بیان نہ جسدا
مٹھے میوے انت نہ کوئی لذت والے لگن
صفت اوہناں دی ہو نہ سکدی تکیاں لہلاں وگن
آدمیاں جد ڈٹھے میوے بھکھ نزول مچائے
بیڑا بنھ شہزادے ہوریں باہر نکل آئے
میوے کھاندے جو دل بھاندے بیٹھے نال اراماں
دیگر وقت برابر ہویا لئی صلاحَ تماماں
شہزادے فرمایا یارو رات گزارو اتھے
بھلکے فجرے وقت ٹرانگے لکھیا کھڑسی جتھے
سبھناں ایہہ صلاحَ قبولی جو شاہے فرمائی
اچا رکھ گھنا اک تکّ کے اس پر جا بنائی
رکھ اتے چڑھ بیٹھے سارے شہزادے دے نیڑے
ندیوں نکل بلائیں آئیاں شام پئی جس ویلے
ہک گدڑ ہک شیراں وانگر ہک مانند سنساراں
ہک ڈڈو ہک کھگاں وانگر بولن پان ککاراں
ہکناں گینڈے وانگر گردن ہکناں وانگر اٹھاں
ہکناں دے قد ہاتھی جڈے ملّ لیو نے گٹھاں
ہک صورتَ بگھیاڑے وانگر ہکناں لومبڑ والی
ہکناں باشک ناگاں وانگو دیہی تمامی کالی
اوہ آفاتیں رکھیں چڑھیاں بھکھیاں پیٹ امباروں
میوے کھا لیو نے اتنے باہر حد شماروں
بہتے مچھّ ندی دے نکلے مل لئیؤں نے جائیں
تسبیحاں تہلیلاں آکھن نالے حمد سنائیں
مچھیاں ہور آوازے بولن وانگ طنبور رباباں
عجب اجائب سراں بناون ناہیں وچ حساباں
ایہہ گل کہندے آکھن والے جنہاں خبر جہانوں
خوش آواز مچھی دا بہتا ہر جنسوں حیوانوں
ہک دوئیے تھیں بہتر بولی وانگ سروداں گاون
ایسا رنگ بنایا اوہناں سن سن ہوشاں جاون
جدوں اوہناں آوازاں کیتا ترنگ سرودوں بنیاں
جوہ جل اٹھی تے پھر لگی اگّ درختاں گھنیاں
اگوں اگّ چوطرفی دسے ٹاپو سارا سڑدا
ویکھ ہویا حیران شاہزادہ خوف اندر وچ وڑدا
کرے دلیلاں یا ربّ سائیاں جے بچیوسُ اج خیری
فجرے کوچ کریساں ایتھوں مار نہ سٹن ویری
فجر ہوئی تاں اوہ سبھ چیزاں پانی اندر چھپیاں
سبھو جائیں ثابت دسن نہ سڑیاں نہ تپیاں
صیف-ملوک درختوں لتھا ڈھونڈے نال حیرانی
نہ سجی نہ کولا کدھرے اگّ دی نہیں نشانی
بہت حیران ہویا اس سروں دہشت من وچ آئی
یاراں نوں فرماون لگا چلو ایتھوں کر دھائی
متّ کوئی آفت مار گواوے ناہیں جائ امن دی
بھلی صلاحَ اسانوں ایتھوں جلدی کوچ کرن دی
یاراں کیہا اٹھ شہزادے تابء اسیں امر دے
چڑھ بیٹھے مڑ بیڑے اتے چلے طرف سفر دے
میوے چن چن بھار بنائے بیڑے اپر پائے
کرکے آس ربے دی ٹھلھے جت ولّ چاہے لائے
چار مہینے ٹریا بیڑا اجے نہ خشکی آئی
میوے خرچ نکھٹا سارا کٹن ربّ بنائی
خبر نہ کیتا پینڈا آئے کتنا اگے رہندا
ایسے فکر اندیشے اندر ہر ہک دکھیا رہندا
ہک دن ہک سنسار مریلے بیڑے ٹکر ماری
دو ٹوٹے کر دتا کھلیا چھک کنڈے دی عاری
ہک ٹوٹے تے رہا شاہزادہ چالی ہور سپاہی
دوجے ٹوٹے تے جو آہے رڑھ ہوئے سبھ راہی
رڑھدیاں ترے دہاڑے گزرے بھکھے تے ترہائے
ٹھاٹھاں اندر اوہدا بیڑا خوف ڈبن دا کھائے
جو کجھ سختی عشقَ دسا لی شہزادے دے تائیں
کراں پسارا مکدا ناہیں چھوٹی گلّ سنائیں
اوہ حشر دے ترے دہاڑے گزرے جاں شہزادے
اگوں آ گیا ہک ٹاپو میوے بہت امادے
جت ولّ ٹاپو نظری آیا تختہ ات ولّ کھڑیا
مساں مساں ونجھ لگا دندے شکر ربانا پڑھیا
کنڈھے لگّ پئے سبھ بندے پڑھیا شکر ہزاراں
اس طوفان قہر دے وچوں پہتے وچ گلزاراں
شہزادے فرمایا یارو کوئی دن اتھے کٹو
اس ٹاپو دی لؤ حقیقت تاں ایتھوں دل پٹو
جاں ٹاپو وچ لتھے ڈٹھی جائ اجائب چنگی
خوب درخت اتے خوش سبزے میوے رنگ برنگی
مٹھے تے خشبوئیں والے کجھ کچے کجھ پکے
صفت ایہناں دی ربّ نوں مالم کی بندہ کر سکے
پھلاں دا کجھ انت نہ آوے میوے باہر حسابوں
کجھ مٹھے کجھ رسے آہے لذتدار کبابوں
پستا مغز منکا کشمش کیوڑ انجیر باداماں
چلغوزے انگور خبانی نغزک نعر تماماں
توت شہتوت بٹنک رسبھریاں آڑو سیؤ ناکھاں
بیری مرچ ہریڑ بہیڑے پیلاں کی کجھ آکھاں
سیؤ بیر بخارے آلو کھوپے گری چھوہارے
گوشے کیلے امب الوچے شفتالو پھگواڑے
ہور وڈے ہک رکھ جنہاں دے پتر وانگر روٹی
میوے آدم دے سر وانگر اکھیں متھا چوٹی
رات پوے اس رکھدا میوہ ہر ہک دھرتی جھڑدا
دہوں نکلے تاں ہسدا ہسدا پھیر رکھاں تے چڑھدا
آپو اپنی جائی لگن مول نہ تھاں وٹاندے
نالے راتیں اوہناں رکھاں تھیں شعلے ہوون واندے
لگی اگّ درختاں دسے سڑدے وانگر روناں
جیوں تؤں ہوون مڑ دنے نہ کوئی اگّ نہ دھوآں
ہندوستان ملک دی حد وچ ہے ایہہ ٹاپو نرالا
کہن ززیرا مالوا اس نوں نکیاں مرچاں والا
نکیاں مرچاں دے رکھ اوتھے دسدے گھنے گھنیرے
بہت اجائب رکھ اوہناں دے وڈے اتے اچیرے
پنج پتر اس رکھ دے ہندے جس دن بدل وسے
پھل اتے سبھ تنبو بندے پانی وچ نہ رسے
جس پھل نوں ونجھ پہنچے پانی تیزی ہندی تھوڑی
اوہو کالی مرچ نہ چنگی نہ مٹھی نہ کوڑی
اس ٹاپو وچ پنکھی بہتے خوب آوازاں والے
انت شمار نہ آوے کوئی کر کر رہے سمبھالے
عجب اجائب چیزاں دسن جت ولّ نظر کریندے
ربّ سچے تھیں منگ پناہاں اگے قدم دھریندے
اچنچیت ہک پاسوں نکلے سگ-سر کہن جہناں نوں
جمبش شور ہنگامہ کرکے ٹکرے آن ایہناں نوں
صیف-ملوکے دے کجھ ساتھی پکڑے اوہناں بلائیں
کجھ دلیری کرکے نٹھے چھڈّ گئے اوہ جائیں
ترے دن تے ترے راتیں چلے گھڑی آرام نہ پایا
ایسی تھاں گئے جس گردے آدم کدے نہ آیا
بہت اچے کوہ کافے اتے کوئی دن بیٹھ لنگھایا
نام نشانے اپنے کارن کجھ مکان بنایا
جدھر منہ سر آیا اوتھوں پھیر اگیرے چلے
تھکے ماندے ٹردے جاندے لنگھے تھاں کولے
تبت شہر اندر ونجھ پہتے لگے کرن نگاہاں
وڈا نگر عظیم ڈٹھو نے اندر چلے اگاہاں
کی تکدے بازار شہر دے نئمت نال بھرے سن
میوے کھانے رنگ برنگی کئی اسباب دھرے سن
ہور شئیں موجود دسیون آدم کتے نہ دسے
بنیئے اتے بپاری باندر دین گھنن ہر کسے
گوشے کرن لگے اوہ باندر آدمیاں نوں تکّ کے
ایہہ بازار ولوں ہٹ آئے منصوبے تھیں جھکّ کے