قصہ سیف الملوک/54
54. نعماں نوشتنِ شاہ شاہپال بہادر بترفِ ہاشم
(شاہپال بہادر دا ہاشم ولّ خط)
اول نام ربے دا لکھاں نامے دا سرناما
ننگا روح بندے دا کجیوسُ بخش جسے دا جامہ
ہر دانش تھیں بخرا دتوسُ نالے دین ایمانوں
روزی دیندا حلّ کریندا مشکل سخت گمانوں
اسماناں دی رونق کردا روشن تارے لا کے
دھرتی آدم نال سہاوے آدم نوں حب پا کے
دانا بینا زوراور ہے نالے بخشنہارا
ہردم مدد روحاں نوں دیندا عقلاں نوں چمکارا
میرے جیہیاں احمق بندیاں بے عقلاں بیہوشاں
سخن وری دی خلعت بخشی پا تبئّ وچ جوشاں
اکناں نوں ایہہ تنگی دیندا روٹی باجھوں مردا
اکناں نوں انمنے خزانے غیبوں اگے دھردا
نہ جس کم کمائیاں کیتیاں اسے دولت کھٹیاں
نہ جس عیب گناہ کمائے اوسے رنجاں کٹیاں
جو چاہندا سو کردا آپوں کوئی نہ حاکم اس دا
جان دئے تاں زندہ بندہ کڈھ لئے تاں کسدا
والے جتنا سیس نہ چائیے حکم اوہدے وچ ہوئیے
اس بن ہور نہ حاکم کوئی جس در جا کھلوئیئے
شابش رحمت اس بندے نوں جس نیواں در پھڑیا
اڑیا کھڑیا پڑ اس جہڑا جھڑیاں اگے جھڑیا
کی حاصل اس قوموں جہڑے نہ ہک قدر پچھانن
آفرین جنہاں نوں کہیئے گالیں وانگر جانن
ویری دی کر ادب توازء اپنا بھوں گوائیے
دشمن تھیں خم کھائیے ناہیں لسیاں زور نہ لائیے
سن ہاشم توں قلزم اندر بیٹھوں راج بنا کے
گھر میرے تھیں پکڑیں ڈھکاں دیئیں سزائیں جا کے
لومبڑ تھیں بن چترا ڈھکدا جس نوں جان چھڑیندی
زور شاہاں دا پرکھن لگوں نہیؤں خیر لڑیندی
زور میرا ازماون جوگا کتھے ہے کوئی ساجا
کہڑا لشکر تابء تیری کہڑا ہے رائے راجا
ٹھونئیں تھیں سپّ بنیاں لوڑیں ناگاں نال کھہیڑیں
آکڑ آکڑ ٹریں گماننوں نال کندھاں دے ہیڑیں
دمب اچا کر کنڈل پاویں سر وچ پوسی جتی
ستے شیرے بھونک جگائے شامت آئی کتی
چھڈّ دے غفلت شیراں والی کیوں سر مفت کٹائیں
کر سٹساں تہہ تار ولایت قلزم ملک لٹائیں
جے میں قلزم اندر آئیوسُ دھرتی پٹّ دیاںگا
کنے پٹّ تساڈے سارے ندیئیں سٹّ دیاںگا
ہک تیرے وچ ایہہ کم چنگا نوکر بن کی چلیں
صیف-ملوکے نوں دے خلعت پاس اساڈے گھلیں
تینوں مار کراں گا ایسی یا مرسیں یا نسسیں
میرے نال کھہڑ غریبا کد قلزم وچ وسسیں
مینوں قسم زبور کتابوں تے داؤد نبیؤں
جے چڑھیا تاں کلزمیاں دا مول نہ چھڈساں بیؤں
کیا قلزم کیا قلزم والے جے میں لشکر چاڑھاں
لشکر فوج سمیت ولایت گاہ مروڑ لتاڑاں
توڑے توں بھی لکھ فولادی کر ہتھیار لیاندے
موم ہوسن تکّ اگّ غضب دی کتے نہ دسن جاندے
تیر انداز نہ تکے اگے تاں تدھ تندی چائی
ہون لگوں سر صدق آپے مل متّ ربّ بچائی
بھنّ کماناں اگّ وچ سٹ کے تیراں دے پر پٹ کے
لاہ زرہّ لا ململ آ مل پا گلے وچ پٹکے
نہیں تاں ایسے کنّ پھڑاساں جانینگا میں کی ساں
ٹھنڈا ویکھ نہ ہوویں گیرا تپیا تاں رتّ پیساں
ہندے زور جراں میں قوت سلہوں مکھ نہ موڑاں
حاضر ہووے چیز اساڈی جو کجھ منگاں لوڑاں
صیف-ملوکے نوں پھڑ بانہوں لے آ پاس اساڈے
توں نہیں پیو دادا تیرا مڈھوں داس اساڈے
تندی تیزی نت نہ پچدی کر لے رات دہاڑی
کس تھیں لہے کمان اساڈی ربّ اتیرے چاڑھی
ڈاڈھے نال نہ تگڑے ہوئیے ڈھیہہ تریئے کر نرمی
ہاشم سخت سزا لئینگا کرن لگوں بے شرمی
جے میں بھی اس گلّ پر آئیوسُ کون ہووےگا ساتھی
پیراں ہیٹھ ملیدا کرساں توں کیڑا میں ہاتھی
جہڑا ملک تینوں ربّ دتا بہہ کی کھا بہاریں
شیراں نوں انگشت دسالیں کھرکیں سر انگاریں
کاویں ویکھ ہنساں نوں چھڈی چال مڈھوں دی جو سی
نہ اوہ آئی نہ ایہہ رہیوسُ رہِ گئی نری ٹپوسی
خبر نہیں ربّ کس نوں دیسی تاج تخت سلطانی
تالا کس دے مدد کرسن یاری ہوگ اسمانی
اڑھک وہڑے وانگر بڑھکیں کیوں چائیا سنگ مٹی
جے شیراں دا دھپھا لگا چبی جاسیں مٹی
میں اج ہاں سر بادشاہاں دا تسیں مثل ہتھ پیراں
سر اپنے نوں آپ مریندا کون کوئی وچ خیراں
تینوں ہے مغروری چایا ویکھن دیئ نہ اگا
ککڑ بانگ نماشیں دتی جانوں کسن لگا
غضب میرے اک تونہیں ناہیں کئیں دلیر کھپائے
پیو دادے تھیں اسیں بہادر بادشاہاں دے جائے
میں سلیمان نبی دا پوتا عادی دا شاہزادہ
دیواں دے وچ جنگ بہادر میں تھیں کون زیادہ
تساں جیہا تھیں میں کیوں ڈرساں جے ربّ کیتی یاری
بھیڈاں تھیں بگھیاڑ نہ ڈردے گوروں شیر شکاری
نبی سلیماں گئے جہانوں تاج میرے سر دیکے
میں مالک سبھ کھان جگیراں ہتھیں میری لے کے
کس دی طاقت راج میرے وچ شرکت کیتی لوڑے
وجے گرز اقبال میرے دا گردن لکّ تروڑے
قدر اپنی دے کاغذ اتے حرف غلط تدھ پایا
قارد تیغ میری دی کٹسی زور نہیوں ازمایا
سچے ربّ بنایا مینوں مالک سبھ ملک دا
خاوند تھیں کیوں باغی ہوویں پھریں ہنیرے لکدا
آ ہن سمجھ ملیں کر طوبہ جے ایہہ وقت وہانا
لکھ افسوس کرینگا پچھوں کس کم پچھوتانا
سمبھل زور جوانی والا نہ کر ایڈ دلیری
حد میری وچ آ ہتھ پاویں شامت آئی تیری
نیواں ہو در میرے چھڈّ کے وڈیائی اچیائی
مینوں اٹھنا پا نہ ایتھوں جے تدھ رہنا جائی
جے میں اٹھیا تاں توں مٹھیا کجھ نہ رہسی باقی
قلزم ساری پٹ سٹنگے سماں نال عراقی
کی ہویا جے ویری میرے لشکر تیرا بھلا
جے کوہ قاف لوہے دا ہووے میں پٹاں کر ہلاّ
میں ہاں بھارا وانگ پہاڑاں وسیں وسیں کد ہلاں
جے ہلاں تاں امبر ہلے جگّ سارا تھرتھلاں
جے ہلیوسُ تاں دھرت ہلیگی ذرا ہلا نہ مینوں
لے مل صیف-ملوکے تائیں مڑ مڑ آکھاں تینوں
بیٹے تیرے نال لکھی سی ایویں قلم ربانی
نہیں تاں ایہہ نہ آیا مصروں بن کے دشمن جانی
مردیاں ہاڑا کیتا اس نے سوچ نہ پچھا اگا
عمرے دے دن پورے ہوئے متھے اس دے لگا
پتّ تیرا ہن مڑدا ناہیں کیوں سر ظلم دھرائیں
جے عاری دھر چیریں اس نوں یا بھوہ کھلّ بھرائیں
کسے طرحاں بہرام نہ مڑدا کیوں قتلام مچائیں
بخش گناہ اس بندے تائیں اجر جنابوں پائیں
'کازمین الیغز' پڑھ خاں ولارفین کلاموں
صابر شاکر ہو در ربّ دے بھلا ہووی اس کاموں
کر احسان اساں پر ہاشم چھڈّ دے ایہہ پردیسی
نہیں تاں میں بھی فرق نہ کرساں ربّ جس نوں پڑ دیسی
ٹور اکے شہزادے تائیں اکے جواب سنائیں
نہیں تاں پہتا جان اسانوں جو کجھ کرسی سائیں
جاں خط پڑھ سنایا منشی تیل اگی پر پایا
جلد جواب ایہدا مڑ لکھو ہاشم شاہ فرمایا
لے کانی مسوانی منشی نال طبیعت دانی
لکھ جواب شتاب ٹکایا سن سن سخن زبانی
پائِ لفافہ تھیلی اندر ڈال رکئّ بند کیتا
آہو-خاتف دے ہتھ دتا لے کے گیا چپیتا
شاہپالے ولّ ہو سلامی تھیلی چائ گزرانی
منشی کھولھ وکھاندا جاندا سخن پروتے کانی
کھڑے تروٹک جھبدے ساقی دردمنداں دا داروں
دہ شراب اجیہا جسدی مستی ودھ شماروں
اس پانی دے زوروں میں بھی اگّ دی لو بجھاواں
گورو-گراں دا جو فرماوے سبھ بجا لیاواں