ဒွေဗြာဟ္မဏဝတ္ထုဂါထာ
၂၆-ဗြာဟ္မဏဝဂ်
၁၅-ဒွေဗြာဟ္မဏဝတ္ထုပါဠိဂါထာ
ဥက္ခိတ္တပလိဃံ ဗုဒ္ဓံ, တမဟံ ဗြူမိ ဗြာဟ္မဏံ။
နဒ္ဓိံ၊ ပမာနှောင်ကြိုး, အလွန်ဆိုးသည့်, ရန်ငြိုးဖွဲ့ယှက်, ဒေါသအမျက်ကို လည်းေကောင်း။ ဝရတ္တဉ္စ၊ လွန်ကြိုးအလား, တဏှာတရားကိုလည်းကောင်း။၂ သဟနုက္ကမံ၊ ကျော့ကွင်းသွင်းတဲ့, အထုံးအဖွဲ့အလား, အနုသယတရားနှင့်တကွဖြစ်သော။၃ သန္ဒာနံ၊ ကျော့ကွင်းအလား, ၆၂-ပါးသော မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိကိုလည်းကောင်း။၁ ဆေတွာ၊ ဖြတ် ပြီး၍။ ဥက္ခိတ္တပလိဃံ၊ ပယ်နုတ်အပ်ပြီးသော အဝိဇ္ဇာတည်းဟူသော တံခါးကျည် မင်း တုပ်ရှိသော။ ဗုဒ္ဓံ၊ သစ္စာလေးပါးတို့ကို သိပြီးသော။ တံ၊ ကို။ အဟံ၊ သည်။ ဗြာဟ္မဏံ၊ ဟူ၍။ ဗြူမိ၊ ၏။ [မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိ ၆၂-ပါးကို ဒီ၊၁၊၃၅စသည်ရှု။] (ပါ-၃၉၈)
၂။နဒ္ဓိံ, ဝရတ္တံ။ ။ ဤနှစ်ပုဒ်လုံး ကြိုးဟောတည်း၊ ဤ၌ နဒ္ဓိံအရ ရန်ငြိုး, ဝရတ္တံအရ တဏှာကို ရသဖြင့် “နယှတေ ဗန္ဓီယတေ ယာယာတိ နဒ္ဓီ၊[နဟ+တ+ဤ၊] နဒ္ဓီ ဝိယာတိ နဒ္ဓီ (ကြိုးနှင့်တူသော ရန်ငြိုး)၊ သံ သုဋ္ဌု ဝါရေတိ ဧတေနာတိ ဝရတ္တံ၊[ဝရ+တ၊-ကစ္စည်း-၆၅၆၊] ဝရန္တိ အနေနာတိ ဝရတ္တံ၊[ဝရ+အတ္တ၊-မောဂ်-၇၊၈၁၊] ဝရီယတေ ဣမာယာတိ ဝရတ္တာ(ကပ္ပဒ္ဒုမ)၊ ဝရတ္တံ(တ္တာ) ဝိယာတိ ဝရတ္တာ(ကြိုးနှင့်တူသော တဏှာ)”ဟုပြု။(သံ၊ဋီ၊၁၊၉၈)
၃။သဟနုက္ကမံ။ ။ ပါဠိသက္ကတအဘိဓာန်တို့၌ အနုက္ကမသဒ္ဒါ “အစဉ်”ဟူသော အနက် ကိုသာ တွေ့ရ၏၊ ကျော့ကွင်း၌ သွင်းထားသော အထုံး(ကွင်းလျှော)ကို “အနုက္ကမ”ဟု မ၊ဋ္ဌ၊၃၊၂၉၈၌ ဆို၏၊ P.T.Sအဘိဓာန်၌ “အစဉ်”ဟူသောအနက်အပြင် “ပုံမှန်သွားရာလမ်းတွင် တိရစ္ဆာန်ကို ထိန်းသောအရာဝတ္ထု, ဇက်ထိန်းကြိုး (that which keeps an animal in (regular) step, i.e. a bridle m 1.446; sn 622)”ဟူသော အနက်တို့ကို ပြသေး၏၊ သဟနုက္ကမကိုလည်း “ဇက်ထိန်းကြိုးနှင့်တကွဖြစ်သော(with the bridle)”ဟု ဆို၏၊ P.T.Sအဆိုသည် မ၊ဋ္ဌ အဆိုနှင့် လျော်၏။
ဝိဂ္ဂဟ။ ။ တိပိဓာန်၌ အနုက္ကမကို “ဖဲရှောင်သွားခြင်းငှာ မစွမ်းနိုင်သောအရာ”ဟု ပေး၏၊ “ဥက္ကမတိ ပက္ကမိတုံ သက္ကောတီတိ ဥက္ကမော၊ [ဥ+ကမု+အ၊ ဥသဒ္ဒါ သတ္တိအနက်ဟော၊] န+ဥက္ကမော အနုက္ကမော”ဟုကြံ၊ ဒိဋ္ဌာနုသယကိုရသဖြင့် “အနုက္ကမော ဝိယာတိ အနုက္ကမော”ဟု ဆက်၊ သို့မဟုတ် သဒိသူပစာရကြံ၊ “သဟ+အနုက္ကမေန ယံ ဝတ္တတီတိ သဟနုက္ကမံ”ဟု ဆက်တွဲ ပါ၊ အနုက္ကမကို အစဉ်အနက်ဟောယူ၍“သဟနုက္ကမံ-အစဉ်အတိုင်းတကွဖြစ်သော ကျော့ကွင်း အထုံးအဖွဲ့ဟူသော ဒိဋ္ဌာနုသယကိုလည်းကောင်း(မနိ၊၂၊၃၆၈)”ဟုလည်း ပေး၏၊ ထိုအလို “ကမဿ+အနုရူပေါ အနုက္ကမော(ဝိဓာန်)”ဟု ပြု၍ ရှေ့နည်းအတိုင်း ဆက်တွဲပါ။
၁။သန္ဒာနံ။ ။ သန္ဒာနသဒ္ဒါ နှောင်ကြိုးဟောတည်း၊ ဤ၌ မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိ၆၂ပါးကိုရသဖြင့် “သန္ဒီယတေ ဗန္ဓီယတေ အနေနာတိ သန္ဒာနံ(အမရဋီ)၊ သန္ဒာနံ ဝိယာတိ သန္ဒာနံ”ဟုပြု(ဥဒါန. ဋ္ဌ-၃၃၉၊ နေတ္တိ၊ဋ္ဌ၊၁၀၁)၊ “သန္ဒာနန္တိ ယုတ္တပါသံ၊ ဒိဋ္ဌိပရိယုဋ္ဌာနဿေတံ အဓိဝစနံ(မဋ္ဌ၊၃၊၂၉၈)”ဟူသော အဖွင့်အလို “သန္ဒာနံ-ကျော့ကွင်းအလား, ၁၈ပါးသော ဒိဋ္ဌိပရိယုဋ္ဌာနကို”ဟုပေး၊ ဒိဋ္ဌိပရိယုဋ္ဌာန၁၈ပါးကို ပဋိသံ၊၁၃၂၊ အံ၊ဋ္ဌ၊၃၊၃၃၂ရှု။ [သန္ဒာနခါဒိနာတိ သန္ဒာနံ အတ္တနော ဗန္ဓနယောတ္တံ ခါဒနသီလေန(ဇာ၊ဋ္ဌ၊၂၊၂၈)၊ ဒါမံ သန္ဒာနံ ဒွေ ဗန္ဓနရဇ္ဇုမှိ(အမရဋီ)။]
ဒွေဗြာဟ္မဏဝတ္ထုဂါထာနိဿယပြီးပြီ။