Civilisation e lingua universal/Quarte Parte/Capitulo 7

by Stefano Bakonyi

7. CIVILISATION MUNDIAL E LE FUTURO DEL LINGUA UNIVERSAL

Nos ha viste que le Lingua Universal es un producto intrinsec, interior, essential, tipic et inevitabile del civilisation. Pro obtener un juste vision del futuro del lingua universal, nos debe studiar le presumibile, probabile futuro del civilisation.

Actualmente nos ha cinque civilisationes supervivente:

1. nostre proprie civilisation christian occidental, que domina West-Europa, America, Australia, Nove-Zelande, e ha insulas in Asia et Africa.

2. le civilisation christian ortodoxe, que domina Russia european et asiatic; le repression del religion in Russia non pote cambiar le origine christian del civilisation, que es de origine byzantin (= ortodoxe) christian; le fraternitate del homines, - malgrado que le communismonon recognosce le paternitate del Transhuman Presentia Spiritual, le fraternitat es precari sin un Patre commun.

3. le civilisation islamic ha radices solide in le Proxime e Medie Oriente, in India et Africa;

4. le civilisation hindu ha su dominio in le sub-continente de India et in altere partes de Sud-Asia;

5. le civilisation extrem-oriental reside in China e Japon.

Le civilisationes presente es affiliationes de plus antique civilisationes exstincte. Le due civilisationes christian es sucessores del extincte civilisationes hellenic (greco-roman). - Le civilisation islamic es herede del extincte civilisation syriaco-aramaic. Le civilisation hindu es herede de un extincte civilisation de India. Le civilisation extreme-oriental es herede de un extincte civilisation de China.

Durante le ultime quatro seculos le civilisation christian occidental expandeva se ultra le oceanos, penetava in le non-occidental civilisationes multo profundemente et impregnava les in un mesura plus intensive que le historia del civilisationes ha viste jammais. Il es ver que tamben le expansion del civilisationes extincte era considerabile. Le civilisation summer-akkadian, - matre de omne civilisationes - expandeva se e propagava le lingua akkadian ab su cuna in Irak in omne directiones del terra. Le civilisation syriaco-aramaic, propagate per le fenicios navigante al costas mediterran de Africa e de Europa, durante que avantiava fin al Extreme Oriente super le continente asiatic. In Peking on ha discoperite inscriptiones trilingue del epoca del dinastia manchu, scripte in alfabeto aramaic, e non in hieroglificos chinese.

Tamben le extincte civilisation hellenic (grecoroman) expandeva se a tote Europa e grande parte parte de Asia. Como resultato del expansion de civilisationes extincte e presente, le mundo es super le puncto de unir se in un grande societate. Le consumption del unification va esser le obra del civilisation occidental, si que le influentia del elemento neolatin (romanic) va esser superior al influentia del elementos non-occidental.

Un civilisation o un cultura pote expander se solmente al detrimento, al costo de un altere civilisation o cultura, nam omne populos ha un certe cultura. Le historia demonstra, que omne resistentia de un populo con un cultura inferior contra le invasion de un cultura superior es van. - Le acceptation partial del cultura invasori, con partial preservation de cultura proprie, es le sol modo possibile pro le populos con cultura inferior; modo que pote devenir creative. - Per exemplo: le prime christianos accepta le cultura grecoroman in omne campos non-religiose, ma preserva lor proprie religion; illes interpreta lor religion in le lingua et in notiones del cultura grecoroman. Le resultato es: comprension reciproc. Le presentation del christianismo in veste filosofic e linguistic grec convince e converte grecoromanos, specialmente le classe culte - e le classe non-culte imita le cultes. Assi, le interpretation de un cultura in terminos de un altere cultura es un agente de unification.

Totevia, malgrado le interpretation, le cultura superior continua su expansion, incluse le lingua, que es le vehiculo del cultura. Le historia demonstra, que le expansion cultural e lingual es le precursor del establimento de un Stato Universal, que postea va promover le vehiculo del cultura a LINGUA UNIVERSAL. Assi, le radiation del cultura e lingua sumer-akkadian era le preludio al establimento del Sumer-Akkadian Stato Universal, le qual ha promote le akkadiano a lingua universal. Pois, le expansion del cultura e lingua syriaco-aramaic era le preludio al establimento del Stato Universal Medo-Persian, que ha promote le aramaico a lingua universal.

Le expansion del cultura hellenic era jam in uso in le paises oriental, quando Alexandro le Grande ha establite le Stato Universal Hellenic con koine grec como lingua universal. - E le expansion del cultura greco-latin e del lingua latin in Europa era le introduction al institution del Stato Universal Roman e del promotion del LATINO a lingua universal.

Nostre mundo presente non ha ancora le unitate politic. Nos somos in lente via al unitate e nos pote vider le direction. Le expansion del cultura e del elementos lingual occidental monstra un voga irresistibile. In nostre vision millennari nos ibi vide signos premonitori del advento de un specie de Stato Universal. Solo un Stato Universal potente va realisar le unification politic. Solo un governamento super populationes con linguas differente ha interesse a un unic lingua administrative pro omne populos, a un superlingua comprensibile a omnes.

Naturalmente, con su expansion, le cultura e le linguas occidental va inglobar multe elementos non occidental: Le RESULTATO va esser un CULTURA e LINGUA HIBRIDA, con predominantia del cultura e linguas occidental.

Pote nos sperar que tal Stato universal va nascer in un futuro previsibile? Pote nos, ex le historia, previder, presentir, como va esser, qual forma va haber este stato universal? Certo!

Le Stato Universal a venir va esser un FEDERATION DE STATOS submisse a un autoritate central, universal; probabilemente illo va esser un federation de federationes.

Omne actual organisationes international (ONU-UNO), le organisation del Nationes Unite, e su sub-organisationes, son confederationes multo troppo laxe, p.Ex. UNESCO etc. Le historia insenia nos que tal associationes e confederationes laxe non es bastante stabile e durabile pro realisar obras importante. Illes non mane longe tempore in lor stato original: disgrega se o transforma se in federationes plus stricte con un certe homogeneitate social, economic e cultural, como le USA, Canada, Swissa, le USSR. In le historic passato le introduction official del lingua franc satis matur como lingua official del Stato Universal venit effectuate sempre per un federation stricte de statos habente un supreme guida potente. Le STATOS UNIVERSAL, sumer-akkadian, medo-persian, hellenic e roman es exemplos convincente, como nos ha viste in le secunde parte de nostre studio presente.

Le UNO non ha le poter de introducer un lingua universal. Tampoco UNO pote transformar se in un federation stricte - ante que le super-potentias deveni socialmente, economicamente e culturalmente tanto simile quanto illes ja son in tecnologia et industria, e supposite que le potentias vole cooperar vice perseverar in lor non-cooperation nonviolente. Nam serve a nullo declarer pacifismo si nemo - grandes e minimes non son preste a sacrificar un grano de lor soveranitate.

Tosto o tarde le humanitate va recognoscer que renunciar a un parte del soveranitate es un mal minor que un guerra nuclear. - Le historia demonstra, que le violentia non es un ingrediente organic del natura human, ma es plus tosto un mal habitude. Le "seculos de pace" inaugurate per Statos universal post seculos de guerras regional, es prova conclusive que le homines pote abandonar lor mal habitudes et egoismo violente.

Mahatma Gandhi ha demonstrate, que on pote realisar revolutionari cambiamentos politic sin recurso al violentia. Lassa nos sperar que le humanitate va preferer submitter se al necessari minimo de un soveran autoritate universal nucleari, a un controlo autoritative benevolente.

Vision realistic

Le explosion numeric del racia human constringe nos a planar in scala mundial le production e distribution de ALIMENTOS e del ENERGIA. Pro facer lo in modo efficiente nos debe transferer anque le soveranitate super agricultura, elevation de bestial e pisca a un autoritate universal con competentias analoge al soveranitate nucleari. Le plus competente fisicos (inter illes Edward Teller, patre del bomba de hidrogeno), es convicte que, post alcun decennios, on poterà controlar le meterologic tempore e facer pluvia o siccitate, secundo le necessitate del agricultura, turismo etc; Evidentemente nos va evitar le periculo, que nationes regula le pluvia e siccitate a lor avantage e al disavantage de altere nationes. Dunque il essera necesse establir un soveran autoritate meteorologic universal, le qual, in collaboration con le autoritat alimentari, va regular pluvia e siccitate pro assecurar le maximal production del agricultura.

Similemente il va esser inevitabile instituer organisationes universal pro economia rational del metallos rar, pro evitar perditas evitabile, organisar reciclo e recuperation de elementos rar e simile coses.

Communicationes e transportos mundial ha jam in large mesura organisationes practic que regula la navigation e le aviation. In ambe este dominios le lingua anglese domina toto, e va dominar ancora longe tempore, malgrado que le British Empire ha perdite su effective potentia.

Mundial organisationes non eveni ex un specie de un super-stato, ma de un libere convention, assi le Cruce Rubie post le 'convention de Genève' 1864, post initiativa human de Henri Dunant. Le monumento del Union Postal Universal a Berna monstra anno 1874. Multe organisationes mundial habeva initio in le tempore del Societate del Nationes post le prime guerra mundial; certes supervive e vive hodie sub le patronage del Nationes Unite, assi le Bureau International del Labor a Geneva (Swissa).

Immense numero de organisationes mundial o quasi universal existe concernente omne activitates human. Sport, professiones, salute public sub le Nationes Unite como le union re radiodiffusion.

Omne organisationes con activitate supra le limites del lingua o de paises, son prime grados, son elementos pro un federation regional o mundial. Jam in modeste activitates supranational on observa, quante energia es perdite per traduction in plure linguas; quanto facile resulta ambiguitates; malcomprensiones eveni ex traductiones difficile. Personas qui labora in o pro medios multilingual recognosce quanto le vita material e spiritual poterea profitar per le existentia e per le uso de un lingua universal correspondente a nostre civilisation.

Finora necun stato e necun lingua era absolutemente universal. Le historic Statos Universal ha unite solmente un parte del terra - ben que le parte maxime civilisate e le plus importante, durante que, ultra le confinios del Stato Universal, numerose altere statos e linguas franc existeva. Totevia, in nostre epoca, le prime vece in historia, nos ha le possibilitate de establir un governamento composite del soveran autoritates universal. Le Statos Universal del passato era establite per conquesta militar. Nonobstante, hodie un conquesta militar del mundo non es possibile sin pagar le precio prohibitive de un devastation total del mundo - e necun grande potentia vole pagar este precio. Le sol alternativa al extermination reciproc es le cooperation. De altere parte, le conquesta militar non es le sol medio pro establir Statos e linguas universal. Le developpamento de communicationes material e spiritual produce un crescente consenso de mentalitates, sentimentos e voluntates, proque le contactos e communitates rende le populos familiar le unes con le alteres, a traverso le traditional barrieras inter societates e culturas differente. Sin tal con senso, in le passato per le conquesta militar sol, necun Stato Universal poteva esser establite e mantenite - como nos apprende ex le historia del rapace conquisitiones del HUNNOS, del TARTAROS e simile efemere conquestas de grande partes del mundo.

ULTERIOR EVOLUTION de STATO e LINGUA UNIVERSAL

Quando le populos suffre troppo per guerras, revolutiones e anarchias, illes arriva al conviction que continuar guerras es un mal multo plus grande que renunciar a certe soveranitates, que separa le populos. Este conviction era in omne tempores le principal base del Statos Universal, le quales terminava le guerras, revolutiones e anarchias e introduceva pace, ordine e bon administration. Assi, le Statos Universal es le vehiculos institutional del ambition human de viver in pace e ordine. Tal conviction deveni sempre plus forte in le tote mundo.

In le mesme tempore le non-occidental populos occidentalisa sempre plus lor cultura e lor structura sociel. In tal maniera on prepara le fundamento de un societat ecumenic, con cultura uniforme e lingua universal. Este cultura e lingua ecumenic va unir le hereditages cultural e lingual del populos occidental e non-occidental con preponderente del hereditage occidental. Nos va haber le Stato Universal Ecumenic, con un lingua universal ecumenic, imbraciante le tote terra.

Le Stato Universal, un vece establite, conquire le corde del populo, proque, post un periodo de tribulation quasi insupportabile, le Stato Universal realisa le desiro de omnes: PACE, ORDINE E BON ADMINISTRATION.

Totevia, le Stato Universal era sempre un CARGA pesante al economia, proque le Stato Universal require un grande armea professional (pro defender le confinios) e besonia tamben un servicio civil multo grande e ben pagate. In le passato le costo del armea e del servicio civil era in augmento continue, pro que le barbaros, ultra le frontieras, augmentava lor population e deveniva plus e plus aggressive. Pois in le Statos Universal tamben le autogovernamento local decadeve, nam le Stato Universal debeva reservar pro se mesme le commando super le policias local. Assi, le Stato Universal debeva assumer anque un grande parte del governamento local. Usque ora necun Stato Universal poteva supportar le crescente costos del defensa e del administration, sin augmentar le productivitat economic.

Intertanto omne Statos Universal historic era basate super le economia agricultural static quasi sin progresso tecnologic e sin augmento del productivitate in un mesura necessari pro coperir le cargas financiari in continue augmento. Dunque le Stato Universal, tosto o tarde, arriva a un collapso economic - e, in consequentia, tamben al collapso politic, militar et administrative.

Per fortuna, in NOSTRE EPOCA, le situation ha cambiate in fundo. In grande partes del mundo, non le agricultura, ma le INDUSTRIA es le base plus efficiente del economia - e le industria augmenta su productivitate forte- e continuemente. Assi, le economia trova se in expansion continue. Le experientia del due guerras mundial de nostre seculo - guerras fantasticamente expensive - demonstra, que le paises maxime industrialisate (USA e Grande Britannia) pote supportar, sin collapso, un carga, que le pre-industrial economias agricultural non poteva supportar.

Este experientia es multo instructive pro nos, qui vole comprender nostre situation babylonic e prognosticar le developpamento del lingua universal futur.

Nos ha viste que le lingua universal supervive le collapso del Stato Universal durante seculos, pois dissolve se in linguas regional.

Ora, le costo del Stato Universal (per exemplo: in forma de soveran autoritates universal) inglobante tote le terra, - le costos va esser altissime. Specialmente immense va esser le expensas necessari pro adjutar e industrialisar le statos regional subdeveloppate. Nonobstante, si un nove Stato Universal forma se, le expansion del productivitat industrial e le mecanisation del agricultura pote pagar un parte del costos del administration e del melioration.

Quanto le mundo sera unite e in nulle parte son barbaros menaciante frontieras, le costos pro le armea va diminuer, e le Stato Universal pote maner stabile durante tempore indeterminate.

Tamben le lingua universal de tal Stato Universal pote remaner in floration e developpar se con le cultura del Stato Universal. Nos arriva al resultato que le productivitat economic es le supreme base pro le superviventia e floration del lingua universal. - Assi nos crede a un prognostico satis bon pro le lingua universal in fin de nostre seculo.

Un caracteristica de CIVILISATION CONTEMPORAN es le DISUNITATE POLITIC, in contrasto a su quasi - unitate cultura, e a su latente unitate linguistic consequentia del unitate cultural. Nos pote observar le mesme fenomeno in le civilisationes de SUMERIA e de GRECIA. Le disunitate politic es un grave impedimento al introduction del lingua universal. Solmente quando HAMMURABI e PHILIPPO de Macedonia habeva create le unitate politic in Sumer-Akkad e Grecia, le akkadiano e le koiné grec poteva devenir linguas universal. Analogicamente, in nostre epoca il es necessari vincer le resistentias del nationalismo, que impedi le creation de autoritates supra-national. Le semine del dracon es ancora con nos, como nos ha viste in cap. II/14 del studio presente.

Felicemente le nationalismo divisive es hodie contrabalanciate per le fortia unificante del tecnologia, industria e general cultura occidental, in tanto que le non-occidentales accepta con entusiasmo le tecnologia, industria e general cultura occidental. Certo le non-occidentales non va renunciar al tecnologia, industria e general cultura occidental; certo illes va preferer renunciar al fortia opposite: al nationalismo regional. Nos pote prognosticar un mundo conjuncte e unite sempre plus strictemente per le diffusion del tecnica, industria e general cultura occidental. - E este conjunction e union va trovar expression politic in le creation de soveran autoritates superior, al quales grande parte del soveranitate del statos regional potera esser transferite. Poco a poco le hodierne culto del statos regional va regressar.

Le homines va sentir le resultatos benefic del activitates de soveran autoritates. A longe vista le tendentia al unification va dominar le nationalismo regional. Le sol antidoto secur contra le nationalismo es le universalismo in un stato multi-federal tolerante.

Le consequentia inevitabile del EXPANSION es le incontro de civilisationes. Ex tal incontros nasce "civilisationes" de plus alte classe, civilisationes spiritual: RELIGIONES SUPERIOR, como le christianismo, (que emerge ex le incontro inter syriaco-aramaic e hellenic civilisation. Tamben ex le incontro del civilisation con un religion superior emerge un nove realitate spiritual: le IDELOGIA, que es le tentativa de resolver le problemas create per le civilisation. Ex le incontro del civilisation material-capitalistic occidental con le christianismo nasce due ideologias: un materialistic e violente (le communismo) - un altere, moral e non-violente (le REARMAMENTO MORAL. Nos va tractar les in le cap. 8.

Le ECCLESIA UNIVERSAL es le incarnation de un religion superior. Religiones et Ecclesias superior ha demonstrate se como multo stabile, contra que le civilisationes es minus stabile. Le archeologia e le historia ha identificate plus que vinti civilisationes, del quales solo cinque es vive. Pare dunque, que le futuro del humanitat e del lingua universal e le lingua universal non va esser determinate per le relativemente instabile civilisationes, ma plus tosto per le multo stabile religiones e ideologias superior, le quales demonstra un capacitate surprendente de adaptar e modificar se.

Religiones et ideologias superior es missionari, dunque ambes besonia le lingua universal, pro poter parlar ad omne populos.

Nos debe distinguer DUE TIPOS de incontros inter civilisationes: O le tecnologia e le fortia es multo differente, o le differentia non es multo importante.

Quando un civilisation debile incontra un civilisation multo plus forte, le civilisation debile pote comportar se: o in modo conservatori, o in modo modernisatori. Le modo conservatori, in facie de un adversario multo superior, es suicidal. Dunque, quasi in omne casos historic, le civilisation debile cerca ad acquirer le tecnologia militar del aggressor, accompaniate inevitabilemente per le expression linguistic de este tecnologia. Totevia, le acquisition del tecnologia non es sufficiente: il es necesse fabricar le armas etc. in le proprie pais. Dunque il es necesse developpar le industrias de armamento, e le industrias pesante pro alimentar le industrias del armamento - pois tamben altere industrias pro le numerose accessorios de un armea e de un industria de armamentos, - con correspondente adoption del terminos linguistic.

Successivemente on debe developpar le production de materias prime pro omne industrias, in quanto trovabile o producibile in le proprie territorio; del resto on debe organisar le importation del materias prime o semi-fabricatos non disponibile in le pais proprie. Totevia importationes debe esser pagate per exportationes: dunque on debe developpar le production de merces pro exportation. In plus, on debe educar le personal necessari: ingenieros, obreros, commissos etc. - dunque on debe crear un sistema de education special. Inevitabilemente on debe assecurar le sanitate del personal e de lor familias - dunque on debe crear un adequate sistema sanitari, le qual require nove industrias e importationes. - Ultime non minime: on debe construer - non solo fabricas ma tamben casas pro le personal, stratas, ferrovias e naves pro mover le material e le merces.

Intertanto nos sape, que le industria de construction require un vastissime gamma de materias, semi-fabricatos e fabricatos special - dunque altere, nove industrias, con le correspondente invasion de terminos tecnic estranie. Nos pote continuar este sequentia ancora longe tempore, ma nos crede que le poc exemplos basta pro comprender, que le civilisation difficile a modernisar debe initiar un revolution industrial e linguistic pro balanciar le superioritate tecnologic del adversario. Totevia, le historia insenia nos que le revolution industrial non remane limitate al industria et al vita economic, ma revolutiona tote le vita, pensamento e lingua del populo. Tosto o tarde, le populo economicamente revolutionate secundo le modello de un civilisation estranie, comencia a pensar como le populo, que ha fornite le modello pro le revolution industrial.

In NOSTRE EPOCA nos comencia a vider le mesme fenomeno in USSR e altere statos industrialmente revolutionate secundo modellos occidental (american): Le populo demanda le spirito plus liberal e plus democratic del occidente. Ya, tamben qui vole restringer le modernisation al tecnologia, debe adoptar presso a poco tote le civilisation superior del modello-adversario - e non solo materialmente, ma tamben spiritualmente.

Totevia, este mimetismo ha su limites. Anque un civilisation debile ha sempre un certe talento creative, ben que latente. Tamben arriva un imitator, tosto o tarde, a developpar nove ideas pro crear modellos melior, al minus in certe campos - como nos vide le developpamento industrial del USSR secundo modellos american. Pois, tamben le civilisation superior va esser influentiate e sensibilemente transformate per le industrial revolution del civilisation debile.

Assi, on va haber un dar e reciper, e le due civilisationes va haber un excambio de cultura e de lingua. Le civilisation debile, con le industrias inseniate per le civilisation multo plus forte, recipe et assimila un parte considerabile del lingua del civilisation inseniante. Le inseniante mesme apprende le elementos del lingua de su discipulos. Le resultato va esser un LINGUA FRANC. Assi, le incontro del civilisationes favora le nascentia del linguas franc.

Ora, quando le civilisation occidental incontra le altere quatro civilisationes e cerca assimilar les, un gamma de linguas franc comencia a emerger. Como le civilisation occidental es multo plus forte, le elemento occidental va prevaler in le emergente linguas franc. Assi, le caracter occidental del emergente lingua universal es inevitabile.

NOSTRE CIVILISATION OCCIDENTAL ha un etate de circa mille trecento annos; su grande expansion e incontro global con le non-occidental civilisationes es introducte per le grande viages ultra-oceanic de COLOMBO, MAGELLAN, VASCO da GAMA etc. Le civilisation occidental impone se al non-occidental sempre plus, e occidentalisa le mundo, non solo tecnologicamente, ma anque in le sector cultural e linguistic.

Assi, le civilisation occidental subverte le non-occidental civilisationes quasi completemente. Totevia, le historia del incontros de civilisationes insenia nos, que, post le subversion, le civilisationes retrova lor equilibrio, tosto o tarde, e comencia le reaction contro le subversion con un contra-attacco. Le civilisation occidental ha causate le subversion del grande civilisationes de RUSSIA, de CHINA, de INDIA e del ISLAM, sin contar le debile civilisationes de Sud-America.

Ora, le civilisation de RUSSIA, relativemente juvene e fortemente occidentalisate, ha passate al contrattacco: ha adoptate le doctrina occidental del marxismo, ha transformate lo in le ideologia del communismo, e ha conquisite ideologicamente un grande parte del mundo, incluse un parte del dominio del civilisation occidental.

Tamben le reaction de CHINA comencia - e le reaction chinese va esser probabilemente multo forte, perque CHINA possede un longissime e ininterrupte tradition cultural, con un grande fortia e capacitate de penetration.

Tamben le subcontinente de INDIA, con antiquissime civilisation evelia - e su reaction va esser forte e profunde. - Ultime non minime, tamben le civilisation del ISLAM comencia a reager vivacemente. Islam es coetan con le civilisation occidental e ricchissime in tradition cultural; su reaction va esser multo sensibile.

Le reactiones cultural del civilisationes non-occidental va, sin dubita, transformar le civilisation occidental in un modo comparabile al transformation del civilisation hellenic (greco-roman) per le contrattacco religiose-spiritual del civilisation syriaco-aramaic (christianismo). Con le penetration de valores non-occidental in le civilisation occidental, tamben elementos linguistic non-occidental va penetrar. Le resultato de este transformation va esser le fusion del civilisationes occidental e non-occidental. Le elaboration del fusion va durar, secundo le experientia historic, longe tempore. Le elaboration del incontro del civilisationes syriaco-aramaic e del hellenic durava mille sex cento annos - fin que ambes perdet lor identitate, et ex lor fusion nascet le civilisation occidental christian. - Ora, le expansion global del civilisation occidental comenciava ante circa cinquecento annos. Le probabilitate historic es que le elaboration del incontro inter civilisationes occidental e non-occidental va durar ancora circa un millennio. Qui cognosce le enorme difficultates inter Oriente et Occidente - le consequentia del incontro del civilisationes - pote creder que longissime tempore va esser necesse pro unir omne civilisationes in un civilisation e Stato Universal ecumenic. Totevia, nos sape, que le libere voluntate del homines pote portar decisiones surprendente, si que nos pote sperar, e debe sperar, que le unification del mundo va esser realitate plus tosto.

Ante cinquecento annos, quando le civilisation occidental comenciava su expansion, le latino functionava ancora como lingua universal. Hodie le latino, como lingua universal, es presso a poco extincte. Inter tanto, le substantia del latino continua a expander in le terminologia scientific, tecnologic etc., et invade omne linguas cultural del mundo, como efficientissime factor del occidentalisation cultural. Un grande parte del tresor de parolas commun in le linguas occidental, es commun tamben in le linguas non-occidental. Assi, le nucleo del nove lingua universal es in stato de nascentia.