Novella IX della Giornata I del Decamerone (Lumbaart)/47

by Giovanni Papanti

Ona novella del Boccasc

Dialett de Cremona

Giovanni Papanti I parlari italiani in Certaldo p. 193

Dìghi dònca che in di tèmp del prim rè de Cìpri, dópo che Gotifréd de Bügliòn l'ìva fat l'acquìst de la Tèra Sànta, è sücès che 'na gentìl dóna de Guascógna l'éra 'ndàta al Sepùlcher in pelegrinàcc e, turnànda de là, in Cìpri l'è stàda insültàda vilanamènt da di òm balòs. E, duléndosen sènsa nesöna consulasiòn l'ha pensàt d'andàsen a lamentà dal rè. Ma gh'è stat dit da qualchedön che la perdaràf la fadìga, perchè lü l'éra d'üna vìta cuzé fiàca e cuzé da póch che non sulamènt el vendicàva mìga le ingiürie fàte ai àlter, ma de pö el suportàva de gran cuión tüte quèle che i àlter i fìva a lü, in manéra che tüti quéi che gh'ìva quàlche ruzeghìn, i se sfugàva cul fàghe dispèt o vergógna. La dóna, sentènd 'sta ròba, avéndoghe mìga sperànza de pudìse cunsulà del só fastìdi, la s'è fisàda de vulì spónzer la mizéria de quél rè e, andàta pianzènd davànti a lü, la g'ha dit: "El mè siör, mé vègni mìga davànti a lü perchè me spéta vendéta de l'ingiüria che m'è stat fat ma, in compèns de quéla te préghi che te m'insègnet cóme té te sòfret quéle che sènti che i te fa per fà che, imparànd da té, mé póssa supurtà pazientemènt la mia, che 'l Signùr el sa che, se pudèss, vuluntéra te la dunarèss, perchè té te sé cuzé bón da purtàle".
El rè, fin alùra stat lènt e pìgher, cóme se 'l se desedès dal sòn, cominciànd da l'insült fat a 'sta dóna (che l'ha vendicàt aspramènt), l'è diventàt persecütùr riguruzìsim de tüti quéi che d'alùra inànz i cometèss quàlche còza cóntra l'unùr de la sua curùna.
Giovanni Papanti, Parlari italiani in Certaldo, 1875, pagg. 193-194

Dialett de Ormenida

Mé dìghi dònca che al témp del prim rè de Cìpro, dópo la conquìsta fàta de Tèra Sànta de Gufréd de Büjón, gh'è sücès che 'na siöra de Guascógna l'è andàda in pelegrinàgg al San Sepùlcher e de là turnànd, quand la füdè arivàda a Cìpro, di balusón i ghe n'ha fat fin che i ha podìd. Lé, che la caragnàva fóra de mód, l'ha pensà d'andà a dà querèla al rè; ma tó che i ghe dis che l'avaràv trat vìa la fadìga, parchè l'éra ànca lü tant maledèt e birbón che, invéce da castigà i àlter, ànca mén el se difendìva de quéle ch'i ghe fìva portà a lü; de manéèa che se gh'éra qualchedön che gh'avèss 'na quàlche ràbia, el se la sfugàva con fàghe di dispét a lü. Lé, a sentì quést, disperàda da pudìs mìga vendicàse, per cunsulàse in quàlche manèra l'ha fissà de spónzel, 'stò rè, in di sò vìzi. E, pianzènd, andàta là davànti a lü, g'ha dit: "Oh, el mè sciör, mé vègni mìga a la tó prezènza parchè mé póssa spetàme la vendéta de quél ch'i m'ha fat a mé ma, in cuntracàmbi de quést, te préghi d'insegnàme cóme te fé té a soportà quéle che sènti ch'i te fa a té per quést che, imparànd mé da té, anca mé póssa con pasiènza soportà el mè dispiazér quàle, 'l Signör el sà, che se podés el metarés voluntèra adòs a té che te sét cosé bràu a purtàl".
El rè, che fin alùra l'éra stat cosé indormènt, cóme ön che se deséda, el scominzè da l'ingiüria ch'i gh'ìva fat a 'sta siöra, a vendicàla cóme se dovìva, e pò el n'ha pö perdunàt ai birbón che dópo de alùra i na fèss qualchedöna còntra l'unùr de la sua curùna.
ibidem, pag. 194