Novella IX della Giornata I del Decamerone (Lumbaart)/48

by Giovanni Papanti

Ona novella del Boccasc

Dialett de Coni

Giovanni Papanti I parlari italiani in Certaldo p. 199

I diso donque ch'ënt ij temp dël prim re 'd Cipro, dòp dla conquista dla Tèra Santa fàita dë Gottifrè di Buglione, a l'è arivàje che 'na sgnora ëd Guascògna a l'è andàita 'n pelegrignage al Sepolcro, e 'n ritornand, dë dontrè balòss s'è ricevùsse d'insult grossolan. E chila, lamentadsne sensa fin, l'ha pensà d'andè a fè le soe plente al re. Ma quaicun a l'ha dìje ch'a l'avrìa fàit un pertus ënt l'àqua, përchè l'era tan' dë pòch e bon a nen che, bin lontan ëd fè giustìssia dij tòrt dij àutri, në lassava ansi cori 'n'infinità ëd coi fàit a chiel istèss, con 'na viltà vergognosa, tant che chiunque l'avìa quàich crussi, 'ndasìa a sfoghèsse fasendije quàich figura. Sëntend so-sì cola fomna, disperà ëd vendichèsse, për consolèsse 'n pòch ënt ël sò dëspiasì, a s'è proponùsse 'd vorèj 'ntachè la pcitëssa ëd cost re, e l'è 'ndàje dnans ën piorand e a l'ha dìje: "Mè car Sgnor, mi i ven-o nen ën toa presensa përchè ch'i 'm speta 'na vendeta dl'ingiùria ch'l'è stàme fàita, ma për 'na sodisfassion i 't prego mach ëd mostrème comë it fas a sufrì cole ch'i sento che l'han fàte, përtant che imparand dë ti i peussa sufrì la mia con passiensa, che a sa Nossgnor comë volontè it la darìa, s'i podèissa, pòsto ch'it sas portèje così bin".
Ël re, ch'l'era stàit fin ënlora meusi e pigher, comë se a 's desvièissa dë durmì, comënsand dë l'ingiùria fàita a cola fomna, ch'a l'ha vendicà solenement, a l'è vnù 'n severissim persecutor ëd tut col che dë 'nlora 'n avanti a l'avèissa comèss quàich còssa contra l'onor dla soa coron-a.
Giovanni Papanti, Parlari italiani in Certaldo, 1875, pag. 199-200

Alter variant

• Bagnasco: Com i disìo, quand a-j era ël re 'd Cipri, dë peui che Gotifrè di Buglion a-j ha fàit l'aquist ëd Tèra Santa, a l'è capità ch'na gran sgnora guascòn-a a l'è andà in pelegrinage al San Sepolcr e, tornand andré, arivà a Cipri, a-j è vnùje fàit oltragi dë 'd brigantaja.
• Bastia Mondovì: Donque i dìo che quand Cipri l'ha 'vù sò prim re, dòp che Gotifrè 'd Buglion l'ha conquistà la Tèra Santa, a-j è capitàje ch'una nòbil ëd Guascògna l'è 'ndàita 'n pelegrinage al Sepolcr, dë dovë tornad, arivà a Cipro, certi canajon l'han vilanament oltragiàla.
• Ceva: Dunque i digh che 'nt ij temp dij prim re 'd Cipri, dòp ch'a r'è stà pià ra Tèra Santa dë Gotifrè 'd Buglion, o-j è capitàje ch'na fomna gentil ëd Guastagna a r'è 'ndà 'n peregrinage àu Sepolcr, dër qual tornand, arivà 'n Cipri, a r'è stà barbarament insultà dë dij birbon.
• Govone: A digh donque che ant ij temp dël prim re 'd Cipri, dòp la conquista dla Tèra Santa fàita dë Gotifrè 'd Bujon, a l'è capità che una sgnora ëd Guascògna a l'è andàita 'n pelegrinage al San Sepolcr e ant ël tornè a cà, rivà 'n Cipri, a l'è stàita vilanament oltragià dë 'na partìa d'òmini pervèrs.
• Mondovì: 'Ndoca i diva che 'na vòta, 'nt ij temp dër prim re 'd Cipro, dòp che ra Tèra Santa a r'eva stàcia conquistà dë Gotifré 'd Bojon, j'é capitàje ch'na sgnora ëd Guascogna a r'é 'ndàcia 'n pelegrinage për lagiù dë lons land j'é o Sant Sepolcro; e tornand peu 'ndré, ruvà a Cipro, a r'é stàcia 'nsultà 'n tuce re manere dë 'na màniga ëd sassin e 'd balòss ch'i-j evo là.
• Saluzzo: I dìo dunque ch'al temp dël prim re 'd Cipri, dòp la conquista fàita ëd Tèra Santa dë Ciafré 'd Bojon, a l'è capità ch'una sgnora nòbila ëd Guascogna a l'è 'ndàita 'n pelegrinage al Sepolcro, dë dovë an tornand, arivà a Cipri, e lì dë quàich balòss e vilan a l'è svergognà.