leży do wsi ryc. D., budynków 6, domy mieszkalne 3, katol. 20, ewan. 3. Dobra Dz. leżą przy samej granicy król. pols. i graniczą z wsią Rokitnica, pow. rypiński. Ziemia dobra, pięknie zagospodarowana. Zabudowania dworskie piękne, nowe, smołowcem kryte. Gumna wraz z ogrodem owocowym dotykają samej linii granicznej królestwa, którą stanowi strumień maleńki zwany Pissa, mający tę rzadką osobliwość, że ze źródeł swych właśnie w tym ogrodzie znajdujących się płynie w dwóch przeciwnych kierunkach: 1.) jednem małem korytkiem wijąc się ustawicznie na północo-wsch. ku Rokitnicy, dalej do Ostrowia gdzie wpada do innego strumienia i 2) w kierunku zachodnio-północ. około Kretek dużych, Osieka i pod Łapinożem wpada do Rypienicy, stanowiąc ciągle granicę państw oraz prywatnych własności kongresem wiedeńskim oznaczonych. We dworze, jak niesie podanie, popełnioną była zbrodnia a w następstwie takowej nastąpiło krzywoprzysięztwo, w czasie którego krew popłynęła z krzyża stojącego na stole w czasie tego aktu; stół ten ze znakami krwi umieszczony był dotąd w kościele w Świedziebni, a krzyż umieszczony w w. ołtarzu, zaopatrzony zasłoną odkrywaną tylko w czasie nabożeństwa. Akta kościelne mówią o cudach jakie się tu stały a liczne vota przytwierdzone dokoła krzyża miały świadczyć o ich prawdzie. W 1875 roku wszystko wraz z całym kościołem spłonęło. Dz. było długo w posiadaniu Mateusza Wybickiego, którego stryj był wojewodą i znany z czasów legionów jako i z czasów ks. warszawskiego. Następny właściciel syn Ignacy sprzedał ją przed kilku laty teraźniejszemu właścicielowi Karwatowi. Lud tej wsi i jej właściciel są czysto polskiego pochodzenia. F. N. i Kś. F.
Dzierżno, niem. Dziersno, górne i dolne, dwie wsie i dwa folw., pow. toszecko-gliwicki, o 10 kil. od Gliwic, o 3 kil. od Pyskowic, między rzekami Dramą a Kłodnicą, w par. Laband. Fol. D.-górne, do 1822 z fol. D.-dolne złączony, ma 1000 m. rozl., a wś D.-górne z kol. Czerwonka 27 osad, 400 m. rozl., szkołę katol. Folw. D.-dolne ma 1155 m. gruntu i gorzelnię a wś t. n. 29 osad, 400 m. rozl. i fryszerkę Amandshütte. F. S.
Dzierżykraj, ob. Słup.
Dzierzysław, wś, pow. słupecki, gm. Skulska wieś, par. Skulsk. W 1827 r. liczono tn 8 dm. i 70 mk.
Dzierżysław, Dzierżysławice, ob. Dyrślowice.
Dzieschowitz (niem.), ob. Dzieszowice.
Dziesiąte, wś nad rz. Jabłonną (Czerniejówką), pow. lubelski, gm. Zemborzyce, par. Abramowice. Leży o pół mili od Lublina. Mieszkali tu niegdyś królewscy sokolnicy. Król Kazimierz II nadał tę wieś na uposażenie archidyakonatu lubelskiego. W 15 wieku siedziało tu dwunastu kmieci. (Lib. Ben. I 198). W 1827 r. Dz. liczyło 20 dm. i 145 mk.
Dziesiętnica, wś, pow. płoński, gm. Kuchary, par. Królewo.
Dziesiętniki, wś włość. i karczma, nad rz. Holszanką, pow. oszmiański, przy trakcie z Holszan do Wiszniewa idącym. Domów 16, mk. 125 katol. i 7 żydów (1866).
Dziesiukiszki, pow. wiłkomierski, paraf. kurklewska, dobra Tadeusza Butlera, przy szosse petersb.-warszaw. położone, z pałacykiem i pięknym ogrodem.
Dziesławice, wś, pow. stopnicki, gm. i par. Stopnica. W 1827 r. było tu 18 dm. i 158 mk. Por. Czyżów.
Dziesławice, Dysławice, niem. Distelwitz, wś, pow. sycowski, par. Drołtowice, ma kościół filialny, parę młynów i szkołę. Ludność przeważnie niemiecka i ewangelicka.
Dziesna, ob. Dzisna.
Dziesno (niem.), ob. Dzierzno.
Dziesz.., ob. Dzierz..., Dzież...
Dzieszkowice, właściwie Dzietrzkowice (ob.),
Dzieszkowszczyzna, wś rządowa, nad jez. t. n., pow. święciański, 3 okr. adm., mk. kat. 75, żydów 7, dm. 7 (1866 r.); w poblizu fol. Dzieszkowszczyzna Andrzejewska, nad rzecz. Dzisną, posiada mk. starowierców 27, kat. 1, domów 4 (1866 r.); od Święcian w. 33.
Dzieszowice, niem. Dzieschowitz, wś i folw., pow. wielkostrzelecki, par. Leśnica, o 17 kil. od W. Strzelc. Folw. ma 2115 m. gruntu, bliżej Odry żyznego, gorzelnię, piec wapienny. Wś z kol. Solownią ma 72 osad, 1100 m. gruntu podlegającego zalewom Odry, szkołę kat. i przyst. dr. żel. górnoszląskiej. F. S.
Dzietczerewniszki, folw. szlach., nad jez. Dzietczerewiszki, pow. trocki, 2 okr. adm., 35 w. od Trok, 1 dom, 25 kat. (1866).
Dzietki, wś w gm. włośc. Zabłoć, pow. lidzki, 4 okr. adm., od Lidy o w. 49, od Wasiliszek w. 14, dom. 11, mieszk. 80, katolicy (1866).
Dzietkowo, wś pryw., pow. dziśnieński, o 94 w. od Dzisny, nad rz. Łuczajką, 2 okr. adm., przy drodze pocztowej z m. Nowej-Szarkowszczyzny do Postaw, 10 dm., 104 mk. prawosławnych, grunta w posiadaniu włościan.
Dzietmarowice, ob. Dziecimorowice na Szlązku austr.
Dzietomla, wś w połud.-zach. stronie pow. nowogródzkiego, niedaleko granicy gub. grodzieńskiej, w 1 okr. polic. niechniewickim, w 1 okr. sądowym nowogródzkim. Al. Jel.
Dzietrzkowice, wś, pow. wieluński, gm. i par. Dz., 3 mil niespełna od Wielunia, nad gościńcem do Bolesławca, blisko granicy szląskiej, dym. 204, ludn. 1280 gł., roli włośc. 74,
