[ 6 ]
Alakto-fialo, suco-botelo D. Saugfläschchen ; E. sucking bottle ; F. biberon ; I. bevitore, lecone, trincone ; S. borrachón.
Barbulyar D. die Wörter verschlucken ; E. splutter ; F. bredouiller ; I. barbugliare ; S. farfullar. — Def. : parolar tro rapide e konseque neklare e konfuze, nekompreneble. To tute ne esas balbutar. La radiko I. semblas la max expresiva : ol komprenesas quik da la Franci, qui dicas familiare barbouiller en ta senco. — Barbuly-ado, barbulyemo, e c.
Bazilo [DEFI] D. Basilikum, Königskraut ; E. sweet-basil ; F. basilic (plante) ; I. basilico ; S. ocimo, albahaca. — N. B. Ni havas ja baziliko e bazilisko, kun altra senci.
Bekafiko [EFI] D. Feigendrossel ; E. beccafico, fig-pecker ; F. bec-figue ; I. becca fico ; S. papafigo.
Bibliofil-a, ‑o [EFIS] D. Bücherliebhaber ; E. bibliophile ; F. bibliophile ; I. bibliofilo ; S. bibliofilo. — Derivajo : Bibliofileso. — On povas dicar anke (plu longe) : libr-amatoro. [ 7 ]Bibliografio [EFIS] D. Bücher-kunde, ‑kenntnis, ‑beschreibung, Literatur ; E. bibliography ; F. bibliographie ; I. bibliografia ; S. bibliografia. — Bibliografi-isto.
Bibliomanio [EFIS] D. Bücherliebhaberei ; E. bibliomania, bookmadness ; F. bibliomanie ; I. bibliomania ; S. bibliomania. — Bibliomani-ulo. — On povus anke dicar : libro-manio.
Bifurkar [EFIS] D. (sich) abzweigen ; E. to bifurcate ; F. bifurquer ; I. biforcare ; S. bifurcar. — Bifurk-o, ‑eyo. — Verbo tranzitiva. La senco netranzitiva (false reflektiva) tradukesus per bifurkesar. — Bifurk-ilo D. Weiche ; E. switch ; F. aiguille ; I. scambio ; S. aguja.
Bigam-a, ‑o [EFIS] D. zweimal verheiratete ; E. bigam-ous, ‑ist ; F. bigame (adj., sm.) ; I. bigamo ; S. bigamo. — Bigam-eso. — Rimarko : on povas esas dufoye o plurfove mariajita (sucedante) sen esar bigama.
Bilboketo [F] D. Kugelbecher ; E. cup and ball ; F. bilboquet ; I. misirizzi ; S. boliche.
Bisako [FI] D. Quersack, Bettelsack ; E. wallet ; F. bissac, besace : I. bisacca, bisaccia ; S. zurron, alforja. — Rimarko : bisako povas konsideresar quale kompozita ek sako e la (nuva) prefixo bi-.
Biskoto [FI] D. Zwieback ; E. rusk ; F. biscotte ; I. biscoto ; S. tostada de pan recocida en el horno.
Bizanc-ano, ‑ala D. Byzantin-er, ‑isch ; E. Byzanti-an, ‑ne ; F. byzantin ; I. S. bizantino.
Blazar [F] D. übersättigen, abstumpfen ; E. pall, (case) harden ; F. blaser ; I. guastare, rendere ottuso ; S. estragar.
Blotar [F] D. sich ducken, sich schmiegen, sich verkriechen ; E. crouch, skulk ; F. se blottir, se tapir ; I. rannicchiarsi ; S. agazaparse, acurrucarse.
Braky-umo D. Armharnisch, Armbinde ; E. brassart, armlet ; F. brassard (tous les sens) ; I. bracciale ; S. brazal.
Bramar [FIS] D. röhren, schreien ; E. troat ; F. bramer, beugler, braire, barrir, rugir ? bêler ? ; I. bramar ; S. bramar. — N. B. : On devas pozar quale principo, ke on ne povas (quale en nia lingui) adoptar aparta vorto por singla speco de krio, mem por singla speco de animalo. Oportas do adoptar vorto generala por omna krii di bestyi (ecepte aboyar por la hundo e forsan miaular por la kato).
Brando [DEF] D. Feuerbrand ; E. firebrand ; F. brandon, tison ; I. tizzo, tizzone ; S. pavesa, chispas, tizon. — N. B. : Se on adoptos ica radiko, on devos chanjar brando a brandio, quo esis ja propozata (kp. E. brandy). Altrakaze, on povus adoptar brandono o tizono.
Bunta [D] D. bunt, ‑scheckig, ‑sprenklig ; E. motley, piebald ; F. bariolé, bigarré ; I. screziato ; S. abigarrado. — Bunt-igar [ 8 ]D. buntscheckig bemalen ; E. variegate ; F. barioler, bigarrer ; I. screziare ; S. pintorrear, abigarrar. — Bunt-ajo, ‑iguro D. Buntscheckiges ; E. party-colour, medley ; F. bariolage, bigarrure ; I. screzio ; S. color abigarrado, baturrillo. — N. B. : D. sola havas simpla radiko por ta ideo (same kam G. poikilos).
Buro [FIS] D. Füllhaar, Vollhaar ; Vorladung, Pfropfen ; E. tag-wool ; wad, wadding ; F. bourre ; I. borra, stopaccio ; S. borra ; taco. — Amaso de pili, sive di animali, sive di ula lana o silka stofo : to quon on pozas sur la karguro di la pafili. La duesma senco venas naturale de l’unesma, pro ke on uzas generale l’unesma kozo por la duesma ofico. To ne esas lanugo.
Bur-izar D. Vorladung einstossen, vollpfropfen ; E. wad, pad, stuff ; F. bourrer ; I. mettere lo stopaccio, empire di borra ; S. atacar, emborrar. — To nule esas stopar, nek remburar.
Burasko [FIS] D. Windstoss ; E. squall ; F. bourrasque, rafale ; I. burrasca, rafica ; S. rafaga, ventarrón, borrasca. — N. B. : To ne esas ventego, nek tempesto, sed subita e neduranta vento-bato.
Burelo [FIS] D. grober Wollenstoff ; E. frieze, baize ; F. bure ; I. burello ; S. buriel.
Burokrato D. Bureaukrat ; E. bureaucrat(-ist) ; F. bureaucrate ; I. S. burocrato. — Burokrat-aro, ‑ismo.
Busko [EF] D. Blankscheit ; E. busk ; F. busc ; I. stecca ; S. ballena de corsé.
Divagar [FIS] D. abschweifen ; E. ramble ; F. divaguer (en discours, en esprit) ; I. divagare, vagolar ; S. divagare. — On devas distingar ica vorto de vagar (qua havas nur senco spacala), de digresar e de delirar.
Expropriar [DEFIS] expropriieren, austreiben ; E. to expropriate ; F. exproprier ; I. spropriare ; S. expropriar. — N. B. : To ne esas la sama senco kam malposedigar.
Fairo-stalo D. Feuer-stahl, ‑zeug ; E. steel ; F. briquet ; I. battifuoco, acciarino ; S. eslabon. — O forsan plu bone : mecho-stalo ?
Glebo [FI] D. Erdscholle ; E. clod ; F. motte de terre (glèbe) ; I. zolla, gleba, motta ; S. terron.
Grucho [DEI] D. Krücke ; E. crutch ; F. béquille ; I. gruccia, stampella ; S. muleta. — Krucho esas okupata ; do grucho esas la max bona fuzuro di D. E. ed I. (« grucha »).
Jenio (civila, militala) [DFI] D. Genie, Ingenieur-kunst, ‑korps ; E. engineering, corps of engineers ; F. génie (civil, militaire) ; I. corpo del genio, degli ingegneri militari ; S. arte del ingeniero, cuerpo de ingenieros. — N. B. genio havas altra senco. On ne povas uzar la radiko injenior : quale on tradukus : kapitano di jenio ?
Kalamito [DEFIS] D. Kalamität, Landplage ; E. calamity ; [ 9 ]F. calamité ; I. calamità ; S. calamidad. — Komp. l’adjektivo : E. calamitous, F. calamiteux, I. S. calamitoso.
Kaloto [EFI] D. Käppchen, Haube, Kappe ; E. calotte ; F. calotte ; I. calotta ; S. casquete, capillo. — Ta vorto esas plu internaciona en sa geometriala senco (D. Kalotte).
Kandida [EFIS] D. offenherzig, arglos ; E. candid, ingenuous ; F. candide, ingénu ; I. candido, ingenuo ; S. candido, ingenuo. — Kandido F. un bonhomme ; kandidino une ingénue.
Kandid-eso D. Arglosigkeit, Offenherzigkeit ; E. candour, ingenuousness ; F. candeur, ingénuité ; I. candore, ingenuità ; S. candor, ingenuidad. — Def. : sincereso e naiveso di persono sen-kulpa, bonvoloza, qua ne konocas la vicio.
Kaporalo Brigadier ; E. corporal ; F. brigadier (de cavalerie, gendarmerie) ; I. brigadiere ; S. cabo de caballeria. — Nuva senco o plu juste traduko : nam esas ridinda idiotismo nomizar diverse la sama grado en infanterio e kavalerio.
Kazako [DEFIRS] D. Kasacke ; E. coat, cassock ; F. casaque ; I. casacca ; S. casacon. — R. havas nur kazakin (F. casaquin).
Kiosko [DEFIRST] D. kiosk ; E. kiosk ; F. kiosque ; I. chiosco, padiglione ; R. kiosk ; S. kiosco.
Klado [D] D. Kladde, Konzept ; E. first draft ; F. brouillon, minute ; I. bozza, minuta ; S. bosquejo, minuta. — Ta vorto esis ja propozita por vicigar mal-neto (Esperantajo). On ne povas uzar minuto, ja okupata.
Kretono [DFRS] D. Kretonne ; E. stout calico ; F. cretonne ; I. cotonina ; R. kreton ; S. cretona.
Labrar [FS] D. umpflügen, ackern ; E. plough, till ; F. labourer, façonner (la terre) ; I. arare, vangare ; S. labrar, arar. — N. B. : On povas labrar la tero per altra utensili kam plugilo.
Lanjo [F] D. Windel, Wickelband ; E. swaddle ; F. lange ; I. fascia ; S. mantilla, envoltura.
Lanjeto D. Unterlage ; E. napkin, wrapper ; F. braie, couche (d’enfant) ; I. pannilini ; S. pañal.
Legac-ar [FIS] D. vermachen ; E. bequeath ; F. léguer ; I. legare ; S. legar. — Por expresar ta ideo on ne povas propozar la radiko leg-, quan ni havas ja kun altra senco. — Legac‑o (ago), ‑ajo (kozo) D. Vermächtnis, Legat ; E. legacy, bequest ; F. legs ; I. legato, lascito ; S. legado. — Legac-ulo D. Legatar ; E. legatee ; F. légataire ; I. S. legatario. — N. B. : Ni havas legato kun altra senco.
Levriero [FIS] Windhund, Windspiel ; E. greyhound ; F. lévrier ; I. levriere, veltre ; S. galgo, lebrel.
Luxuryo [FIS] D. Wollust, Unzucht ; E. lust, lewdness, lechery ; F. luxure, débauche (sexuelle) ; I. lussuria ; S. lujuria. — Vicos avantajoze malchasteso. — Luxuri-oza, ‑ema mal-chasta. — La radiko libertin esus plu internaciona [EFIS], sed esas [ 10 ]nekomoda pro la fino ‑in, tante plu ke ol devus uzesar quale adjektivo. — Same lasciv esus [EFIS], sed ol devus alteresar ad laciv o lasiv, ed uzesar quale adjektivo.
Menton-umo D. Kinnkette ; E. chin-piece ; F. mentonnière ; I. mentiera ; S. mentonera. — Bando ek stofo, ledro o metalo por tenar kapvesto sur la kapo ; anke kuseneto od utensilo por tenar violono fixa dum ke on ludas. — Komp. brakyumo.
Meskina [FIS] D. ärmlich, karg ; E. paltry ; F. mesquin ; I. meschino ; S. mezquino. — Ideo specala : qua indijas larjeso, alteso (precipue morala). Qualeso : meskin-eso ; kozo, ago : meskin-ajo.
Mirajo [EFIR] D. Luftspiegelung ; E. mirage, looming ; F. mirage ; I. miraggio ; R. miraj ; S. espejismo.
Moleskino [EFI] D. schwarzer Möbelplüsch ; E. moleskin ; F. molesquine ; I. moleschina ; S. tela de hule.
Moqueto [DFIS] D. Mokade, Mokette ; E. wilton carpet ; F. moquette ; I. mocchetta ; S. moqueta.
Muzelo [EFI] D. Maul, Schnauze ; E. muzzle, snout, groin ; F. museau, groin, boutoir ; I. muso, ceffo, grugno, grifo ; S. hocico, jeta. — La senco di ta vorto kontenus la nazo e la busho di la bestyi, en qui ta du parti esas salianta (hundo, porko, e c.). — Kad on povus derivar de ol :
Muzel-yero, o ‑uyo, o ‑umo ? D. Maulkorb ; E. muzzle ; F. muselière ; I. musoliera ; S. bozal. — N. B. : To ne esas sempre korbo. — On dicus : muzel-ligar D. Maulkorb anlegen ; E. to muzzle ; F. museler ; I. mettere musoliera ; S. abozalar.
Nokto-marvelo D. Wunderblume ; E. marvel of Peru ; F. belle de nuit (botan.) ; I. bella di notte ; S. dondiego de noche ; L. mirabilis jalappa.
Padloko [E] D. Vorlege-, Hänge-Schloss ; E. padlock ; F. cadenas ; I. lucchetto ; S. candado. — Pro manko di internaciona radiko, ni propozas la max uzata, E.
Parear [DEFIS] D. parieren ; E. parry ; F. parer (un coup) ; I. parare ; S. parar. — Teknikal termino di skermarto, uzata metafore en la komuna linguo. La radiki par e pari esas ja okupata. — Pare-o F. parade (action de parer), e c.
Pliso [F] D. Fälteln ; E. plait ; F. pli (plissement) ; I. crespa, piega ; S. pliegue. — Plis-izar D. fälteln ; E. plait ; F. plisser, « bouillonner » ; I. increspare ; S. plegar. — Od anke : plis-ar, plis-uro ? Mem se existas naturala plisi (plisi di la sulo, exemple) ? — N. B. : Kamizo faldita (pliée) ne esas necese plisizita (plissée).
Pustuleto (tumoreto ?) D. Blatter, Bläschen, Finne ; E. pimple, rubby ; F. bouton (sur la peau) ; I. bolla, postula ; S. grano, tumorcillo.
Putar [E] D. schmollen ; E. to pout ; F. bouder ; I. bofonchiare ; S. manifestar enfado. [ 11 ]Put-uro, put-vizajo D. Schmollgesicht ; E. pouting, wry face ; F. moue ; I. musone, muso ; S. hocico, jeta.
Sant-aqu-uyo D. Weihkessel ; E. holy water vase ; F. bénitier ; I. vaso dell’ acqua santa ; S. pila del agua bendita.
Sholo [E] D. Untiefe ; E. shallow water ; F. bas-fond (marine) ; I. basso fondo ; S. hondanada.
Squotar [E] D. niederhocken, (nieder-) kauern ; E. squat down, cower ; F. s’accroupir ; I. accoccolarsi ; S. encogerse.
Stekar [DS] D. absenken ; F. bouturer ; I. mettere rampolli, pollonare ; S. trasplantar. — Stek-ajo D. Steck-reis, ‑ling ; E. slip, cutting ; F. bouture (branche bouturée) ; I. barbatella, glaba, talca, tallo ; S. estaca, rampollo. — Kad on ne povus uzar la sama verbo kun la senco plu generala ed ordinara : D. stecken, einrammen, einschlagen ; E. stick, drive in ; F. ficher, enfoncer, planter (ex. un clou) ; I. ficcare, plantare ; S. hincar, figar, clavar ? To esis propozata da So Wormser.
Taverno [EFIS] D. Schenke, Kneipe ; E. tavern, public-house ; F. taverne, cabaret, estaminet ; I. taverna ; S. taberna. — N. B. : drinkeyo signifikas plu juste ; F. buvette (por la homi) o abreuvoir (por la bestyi). — Tavern-isto, ‑estro D. Weinschenk, Schenkwirt ; E. tavernkeeper ; F. tavernier, cabaretier ; I. taverniere, tavernaio ; S. tabernero.
Tayar [FIS] D. hauen ; E. to cut ; F. tailler ; I. tagliare ; S. tajar, picar. — Def. : donar ad obyekto specala, definita formo segun ula reguli o por ula skopo : tayar stoni, limili, diamanti, stofo, vesto. — Tayo, ‑ado D. Hieb ; E. cut ; F. taille ; I. taglio ; S. picadura. — Tay-isto D. Hauer ; E. cutter ; F. tailleur (de…) ; I. tagliatore ; S. picador. — Kompreneble, on konservus la vorto talyoro, qua havas la speca senco di : fabrikisto di vesti. Sed, che talyoro, existas oficisti, qui esas specale tayisti (F. coupeur).
Vizelo [DE] D. (kleines) Wiesel ; E. weasel ; F. belette ; I. donnola ; S. comadreja ; L. putorius vulgaris.