[ 126 ]
Pro ke Linguo Internaciona esas artificale konstruktita, ol devas evolucar artificale, to esas per decidi di centrala autoritato, altravorte l’evolucado di Linguo Internaciona devas duktesar da Akademio ad qua omni submisos su.
To ya esas nekontestebla. Anke nekontestebla esas ke, de kande l’evolucado di Internaciona Linguo neplu duktesus da Akademio, l’uneso di la linguo rapidege malaparus e fine la linguo mortus. Se omnu esus libera uzar la formi qui plezus a lu, omnu (specale la verkoskribisti) kredante « plubonigar » la linguo, introducus en ol ula nuvaji, quin omni devus lernar ; balde ta nuvaji esus tante multa, ke nulu povus lernar (savar) la linguo internaciona.
[ 127 ]L’Akademio devas do duktar l’evoluco di la linguo ne nur en la komenco di sa praktikeso sed sempre ; yes, sempre l’interesati devos uzar la linguo oficiala ; to esas neevitebla kondiciono por sa existo.
Konseque omna lernolibri en omna lingui devos sempre por garantio esar vidita ed aprobita da l’Akademio.
Nun ni examenez qua esas la tasko di l’Akademio (di nia Akademio), en qua direciono la L.I. devas evolucar. Nia formulo « La max bona esas la max facila por la max multi » esas bonega, e montras perfekte la skopo atingenda : igar la linguo sempre plu facila, ne nur por ula populi, sed por omni. Omna regulo qua, plufaciligante la linguo por uli, exemple l’Europani, prizentus sen neceseso malfacilaji ad altri, devas esar absolute supresata.
La linguo qua povas max bone expresar la pensi e samtempe esas la max simpla, esas anke la max perfekta, pro ke tre certe nur la simpleso posedas la facileso. Sed on ne devas oblivyar, ke nulo povas esar absolute perfekta, e ke mem la max bona sistemo ipsa sempre kritikesos. Pro to oportas esar tre prudenta e ne facar neutila chanji en nia linguo. La plubonigisti sincere animesez da la deziro vere plubonigar la linguo prefere kam propozar neutila experimenti.
Altro esas facenda. Propagar la linguo esas plu utila kam inventar sencese sistemi plu o min injenioza e preske sempre neaplikebla.
Nia linguo esas la max bona ek omni ; to esas pruvita. Tamen posible ula detali poke chanjesos pro neceseso ; lor danjero aparos : la plureso di formi inter diversa adepti ; uni uzos la nuva formi ed altri le malnuva, pro ke ne omni konocos la chanji facita.
Yes, to esas granda danjero por nia linguo.
Por konservar l’uneso, la decidi di l’Akademio devos publikigesar omnube e talmaniere ke l’interesati ne esez obligata multe spensar.
Por kontributar a tala rezultajo me facas la sequanta propozi : 1e La nuva vorti adoptita e la chanji facita en la linguo publikigesos omnayare en aparta broshuro ; 2e Omna membri di nia Uniono ricevos omnayare (o mem plu ofte) cirkulero kontenanta la chanji facita sive en la gramatiko sive en la vortaro di nia linguo.
Anke esas examenenda, ka la chanji facita ne devos aplikesar (exemple en la korespondo) nur pos la dissendo di la superdicita cirkulero.
Respondo. — Ni povas anuncar, ke la Komitato intencas kontentigar la deziro supere expresita, dissendante ad omna Unionani, un o du foyi singlayare, cirkulero kontenanta la decidi di l’Akademio.