Progreso/Triesma Yaro/Numero 26/Teknikala vorti propozita

TRIESMA YARO
PROGRESO No26
Aprilo 1910
Teknikala vorti propozita
Linguala questioni
204140TRIESMA YARO
PROGRESO No26
Aprilo 1910Teknikala vorti propozita
Linguala questioni
[ 70 ]
Teknikala vorti propozita[1].

Acendento [DFIS] D. Ahn, Ascendent ; E. ancestor ; F. ascendant (personne) ; I. ascendente ; S. ascendiente. — Videz la rimarko pri decendento.

Adraganto (planto) [DI] D. Tragant ; E. astragal ; F. astragale ; I. adragant ; S. astragalo. — On derivus : gumo adragantala. (Videz infre astragalo).

Ajustar [DEFIS] D. regulieren, justieren ; E. regulate, adjust, fit ; F. régler, ajuster ; I. aggiustare ; S. regular, arreglar, ajustar. — Ta verbo semblas necesa apud adjustigar (qua signifikas propre : igar peco justa ad altra), por expresar la teknikal funciono di la laboristi nomizita : D. Justirer ; E. fitter ; F. ajusteur ; I. aggiustatore ; S. ajustador.

Ajuto (tubo-pinto ?) [EF] D. Aufsatz, Ansatzröhre ; E. ajutage ; F. ajutage ; I. tubo dello zampillo ; S. cebolla.

Alezar [FI] D. aufreiben ; E. ream ; F. aléser ; I. alesare ; S. alargar, escariar. — Alezilo D. Reibahle ; E. reamer ; F. alésoir ; I. alesatore, allargatoio ; S. escariador. — Alezuro D. Bohrung ; E. bore ; F. alésage ; I. foro ; S. mandrilado.

Aliteraco [DEFIS] D. Buchstaben-gleichklang, Allitteration ; E. alliteration ; F. allitération ; I. allitterazione ; S. aliteración.

Alkaloido [DEFIRS] D. Alkaloid ; E. alkaloid ; F. alcaloïde ; I. alcaloide ; R. alkaloid ; S. alcaloide.

Amaro [FIS] D. Tau, Ankertau ; E. mooring cable, hawser ; F. amarre ; I. amarra, gomena, canapo ; S. amarra. — Amar-agar F. amarrer.

Ampulo [FIS] D. Blase, (Glas-) Birne ; E. blister (fiziol.), bulb (glass) ; F. ampoule (physiol., élect.) ; I. vescichetta, bollicella, pera, ampolla ; S. ampolla. — N. B. : Ni evitas ampolo pro la vortoludo : am-polo.

Antepenultima D. drittletzt ; E. antepenultimate ; F. antépénultième ; I. antepenultima ; S. antepenúltima. — On bezonas ica vorto en la gramatikala traktado, ex. pri l’acentizo. Kad on devas adoptar la latina (ciencala) vorto antepenultima, o formacar autonoma vorto quale avan-prelasta, o quale triesma-lasta ?

Apog-arko D. Strebebogen, Schwebebogen ; E. flying-buttress ; F. arc-boutant ; I. pilastro, puntello ; S. arbotante, botarel.

[ 71 ]

Apog-ilo, apog-trabo D. Strebe ; E. strut ; F. jambe de force, contrefiche, étai, épontille ; I. puntello ; S. puntal, tornapunta.

Apostil-o [FIS] D. empfehlender Beisatz ; E. marginal note (to urge or back a petition) ; F. apostille ; I. postilla ; S. apostilla. — Apostil-izar D. durch einen Zusatz empfehlen ; E. to annotate, to back (a petition) ; F. apostiller ; I. postillare ; S. apostillar.

Apuntar [DEFIS] D. richten, pointieren ; E. point, direct, level (a fire-arm) ; F. braquer, pointer (une arme à feu, une lunette) ; I. appuntare, porre in mira ; S. apuntar, asestar. — On vidas, ke omna lingui uzas vorto kontenanta la radiko punt. Pro ke ni ne povas logike derivar ta verbo de punto, ni devas adoptar la radiko I. S., qua eskartas minime de la vorti D. E. F. e permisas formacar nedependanta familyo. — Apunto D. Richten ; E. pointing (fire-arm) ; F. pointage, pointé ; I. puntamento ; S. apunte. — Apuntisto D. Stückrichter ; E. gunner ; F. pointeur ; I. puntatore ; S. puntador. — Apuntilo D. Visier-Korn ; E. sight (on rifle) ; F. mire ; I. mira ; S. mira. — Se on aceptus apuntilo en ta senco, on povus prenar skalo (vizo-skalo) por D. Aufsatz ; E. tangent, scale ; F. hausse ; I. alzo ; S. alza. — On savas, ke la radiko mir esas ja okupata.

Arkabuzo [DEFIS] D. (Hacken-) Büchse ; E. arquebuse ; F. arquebuse ; I. archibu-gio, ‑so ; S. arcabuz. — N. B. : arkabuz-ulo esos la soldato provizita per arkabuzo ; arkabuzisto, la mestieristo qua fabrikas o vendas arkabuzi. On devus konseque emendar fusilisto en fusilulo, e supresar musketisto apud musketulo, se on ne preferas substitucar ‑er ad ‑ul en omna ta vorti (v. No 25, p. 21).

Aruspico [EFIS] D. Opferschauer ; E. haruspex, soothsayer ; F. aruspice ; I. aruspice ; S. aruspice.

Aspirar D. saugen ; E. suck (pump), draw (chimney) ; F. aspirer ; I. aspirare ; S. aspirar. — Teknikal senco, qua esas internaciona. — Aspir-o, ‑ado D. Zug (der Feuerung) ; E. suction, draught ; F. tirage (du feu) ; I. tiraggio ; S. tiro.

Asterio [EFIS] D. Katzenauge, Seestern ; E. asterias, starfish ; F. astérie, étoile de mer ; I. asteria ; S. asteria.

Astragalo [EFIS] D. Reif, Ring ; E. astragalus ; F. astragale ; I. S. astragalo. — Arkitektural termino.

Atlanto [DEFIS] D. Atlas (pl. Atlanten) ; E. atlas (pl. atlantes) ; F. atlante ; I. atlante, telamone ; S. atlante. — Def. : virala figuro, qua servas quale suportilo (kp. kariatido).

Austro [DEFIS] D. Südwind ; E. south wind ; F. auster, autan, vent du sud ; I. austro, noto ; S. austro. — Austr-ala D. südlich, austral ; E. austral ; F. austral (du sud) ; I. australe ; S. austral. Ica radiko semblas utila, unesme, por tradukar ula antiqua o poeziala texti, en qui on parolas pri la vento L. auster ; duesme e precipue, por furnisar l’adjektivo austral, tre internaciona, qua semblas necesa en geografio. To esas la radiko di Australio.

[ 72 ]

Bachelero (-chilero, ‑chiloro ?) [EFIS] D. Abiturient, Baccalaureus ? ; E. bachelor (University) ; F. bachelier ; I. baccelliere ; S. bachiller. — Def. : la bachelereso esas l’unesma (minim alta) universitatal grado.

Barakano [DEFIS] D. Berkan ; E. barracan ; F. bouracan ; I. baracano ; S. barragan. — Speco de stofo ; venas de Araba barrakan.

Baskular [FS] D. schaukeln ; E. seesaw ; F. basculer ; I. altelanare, ciondolare ; S. balancear. — Baskul-ilo D. Schaukel-brett, ‑spiel ; Schwengel, Schwunghebel ; E. seesaw ; swinging-bar, rocking lever ; F. bascule (jeu, technique) ; I. leva, bilico, altalena ; S. báscula. — Ideo tre specala, mem en teknikal mekaniko : baskulilo esas levero, qua ne ocilas spontane (pro sa propra pezo), sed falas de un pozeso ad altra, sub influo di pezo o fortajo, e ne revenas a l’antea pozeso se altra (kontral) pezo o fortajo ne agas. En tekniko, existas multa mashinal peci, qui baskulas, e tute ne ocilas. — La ludilo baskulilo ne devas intermixesar kun l’ocililo (F. balançoire), qua, pendante de portiko per du kordi, ocilas libere, pendolatre.

Berloko [DF] D. Berloque ; E. trinket, charm ; F. breloque ; I. ciondolo ; S. bujeria.

Bizelo [FS] D. Fase, Abfasung, Schräge, Abschrägung ; E. chamfer, bevel, slope ; F. biseau, chanfrein ; I. ugnatura ; S. bisel. — Bizel-izar F. biseauter.

Bizono [DEFIS] D. Buckelochs, Bison ; E. bison ; F. bison ; I. bisonte ; S. bisonte.

Bonzo [DEFIRS] D. Bonze ; E. bonze (Buddhist priest) ; F. bonze ; I. bonzo ; R. bonza ; S. bonzo.

Boracho (planto) [DEFIS] D. Borretsch ; E. borage ; F. bourrache ; I. borrana, borragine ; S. borraja. — N. B. : On ne povas evitar simileso kun ula sufixo : sive en bor-acho, sive en bor-ago, sive en bor-ajo. Boracho ofras la minima danjero di dusenceso. O forsan borajino (kp. F. borraginée) ?

Borborigmo [DFIS] D. Knurren, Kollern im Leibe, Borborygmus ; E. rumbling in the stomach ; F. borborygme ; I. borborigmo ; S. borborigmo.

Borde-ar [FIS] D. laviren ; E. to tack (sailing vessel) ; F. louvoyer, tirer des bordées ; I. bordeggiare ; S. bordear. — Def. : Avanirar (navo) zigzage kontre la vento ; bordeo tradukus do F. bordée.

Boreo : mitologial nomo di la nordovento, de qua venas boreala [EFIS].

Boyaro [DEFIRS] D. Bojar, Boyar ; E. boyard ; F. boyard ; I. boiardo ; R. boyar ; S. boyardo.

Bracho [EFI] D. (Knie)hosen ; E. knicker­bockers, breeches, small-clothes ; F. culotte, braies, haut-de-chausses ; I. brache, [ 73 ]calzoni ; S. calzón. — N. B. : Ni havas ja la vorti brako, brecho. La Esperantal vorto pantaloneto esas malbona : 1e tro longa ; 2e nejusta e mem ridinda : culotte ne esas diminutivo di pantalon ; 3e ta derivo esas kontre la historyal ordino, nam culotte existis ante pantalon, do ne povas derivar de olca.

Brako [DEFIS] D. Hühnerhund, Bracke ; E. brach-hound ; F. braque ; I. bracco ; S. braco. — Speco de chas-hundo.

Brelano [EFI] D. Treschak, Krimpelspiel ; E. brelan ; F. brelan ; I. berlanga ; S. bisca. — Speco de ludo.

Briocho [F] D. Butterkuchen ; F. brioche ; I. focaccia, stiaciata ; S. torta, bollo.

Brunisar [DEFIS] D. bräunen, brünieren ; E. burnish ; F. brunir (tekn.) ; I. abbrunare, imbrunire ; S. pulimentar, bruñir. — Procedo por polisar la metali. — Brunis ‑o, ‑ado, ‑isto.

Buduaro [DEFR] D. Boudoir, Schmollwinkel ; E. boudoir ; F. boudoir ; I. gabinetto ; R. buduar ; S. tabuco.

Bufo [DFIS] D. Buffo ; F. bouffe (s. m.) ; I. buffo ; S. bufo. — N B. : Komika kantisto (qua kantas la italiana « opera buffa ») ; ne intermixenda kun bufono.

Bugrano [EFIS] D. Steifleinwand ; E. buckram ; F. bougran ; I. bugrane ; S. bucaran. — Tolo forta e rigida (gumizita).

Bureto [DEFS] D. Bürette ; E. burette ; F. burette ; I. ampollina, boccetta ; S. bureta, pourette. — Kemiala instrumento.

Busho D. Mündung ; E. orifice, mouth ; F. orifice (d’un vase), embouchure (d’un fleuve) ; I. imboccatura, bocca, orifizio ; S. orificio, abertura. — Teknikal senco di vulgara vorto ; metaforo internaciona.

Busho-peco D. Mundstück ; E. mouth ‑piece ; F. embouchure ; I. imboccatura, bocchino ; S. embocadura. — Def. : Peco (parto) di muzikal o teknikal instrumento, quan on pozas en o sur la busho (di homo) por suflar en ol. — N. B. : busho-peco ne signifikas peco di busho, sed : peco por la busho.

Decendento [DEFIS] D. Nachkomme, Abkömmling, Descendent ; E. descendant, progeny ; F. descendant ; I. discendente ; S. descendiente. — Acendento e decendento esas teknikal termini necesa en biologio, medicino, yuro[2], e c. On ne povas vicigar li per preavi (nam l’acendenti kontenas l’avi e la patro), nek per ido (ni ne uzas ta afixo izolita). Li impozesas da l’internacioneso (ciencala), e li ne povas genitar intermixo kun acendar e acensar, o kun decensar. Nam li esas min dusenca kam la korespondanta vorti en FIS, qui esas la participi di acensar e decensar.

Diareo [DEFIS] D. Durchfall, Diarrhöe ; E. diarrhœa ; F. diarrhée ; I. diarrea ; S. diarrea ; Sued. diarré.

[ 74 ]

Dikantar [DEFIS] D. dekantieren, abfüllen ; E. decant ; F. décanter ; I. decantare ; S. decantar. — Ni preferas evitar de-kantar, quankam ol povus havar nula senco.

Driado [DEFIS] D. Dryade ; E. dryad ; F. dryade ; I. driade ; S. driada.

Efloreco [DEFIS] D. Anflug, Beschlag, Ausscheiden (von Kristallen), Hautausschlag, Efflorescenz ; E. efflorescence ; F. efflorescence ; I. efflorescenza ; S. eflorescencia. — Ta vorto indikas fenomeno kemiala (formaco di kristali ye surfaco di solido o liquido), e fenomeno fiziologiala (malgranda influro di la pelo). Eflorecar prizentar la fenomeno efloreco ; eflorecanta, e c.

Embrac-ilo D. Verbindungs-klammern, ‑zug ; E. brace (typography) ; F. accolade (signe typogr.) ; I. grappa ; S. corchete. — La radiko akol esas internaciona [EFIS] en la senco di ritual embraco, sed ne en la yena senco. — N. B. : To esas nek parentezo, nek hoketo, sed { } .

Epruveto [FIS] D. Reagierglas ; E. test-tube ; F. éprouvette ; I. provetto ; S. probeta.

Eskupar [EF] D. ausschaufeln ; E. to scoop out ; F. écoper ; I. vuotare (con la votazza) ; S. achicar. — Eskupilo D. Wasserschaufel ; E. Scoop ; F. écope ; I. votazza ; S. achicador. — Vazo (ligna) por exhaustar l’aquo ek batelo. — Esp. vortolibro dicas : malplenigilo ! Quale do ol dicos : eskupar ? Forsan : malplenigar per malplenigilo ! E se la malplenigilo esas pumpilo ?

Esquado [EFIS] D. Rotte, Korporalschaft ; E. squad ; F. escouade, brigade (de cavalerie, gendarmerie) ; I. squadra ; S. esquadra. — N. B. : On ne devas intermixar la « brigade » kontenanta nur kelka homi e komandata da kaporalo, kun la brigado formacita da du regimenti e komandata da generalo.

Filaso [FS] D. gehechelter Flachs ; E. tow, harl ; F. filasse ; I. stoppa (di lino o canapa) ; S. hilaza, estopa, copo, cerro (de lino o cañamo). — Filaso esas la materyo ek qua on filifas. Filaso ne esas stupo ; nam on ne povas filigar stupo.

Fileto [FIS] D. Schrauben­gewinde ; E. screw-thread ; F. filet (de vis) ; I. filetto, verme (d’una vite) ; S. filete (de un tornillo). — Filetizar, e c.

Flanjo [DEI] D. Flansche ; E. flange ; F. collet, bride (de tube) ; I. flangia ; S. arandela, collarin.

Flatuo [DEFS] D. Flatus, Blähung, Darmwind ; E. windiness, flatulence ; F. vent, ventosité ; I. ventosità ; S. ventosidad, flatos.

Frezar, ‑ilo [DFIRS] D. fräsen, Fräse ; E. to mill ; millingcutter ; F. fraiser, fraise ; I. fresare, fresa ; R. frezerovaty ; S. fresar, fresa.

Fuko [FIS] D. Seegras ; E. sea-weed ; F. varech, fucus ; I. fuco, varech ; S. fuco.

Galiono [DEFIS] D. Gallione ; E. galleon ; F. galion ; I. galeone ; S. galeon. — Historyala vorto.

[ 75 ]

Galioto [DEFIS] Galliote ; E. half-galley ; F. galiote ; I. galeotta ; S. galeota. — Historyala vorto.

Gaujar [EF] D. eichen ; E. to gauge ; F. jauger ; I. stazare ; S. aforar. — Def. : Mezurar la konteno (interna volumeno) di navo o di vazo. — N. B. : Ni ne donus a ta vorto omna senci di E. gauge, qui korespondas a nia vorti : kalibro, normo, mezuro, mem epruveto e larjeso di fervoyo.

Hejiro [DEFIRS] D. hedschra ; E. hegira ; F. hégire ; I. egira ; R. egira ; S. hegira ; Araba : hejira. — Mahometana ero.

Holdo [E] D. Schiffsraum ; E. hold (of a ship) ; F. cale (de navire) ; I. stiva ; R. tryum ; S. cala, bodega.

Ingranar [FIS] D. inein­ander­greifen ; E. to put in gear ; F. engrener ; I. ingranare ; S. engrenar. — Ta verbo povos esar aktiva : « un roto ingranas altra », t. e. duktas (pulsas) altra per denti. — Ingran-ajo D. Zahnrad ‑übersetzung, ‑getriebe ; E. gear, gearing, toothed wheel work ; F. engrenage ; I. ingranaggio ; S. engranaje, engrane. — On vidas, ke la verbo ingranar esas necesa, e ke konseque dentrotaro ne povas dispensar de ingranajo.

Inkandeco [DEFIS] D. Weissglühen, Glühlicht, Inkandescenz ; E. incandescence ; F. incandescence ; I. incandescenza ; S. incandescencia. — Inkandecar esar en la stando inkandeco (D. glühen). — Inkandecanta qua inkandecas (D. glühend). — Inkandecala relativa ad inkandeco (inkandeco-lampo, o inkandecala lampo D. Glühlampe).

Jalapo [DEFIS] D. Jalappe ; E. jalap ; F. jalap ; I. scialappa ; S. jalapa.

Junglo [EF] D. Schilfdickicht ; E. jungle ; F. jungle ; I. giuncaia ; S. juncar.

Kabrar [FS] D. sich bäumen ; E. to rear, to prance ; F. se cabrer ; I. impennarsi ; S. encabritarse, empinarse. — Aplikesas primitive a kavalo, e metafore a navo, ad aeroplano, e c.

Kaito [E] D. Drache (Papier-) ; E. kite ; F. cerf-volant ; I. aquilone, cervo volante ; S. aquilon, cometa de papel. — Omna nacionala metafori esas nejusta (drako, cervo, kometo) ; aquilono esas nomo di vento ; restas do nur la E. vorto, qua esas komoda, pro ke ol signifikas nulo, ed aplikesas ad omna speci de « kaiti ».

Kamo [DEFIS] D. Nocken, Kamm, Daumen, Höcker, Knagge ; E. cam ; F. came ; I. camma, bocciolo ; R. kulak ; S. camón.

Kanelo D. Keilnut ; E. groove, slot ; F. rainure ; I. scana-latura, incasso ; S. ranura, caja. — Teknikal senco atribuita a vorto ja existanta.

Kariatido [DEFIS] D. Karyatide ; E. caryatid ; F. cariatide ; I. cariatide ; S. cariatide. — Def. : Virinala figuro qua servas quale suportilo.

Kopulacar [EFIS] D. sich paaren, sich begatten ; E. copulate ; [ 76 ]F. s’accoupler ; I. congiungersi, accoppiarsi, copulare ; S. juntarse. — Senco specala (sexual uniono di la bestyi) ; ne simple parigo. — Kopulaco D. Paarung, Begattung ; E. copulation ; F. copulation, accouplement, monte, saillie, etc. ; I. accopia-mento, ‑tura, copritura, monta ; S. ayuntamiento, cobrimiento, copula, copulación.

Kriko [FIS] D. (Hebe-)winde ; E. lifting-jack ; F. cric ; I. crico ; S. cric, gato.

Kruzelo [EFIS] D. Schmelztiegel ; E. crucible ; F. creuset ; I. crogiuolo ; S. crisol.

Laxeso D. toter, leerer Gang ; E. back-lash ; F. jeu (inutile) ; I. giuoco inutile ; S. holgura inutil, espacio hueco de la rosca. — Teknikal senco di vulgara vorto.

Luko [DFR] D. Luke ; E. hatchway ; F. écoutille, lucarne ; I. boccaporto ; R. lyuk ; S. escotilla.

Maria-balno [DFIS] D. Marienbad ; E. water-bath, double boiler or saucepan ; F. bain-marie ; I. bagno-maria ; S. baño-maria.

Mortezo [EFS] D. Fuge, Einschnitt ; E. groove, mortise ; F. mortaise ; I. incavo, incastro ; S. mortaja, muesca. — A mortezo korespondas tenono (videz ica vorto).

Normo D. Aich- (Eich-) mass, Normalmass ; E. standard ; F. étalon ; I. misura normale, staza ; R. normalnaya miera ; S. patron. — Ica vorto tre konocata e tute internaciona (per normala) semblas a ni la max bona porta ideo : nam normo signifikas propre konkreta regulo o modelo, t. e. kozo qua servas quale regulo o modelo ad altri[3] ; or tala esas specale la « standard » por la samspeca mezurili. To esas nur teknikal e preciza apliko di la generala senco (on pensez aparte a la senco di normal). To esas anke la radiko max internaciona por ta ideo.

Normaligar D. aichen (eichen) ; E. to gauge, standardize ; F. étalonner ; I. tarare, stazare, graduare ; R. etalonirovaty, graduirovaty, kalibrovaty ; S. contrastar, graduar.

Pado [E] D. Polster (-Kissen) ; E. pad, padding ; F. bourrelet ; I. carello ; S. rodete, acolchado. — Rembururo ne suficas, exemple por la « padi », quin on pozas cirke la pordi e fenestri por kalfatar la aperturo. On povus pensar, ke la pordo ipsa esas remburita.

Parkurar [FIS] D. durch-gehen, ‑laufen ; E. to go over, to pass through ; F. parcourir ; I. percorrere ; Port. percorrer ; S. recorrer. — Parkuro D. (Ueber-) Fahrt, Lauf, Flug ; E. [ 77 ]passage, course ; F. parcours, trajet ; I. tragitto, spazio percorso ; S. trayekto, travesia. — Ica vorto esas necesa en teknikal e sportala senco. On ne povas dicar tra-kurar (nam on ne sempre facas parkuro kurante), nek tra-irar (qua signifikas F. traverser). Parkuro ne esas la voyo parkurata, unesme pro ke ol esas l’ago parkurar la voyo, duesme pro ke povas ne existar voyo (en l’aero exemple). E sur voyo (o sur lico) on povas facar plu o min granda parkuro. Exempli : « X… parkuris en automobilo 100 kilometri en un horo. — Y… facis en aeroplano parkuro de 35 kil. ye 100 metri de alteso ».

Piniono [EFS] D. Trieb ; E. pinion ; F. pignon ; I. rocchetto ; S. piñon. — Dentroteto esus perifrazo netolerebla en teknikal verki, en qui ta vorto repetesus freque.

Pipeto [DEFI] D. Pipette ; E. pipette ; F. pipette ; I. pipetta. — La dusenceso di pip-eto ne esas timenda, pro l’internacioneso di ta vorto en teknikal senco. Cetere, ta vorto derivas reale de pipo, pro analogeso di formo.

Propulsar [DEFIS] zurückschlagen ; E. to propel ; F. propulser ; I. propulsare ; S. propolsar. — Propulsilo D. Propulsator, Propeller ; E. propeller ; F. propulseur ; I. propulsore ; S. propulsor.

Puli-aro D. Flaschenzug ; E. tackle ; F. moufle, palan ; I. taglia, cusella ; S. aparejo, tecle[4].

Pur-sang-ulo D. Vollblutpferd ; E. thorough-bred ; F. pur sang ; I. puro sangue.

Rakar [E] D. ablassen, abziehen ; E. to rack off ; F. soutirer ; I. travasare ; S. trasegar, transvasar. — To ne esas transvarsar (varsar ek un vazo en altra per la suprajo), sed pasigar de un vazo en altra, cherpante sube (per robineto o sifono).

Rulilo D. Rolle, Walze ; E. roller ; F. rouleau ; I. rotolo, rullo ; S. rollo, rodillo.

Sergento [FI] D. Schraubzwinge ; E. cramp ; F. sergent, serre joints ; I. sergente ; S. cárcel. — N. B. : On havas serjento (militistal grado). Skrubo-presilo ne suficus, nam existas multa presili kun skrubi. Forsan junto-presilo ?

Serpento (-tubo) D. Schlange (-nrohr) ; E. worm (tubing) ; F. serpentin ; I. serpentino ; S. serpentino.

Serpentino [DEFIS] D. Schlangenstein, Serpentin ; E. serpentine-stone ; F. serpentine ; I. serpentina ; S. serpentina. — N. B. : Pro ke serpento ne esas nomo di speco, on ne povas formacar la feminalo serpent-ino.

Shafto [DE] D. Schaft ; E. shaft, shank, stock ; F. bois (de lance, de fusil) ; I. fusto ; S. caja, fuste. — Uli propozas la sama radiko por D. Welle, E. shaft, F. arbre, I. albero, R. val, S. [ 78 ]arbol de transmision. Kad arboro ne esas plu konvenanta en ica senco, pro l’internacioneso ? Ni havas ja la radiko fust por signifikar F. fût de colonne.

Spatulo [DEFIS] D. Spatel ; E. spatula ; F. spatule ; I. spatola ; S. espatula.

Splinto [DER] D. Splint ; E. split-pin ; F. goupille ; I. spillo ; R. shplint ; S. pasador de aletas.

Stifto [DR] D. (Anzugs-) Stift, Stellstift ; E. dowel ; F. cheville, goujon ; I. spina ; R. shtift ; S. pasador. — Ico nur precizigas la senco di existanta vorto, e distingas ol de splinto.

Stivar [IS] stauen ; E. stow ; F. arrimer ; I. stivar ; S. arumar, estivar. — La radiko existas nun en E. stevedoring ed en F. estiver. I. stiva signifikas holdo (v. ica vorto).

Tenono [EF] Zunge ; E. tenon ; F. tenon ; I. maschio ; S. espiga.

Terpleno [FS] D. Erdaufwurf, Damm ; E. embankment ; F. remblai, terre-plein ; I. ghiaiata ; S. terraplen.

Terplenigar, ‑izar D. Erde auhäufen, einen Damm aufwerfen ; E. to fill up, to bank up ; F. remblayer ; I. interrare ; S. terraplenar. — N. B. : terpleno esas nek digo, nek kayo ; ex. fervoyo pasas sur terpleno por transirar (neprofunda) valo o kavajo di sulo. Terplenigar esas la kontrajo di eskavar[5].

Torida (zono) [EFIS] D. brennend, heiss ; E. torrid ; F. torride ; I. torrido ; S. tórrido.

Translucida [DEFIS] D. durch­scheinend, translucid ; E. translucent ; F. translucide ; I. traslucido ; S. translucido. — Senco diferanta de diafana.

Tripolio [DEFIS] D. tripoli ; E. tripoli (metal polish) ; F. tripoli ; I. tripolo ; S. tripoli. — La formo I. tripolo esus dusenca : tri-polo, tri-pola, tri-poli.

Triturar [EFIS] D. zerreiben, zerstossen, zermalmen, zerkleinern ; E. triturate, crush ; F. triturer, broyer ; I. triturare ; S. triturar.

Truko [DEF] D. Blockwagen, Truck ; E. truck ; F. truck (wagon). — Vagono plata (platformo) sur quar roti.

Visilo ajustebla (o : angla) D. Schrauben­schlüssel ; E. spanner ; F. clef anglaise ; I. chiave inglese ; S. llave inglesa. — N. B. : Ni donas a visilo altra senco kam a skrub­turnilo.

  1. Ni rimarkigas da la lektanti, ke ca vorti esas teknikala, t. e. necesa od utila por specala cienci, industrii, arti o doktrini, qui bezonas preciza expresuri e mem kelkafoye distingi, qui semblas subtila o vana a la profani. On ne devas astonesar, ke la LI. bezonas multa nuva vorti en tala faki. Sed eventas same en omna nia lingui : qua de ni konocas omna, o mem la max multa vorti di sua patriala linguo ? Lu nur apertez e trarigardez vortolibro ! Same en la Ll. devas existar multa vorti, qui, necesa a la specalisti, esos neutila e nekonocata por la « profani ».
  2. « La mariajo esas interdiktata inter omna acendenti e decendenti en rekta lineo » (Franca civila kodexo, § 161).
  3. Komparez exemple : D. Normalkerze, E. standard candle, F. bougie normale, I. candela normale, S. bujia normal. — D. Normaldraht, E. standard wire, F. fil normal, I. filo campione, S. alambre normal. — D. Normal­element, E. standard cell, F. pile normale (o étalon), I. pila campione, S. pila de norma (R. uzas normalniy, normalnaya en la sama kazi).
  4. Ja existas en nia vortolibri.
  5. Pro to Esperanto tradukas ol per… malfosi !