Słownik geograficzny Królestwa Polskiego/Dynów

by Filip Sulimierski, Bronisław Chlebowski, Władysław Walewski

[ 255 ]Dynów, daw. Denów, mko, leżące w pow. brzozowskim, niedaleko Sanu, w dawnej ziemi sanockiej. Dusz 3700; unitów do 200 (należących do par. Bachorzec), izrael. 1200. Mieszczanie sadzą cebulę i inne jarzyny, które rozwożą po targach. Po większej części szewcy są i mularze. Znajduje się tu urząd poczt. i telegraf. Jan Pakosław ze Strożyszcz otrzymał od Kazimierza W. powiat rzeszowski, który aż tu dosięgał. Córkę Augustyna z Rzeszowa pojął Kmita Sobieński, po której wziął w posagu: Rzeszów, Dynów i inne dobra. Lecz około r. 1460 pojął Kmiciankę Małgorzatę (która najprzód poślubiła r. 1432 Piotra Kunatha podcz. sendomirsk., a potem 1468 r. Jana Jaksę de Zalaśna z Wielk. Moscisz, Koźmina i ze Strzałkowic hb. Ostoja, nat. syn Andrzeja kaszt. pozn.) i wziął z nią Rzeszów, Dynów itd. Taż pani czyni fundacyą kościoła łac. i tejże są fnndacye kościoły r. 1462 w Błażowej, Futomie, Wczołej. W arch. leskiem czytamy: Stanisław i Anna, córka dziedzica Dynowa, wydana za Filipa, kaszt. międzyrzeckiego, dziedzice Dynowa (a dzieci tejże Małgorzaty) nadają wś kościołowi w D. Wapowscy już około 1540 r. są dziedzicami D. W r. 1540 Piotr stoln. sanocki tu dziedziczył. Synowi Piotra Stanisławowi postawiła nagrobek w kościele w D. wdowa Magdalena z Jordanów kaszt. krakowska — takiż ojcu Piotrowi, stolnikowi postawił syn Andrzej kaszt. przem. Jędrzeja zabitego r. [ 256 ]1574 przez Samuela Zborowskiego, na koronacyi Henryka, wdowa, Katarzyna Maciejowska dokończyła budowę kościoła w D. r. 1604. Ta pani wykupiła od schyzmatyków cerkwie w Izdebkach, w Łubnej, zakładając tamże kościoły, jako i w Hyżnem, Nozdrcu, w Bachórzcu, a w Pawłakowie unicki. W skutek działu zawartego w r. 1614 między braćmi Wapowskiemi, wnukami Andrzeja, Mikołajem i Karolem, sprzedaje Mikołaj Bachórzec Jerzemu Kazimierzowi Krasickiemu, podkom. sanoc., a Karol sprzedał Dynów Marcinowi Konstantemu Krasickiemu, tudzież Hartę, Lipnik, Wesołę, Łubnę, Kazimirówkę. Syn Marcina był Konstanty, kaszt. przem. Jerzy stol. przem., umierając bezpotomnie 1687 r., darował te dobra swej żonie Teofili z Czartoryskich, podkom. krakowskiej, a gdy ta później wyszła za Grzegorza Ogińskiego hetm. w. lit., dostał się po jej zgonie Dynów córce jej z Ogińskich Pacowej, a od tej znów jej córce z Paców Piotrowej Ożarowskiej, w których imieniu jako pełnomocnik sprzedał Adam Poniński podskar. Dynów Trzecieskiemu r. 1781. Dziś jest posiadaczem Zbigniew Strzemię Trzecieski. Kościół łac. spłonął w czasach wojen ze Szwedami i Rakoczym, lecz 1663 r. został zrestaurowany i przez Stanisława Sarnowskiego biskupa przemyskiego był poświęcony. W Dynowie był oprócz tego kościół przytułku dla biednych, pod wezw. Zwiastowania N. M. P. a także kościół św. Krzyża, obok drogi do Dubiecka. Do paraf. należy 5 wsi: Bartkówka, Igioza, Ulenica, Lipnik i Chodorówka. Razem w paraf. katol. 3933, żydów 1206. W D. jest też posterunek żandarmeryi, szkoła etat. czteroklasowa. Domów 384. Własność większa obejmuje roli or. 605, łąk i ogr. 114, past. 75, lasu 12 mr.; własn. mniej. roli orn. 1355, łąk i ogr. 112, past. 257, lasu 6 mr. Dom ubogich, założony od czasów niepamiętnych, ma 1836 zł. majątku zakładowego. Jest tu browar wielki fabryczny, rafinerya nafty i fabryka stearyny. Z D. idzie droga państwowa na płd. do Dydni, na wsch. ponad Sanem do Dubiecka i na zach. do Domaradza. Jarmarki roczne odbywają się: na towary, bydło i ziemiopłody 3 lutego, 19 marca, 2 maja, 9 września, 25 listopada i 6 grudnia, a każdego poniedziałku targi na ziemiopłody. Hr. Kr.