Thesaurus Palaeohibernicus/Names of Persons and Places in Adamnán's Vita Columbae

241453Thesaurus Palaeohibernicus, Volume II — Names of Persons and Places in Adamnán's Vita Columbae1903Whitley Stokes and John Strachan, eds.

[ 272 ]B. In AdamnAn's Vita Golumbae, Codex A.

(Schaffhausen Stadtbibliothek, 32.)

f. 2a 1 ...quidam proselytus Brito, homo sanctus, sancti Patricii episcopi discipulus Maucteus nomine,

f. 2a2 Sanctus igitur Columba nobilibus fuerat oriundus genitalibus 5 patrem habens Fedilmithum filium Ferguso, matrem iEthneam nomine, cuius pater latine Filius Navis dici potest, scotica uero lingua Mac Naue. Hie anno secundo post GMe drebince bellum, aetatis uero suae .XLii. de Scotia ad Brittanniam pro Christo perigrinari uolens, enauigauit. lo

f. 3a 1 De sancto Finteno abbate, Tailchani filio...

De Erneneo filio Craseni, profetia eius.

De aduentu Cainnichi quomodo praenuntiauit.

De periculo sancti Colmani gente Mocu Sailni...

De Cormaco nepote Letha[ni] profetationes eius. i5

De Colcio filio Aido Draigniche...

De Laisrano hortulano.

f. 3a 2 De quodam Baitano, qui cum. ceteris ad maritimum remigauit desertum,

De quodam Nemano ficto penetente... 20

De aduentu alicuius Aidani qui ieiunium soluit.

De Laisrano filio Feradaig, quomodo monacos probauit in labore.

De Fechno • Bine •

De Cailtano monaco.

De Artbranano sene, quem in Scia insula babtizauit. '^s

De nauiculae transmotatioue iuxta stagnum Loch-dae.

f. 3b 1 De Gallano filio Fachtni quem daemones rapuere.

De Lugidio claudo.

De Enano"^ filio Gruthriche.

De prespitero qui erat in Triota. 30

De Erco furunculo.

De Cronano poeta.

De Ronano filio Aido filii Golcen et Colmano cane filio Aileni profetia Sancti.

f. 4a 1 ...diaconus in Ibernia apud Findbarrum sanctum episcopum 35 commanens.

f. 5a 2 Hanc mihi Adomnano narrationem mens decessor, noster abbas Failbeus, indubitanter enarrauit, qui s4 ab ore ipsius Ossualdi regis, Segineo abbati eandem enuntiantis uisionem, audisse protestatus est.

f. 6a 1 De sancto Finteno abbate, filio Tailchani. 40

Sanctus Fintenus, qui postea per uniuersas Scotorum eclesias ualde noscibilis habetus est.

...clericum qui Scotice uocitabatur Golumm Grdg.

...a Roboreto Calgachi uenimus.

suspes anne est, ait Golumb crag, uester Columba sanctus pater ? 45

Quibus auditis, Finten et Golumb... amare fleudre.

[1] [2] [ 273 ]Quem post s^ successorem reliquit ? Baitheneum. aiunt, suum aliiminim.

Columh ad Fintenum inquit : Quid ad haec Fintene, facies ?

Fintenus gente MocuMoie, cuius pater Tailchanus uocitatur. f- 7a l

...in Laginensium uicinis mari finibus. f. 7a 2

Haec mihi quodam uarrante...Christi milite Oisseneo nomine Emani filio, gente Mocu Neth Corb, indubitanter didici : qui se eadera omnia* supra memorata uerba eiusdem ab ore sancti Finteni, filii Tailchaui, audisse testatus est, ipsius monacus.

De Erneneo filio Craseni sancti Columbae profetia. f. 7b i

...in mediterranea Eberniae parte, monasterium quod Scotice dicitur Dairmag.

...fratres qui in Clonoensi sancti Cerano cenubio commanebant.

consequentes abbatem Alitherum.

Hic erat Erneneus filius Craseni... qui haec omnia suprascripta f. 8a i uerba Segeneo abbati de se profetata enarrauerat, meo decessore Failbeo intentius audiente.

...in Clonoensi cenubio sanctus hospitabatur.

De aduentu sancti Cainnichi. f. 8b i

Alio tempore eum in loua insula...

nautae qui cum Cainnecho inerant. f. 8b 2

De periculo sancti Colmani episcopi MocuSailni in mari iuxta insolam quae uocitatur Rechru.

Columbanus, filius Beognai... in undosis carubdis Brecani aestibus p. 17a 25 ualde periclitatur.

...de Cormaco nepote Lethani, uiro utique sancto.

Hodie iterum (7or mac... enauigare incipit ab ilia regione quae, ultra Modam fluuium sita, Eirros Domno^ dicitur.

Post bellum Gule Drehene. p. 17b

eadem hora qua in Scotia commisum est bellum quod Scotice dicitur Ondemmone, idem homo Dei coram Conallo rege, filio Comgill, in Brittannia conuersatus...de illls regibus... quorum propria uocabula Ainmorius filius S^tni et .ii. filii Maic Erce, Domnallus et Forcus. p. 18 a Sed et de rege Cruithniorum, qui Echodius Laib uocitabatur... sanctus 35 profetizauit.

De bello Miathoru[m]...cum esset uir sanctus in loua insula, subito ad suum dicit ministratorem Dermitium, clocam pulsa.

...pro hoc populo et Aidano rege Dominum oremus.

...Aidanoque...concessa uictoria est,...de exercitu Aidani. p. i8b

De filiis Aidani regis.

...Sanctus Aidanum regem interrogat de regni successore. Illo s^ respondente nescire quis esset de tribus filiis suis regnaturus, Arturius an Echodius Fiiid an Domingartus.

...secundum uerbum Sancti Echodius Bidde adueniens in sinu p. 19a 45 eius recubuit.

Nam Arturius et Echodius Fint...MisLtoTum..An bello trucidati sunt. Domingartus uere in Saxonia bellica in strage interfectus est : Echodius autem Buide post fratrem in regnum successit.

De Domnallo filio Aido.

[3] [4] [ 274 ]p. 20b Domnallus filius Aido, adhuc puer, ad sanctum Columbam in Dorso Gete^ per nutritores adductus est.

De Scandlano filio Colmani.

Eodem tempore Sanctus...ad Seandlanum, filium Colmani, apud Aidum regem in uinculis retentum...pergit. 5

p. 20a Aidus enim rex

De duobus aliis regnatoribus, qui duo nepotes Muiredachi uoci- tabantur, Baitanus filius Maic Erce et Echodius filius Domnail.

p. 20b Alio in tempore, per asperam et saxosam regionem iter faciens, quae dicitur Artda muirchol^, et sues audiens comites Laisranum lo utique, filium Feradachi et Dermitium ministratorem.

...de Euernia nauigatores ad locum qui dicitur Muirbolc Para- disi peruenientes. . .

P* 2^* De Oingusio filio Aido Commani.

Hie est Oingussius cuius cognomentum Bronbachal'^. '5

...de filio Dermiti regis qui Aidus Slane lingua nominatus est Scotica.

p. 21b Nam post Suibneum filium Columbani dolo ab eo interfectum...

De rege Roderco filio Tothail qui in Petra Cloithe regnauit.

p- 22a aliquam ad eum occultam per Lugbeum MocuMin legationem ^o misit.,.At uero Lugbeus...dicit quid de illo inquiris misero ?

p. 22b ...duo quidam plebei ad Sanctum in louam commorantem de- ueniunt ; quorum unus, Meldanus nomine ... Sanctum interrogat... Alter proinde plebeus, nomine Glas dercus...talem Sancti audit responsionem : filius tuus Erndnus suos uidebit nepotes... ^5'

p. 23b De Colcio, Aido Draigniche filio, a Nepotibus Fechureg orto... supramemoratum Colgium...de Colgio eodem est profetata.

De Laisrano hortulano.

Vir beatus quendam de suis monacum nomine Trenauum, gente MocuRuntir, legatum ad Scotiam exire quadam praecipit die. 30

p. 24a ...Laisranus Mocu Moie, citior ceteris, occurrit.

p. 24b . . .quidam frater, Berachus nomine, ad yEthicam proponens insulam nauigare...praecaueto ne Ethicam cursu ad terram directo coneris transmeare pilagus...maiora proinde ^thici transmeans spatia pilagi.

p. 25a Sanctus Baitheneo...de eodem intimauit ceto...Cui Baitheneus .^5 p. 25 b respondens infit.

De quodam Baitano...

Alio in tempore quidam Baitanus, gente nepos Niath Taloi7X, benedici a Sancto petiuit, cum ceteris in mari herimum quaesiturus.

p. 26a cuiusdam cellulae dominus permansit, quae Scotice Lathreg inden^ 4° dicitur... sepultus est in Roboreto Calcagi.

p. 26b ...prespiter mihi haec de Baitano enarrans retulit, Mailodranus nomine, Christi miles, gente MocuCurin'^.

De Nemano quodam

Sanctus ad Hinbinam insulam peruenit. 45

Erat autem ibi inter penetentes quidam Nemanus, filius Gathir.

O Nemane, a me et Baitheneo indultam non recipis aliquam refectionis indulgentiam ?

[5] [6] [7] [8] [9] [ 275 ]Post paucos menses cum Lugaido nesciente infelix ille homuncio p. 27 a ad louam peruenit insulam.

...Sanctus ad Diormitiura...praecipiens profatur, Surge citius, ecce Lugaidus appropinquat, dicque ei ut miserum quem secum in 5 naui habet in Maleam propellat insulam.

Lugaidoque aduentanti...Baitheneoque...suggerenti... p. 27b

miser hisdem diebus ad Eberniam reuersus, in regione quae p. 28 a uocitatur Lea, in manus incedens inimicorum, trucidatus est. Hie de Nepotibus Turtrei ei-at.

...uidet Lugbeum, gente MocuMin, eminus librum legentem. P- 28b

eius ministrator Diormitius... p. 29a

... prose lytus, Aidanus nomine, filius Fergnoi, qui, ut fertur .xii. p. 29b annls Brdndeno ministrauit Mocu Alti.

Lugbeus gente Mocu Min. P- 30a

...idem Lugbeus simul cum sancto uiro ad Caput Regionis* PP- 30b, pergens.

De Laisrano filio Feradachi.

...suus ministrator Diormitius... monacos quos Laisranus...mo- lestat.

Laisranus habitans in monasterio Roboreti Campi^ P- 31 b

De Fechno sapiente.

At uero Feachnaus, de naui discendens... P- 32a

...ad Baitheneum tunc temporis in Campo Lunge" praepossitum p. 32b commorantem.

De Cailtano eius monaco.

...ad suum alium monacum, nomine Cailtanum, qui eodem tem- pore praepositus erat in cella quae hodieque eius fratris Diuni uocabulo uocitatur, stagno adherens Abae fluminis...

ad cellam Diuni peruenientes, suae legatiunculae qualitatem p. 33 a 30 Cailtano intimauerunt...O Cailtane...

De quodam Artbranano. p. 34 b

Cum... in insula demoraretur Scia uir beatus.

decrepitus senex, Geonae primarius cohortis.

...fluuiusque eiusdem loci in quo idem baptisma acciperat ex p. 35a 35 nomine eius Dohur Artbranani...nominatus.

De Gallano filio Fachtni qui erat in diocisi Colgion filii Gellaig. P- 35 b

...sanctus, in suo sedens tegoriolo, Colcio eidem...profetizans ait... p- 36a

...hoc audiens Colcius...ad patriam reuersus, Gallanum filium Fachtni. . .obiisse. . .inuenit.

Beati profetatio uiri de Findchano prespitero, illius monasterii fundatore, quod Scotice Art chain nuncupatur, in Ethica terra.

...prespiter Findchanus. . . Aidum cognomento Nigrum, regio P- 36b genere ortum, Cruthinicum gente, de Scotia ad Brittanniam... secum adduxit Qui scilicet Aidus Niger ualde sanguiuarius homo... 45 qui et Diormitium filium Cerbulis, totius Scotiae regnatorem...inter- ficerat. Hie itaque idem Aidus... apud supradictum Findchanum prespiter ordinatus est.

...nisi prius idem Findchanus, Aidum carnaliter amans, suam capiti eius pro confirmatione inponeret dexteram.

[10] [11] [12] [ 276 ]p. 37a de illo Findchano et de Aido...

p. 37b . . .prespiteri Findchani dexter per pugnus putrefactus in terram sum praecessit, in ilia sepultus insula quae Ommon nuncupatur.

P- 38a ...ad ilium peruenientes locum qui Scotice nuncupatur Guul eilne, qui utique locus inter occidentalem louae insulae campulum 5 et nostrum monasterium medius esse dicitur.

p. 40a De quodam diuite qui Lugudius Clodus uocitabatur.

P- *0^ ...videns clericum qui gaudenter peragrabat Campum Breg.

De Nemano filio Gruthriche.

p. 41a Hie idem Nemauus...in uno cum meritrice lectulo repertus in ^o regione Gainle, iuxta uerbum sancti, ab inimicis decapitatus, disperiit.

Sanctus, cum in Scotiensium...moraretur... regione... ad quoddam deuenit uicinum monasteriolum quod Scotice Trioit uocitatur.

De Erco fure Mocu Druidi qui in Coloso* insula commanebat.

Sanctus in loua commanens insula, accitis ad se binfs de fratribus '5 uiris, quorum uocabula Lugbeus et Silnanus, eisdem praecipiens dixit, Nunc ad Maleam transfretate insulam, et in campulis mari uicinis Ercum quaerite furacem, qui...de insula Coloso* perueniens... inter arenarum cumulos per diem sd occultare conatur.

p. 42b Sanctus. . .ad Baitheneum. . .commorantem in Campo Lunge^ mittit, ^o ut eidem furi quoddam pingue pecus et .ui. modios nouissima mittat munera.

p. 43a De Cronano poeta.. Sanctus cum iuxta Stagnum Gei, prope hos- tium fluminis quod Latine Bos dicitur,... cum fratribus sederet quidam ad eos Scoticus poeta deuenit... '^^

Cur, aiunt, a nobis regrediente Cronano poeta aliquod ex more suae artis canticum non postulasti modolabiliter decantari ?

p. 43 b De duobus tigernls" sancti uaticinatio uiri.

Lugbeus MocuBlai coepit ab eo percunctari...

p. 44 a baud procul a monasterio quod dicitur Gell rois in prouincia .^o Maugdornorum.

Colman Canis filius Aileni et Ronanus filiiis Aido, filii Golgen de Anteriorum genere.

...ubi illud monasterium cernitur quod dicitur Gell roiss.

...idem Lugbeus... Sanctum seorsum coepit interrogare. 35

p. 45b De Cronano episcopo... quidam de Muminensium prouincia prose- lytus ad Sanctum uenit.

p. 46a De Ernano prespitero...vir uenerandus Ernanum prespiterum... ad praepossituram illius monasterii transmisit quod in Hinba insula ante plures fundauerat annos. Itaque idem Ernanus... 40

p. 46b ...quidam ad Sanctum plebeus uenit in loco hospitantem qui Scotice uocitatur Goire Salchdin.

p. 47 a jjj regione quae litoribus stagni Grog reth est contermina.

De quodam plebeo, Goreo nomine, filio Aidani...Goreus inquit.

. . . quidam plebeus, omnium illius aetatis in populo Korkureti 45 fortissimus uirorum.

p. 49a De bello quod in Munitione Cethirni post multa commisum est tempera.

[13] [14] [15] [ 277 ]...uir beatus cum post regum in Dorso Cette condictum, Aidi p. 49b uidelicet filii Ainmurech et Aidani filii Gabrani, ad campos reuer- teretur equoreos, ipse et Comgellus abbas... resedent.

Nellis Nepotes et Cruthini populi in hac uicina munitione p. 50a 5 Cethirni belligerantes committent bellum.

Domnallus Aidi filius uictor sublimatus est.

Alius mihi Adomnano, Christi miles, Finanus nomine...

...ad monasterium sancti Comgil, quod Scotice dicitur Gambas. p. 50b

...duos saucti Comgilli senes monacos repperisse.

...coram sancto Comgello, iuxta Cetherni sedens munitionem*.

...Conallus, episcopus Gule rathin, collectis a populo Campi Eilni p. 51 a peue innumerabilibus xeniis...

...adcurrit Columbus filius Aidi conscius... p. 51b

Ille uero diues largus, Brendenus nomine...

...xenium alicuius tenacis uiri, inter niulta cognouit xenia, Diormiti nomine, ad Cellam Magnam DeathHb... coWecto,. p. 52a

...cum uir uenerandus in Scotia apud sanctum Findbairum epis- p. 53a copum. . .commaneret.

Sanctus uero iuuenis hoc non sibimet sed sancto Vinniauo" p. 53 b 2o adscribebat episcopo.

...in loco terrae qui dicitur Dele ros. P- 55b

...ad quondam... monacum... nomine Silnanum, filium i^remairfo/i*^ Mocu Sogin.

...ah illo riuulo qui dicitur Ailhine usque ad Vadum died.

..ad illam...regionem quae dicitur ^rc^ (7eaw?iacA^e. p 56a

Silnanus... coram Segineo abbate et ceteris testatus est seniori- p 57^ bus.

De Maugina sancta uirgine Daimeni filia quae inhabitauerat hi^ Clochur filiorum Daimeni.

...aduocans fratrem, Lugaidum nomine, cuius cognomentum Scotice Lathir^ dicitur...

...usque ad Clocherum filiorum Daimeni distinare legatum. p. 57b

Maugina, sancta uirgo, filia Daimeni.

...Lugaidus ad sanctam peruenit uirginem...

...in Dorso Ceate... in Dorso Cette. p. 58a

...Colgu filius Cellachi...

...lapsus in flumine quod Scotice Boend uocitatur. p. 59a

in quodam partis Laginorum fluuio subraersus. p. 59b

ad quondam logenanum prespiterum, gente Pictum. p. eoa

De supra memorato uero Eugenani libro...

Hie erat Ligu cencalad^, cuius parentes fuerunt in Artdaib p. 61 a Muirchol^.

aquam cessat amaram exinanire hinin glas^, dulcem uero et p. 62 b intentam precem coepit ad Dominum fundere.

...est abbatis Cainnichi, sancti uiri...Eadem hora sanctus Cain- p- 63a [16] [17] [18] [19] [20] [21] [22] [23] [ 278 ]nechus, in suo conuersus monasterio, quod Latine Campulus Bouis dicitur, Scotice uero Ached bou.

Cainnechus proinde ad Oidecham appropinquans insulam...

...super cispitem terrulae Aithche ante se inuenit.

De Baitheneo et Columbano filio Beogni Sanctis prespiteris. *

Baitheneus, a portu louae enauigans insulae, flatum habebit

p. 64b secundum usque quo ad portum perueniat Carapi Lunge.

p. 65a Baitheneus mane ad Etheticam {sic) terram, Columbanus post meridiem Everniam incipiens appetere.,.

P- 65b ...quidam iuuenis, Columbanus nomine, Nepos Briuni. ^°

P- 66a ...quidam maleficus nomine Silnanus.

Hoc in domu alicuius plebei diuitis, qui in monte Cainle commo- rabatur, Foirtgirni nomine, factum traditur.

p. 66b De Lugneo MocuMin.

...quidam bonae indolis iuuenis, Lugneus nomine, qui postea *5 p. 67a senex in monasterio Eleiiae insulae praepossitus erat...

...pisces coepissent in fluuio Sale piscoso...

P- 67 b _ , .iuxta Cei stagnum. . .

De Nesano Curuo qui in ea regione conuersabatur quae stagno Aporum est contermina. Hie Nesanus...idem Nesanus... 20

p. 69b quidam malefactor... nomine loan, filius Conallis, filii Domnallis, de regio Gabrani ortus genere.

p. 70a y^ qqq qjji Scotice uocitatur Aithchambas^ Art Muirchol.

...raptorem cum preda inter Maleam et Colosum insulas inue- niens. 25

p. 70b j)e quodam Feradacho subita morte subtracta (sic).

p. 71a ^jj. ganctus quendam de nobili Pictorum genere exsulem, Tarainum nomine, in manum alicuius Feradachi ditis uiri, qui in Ilea insula habitabat . . . commendauit . . .

^' ...uir beatus, cum alios eclesiarum perseqvtores, in Hinba com- 3° moratus insula, excommonicare coepisset, filios uidelicet Conallis filii Domnaill, quorum unus erat loan.

unus ex fratribus, Findluganus nomine.

P- '^" Usque in banc diem, ait, iutegratus est annus, ex qua die Lam dess^, in quantum potuit, Findluganum mea iugulauit nice. 35

...ubi ipse solus Lam des in aliqua uirorum utrimque acta belli- 73a geratione, Cronani filii Baitani** iacnlo transfixus...

in parte Lagenensium.

Quae cum forte Gemmanum senem...uidisset.

P* ...cum in Scia insula aliquantis demoraretur diebus. 4°

P* ^^^ ...cum uir beatus in Pictorum prouincia per aliquot moraretur dies, necesse habuit fluuium transire Nesam.

Lugneus mocuMin. . .inmittit se in aquas,

p. 75 a Lugneo nanti eo usque appropinquauit

p ygg^ ...quidam frater nomine moLua, nepos Briuni. 45

p. 77a 1^6 Diormiti egrotantis sanitate... Diormitius, sancti pius minister.

„ 77 b De Finteni filii Aido in extremis positi sanitate.

p. 78a ...monasterii fundator, quod dicitur Kailli au inde.

[24] [25] [26] [27] [28] [ 279 ]De Broichano mago...Broichane...Broichanu8... P- 79b

hoc coram Bruideo rege dicens...ad Nesam uenit fluuium. P- ®o*

...ad lacum Nisae fluminis longum. P- ^ib

plebeus...qui in ea habitabat regione quae Stagni litoribus P- ®3b 5 Aporici est contermina.

...in fluuio qui Latine dici potest Nigra Dea*. P- 85a

beati legatus uiri Lugaidus nomine, cognomen to Laitirus. P- ^^^

De Librano harundineti profetatio sancti uiri. P- ^^a

...de Connachtarum regione oriundum se professus est.

...septennem debebis in Ethica penetentiam explere terra.

...ad monasterium Campi misus Lunge... P- ^^

...frater, Libranus nomine... perrexit. P- ®^*

...ad locum qui Scotice uocitatur Daire Calcig. P- ^^*

Qui uidelicet Lihrdn isdem in diebus uotuni monacicum deuotus P- ^l ^ ■ 5 uouit.

in monasterio Campi Lunge... [y. 92"] pergens per Campum Breg, P- ^^* ad monasterium deuenit Roborei Campi".

De quodam Lugneo guberneta, cognomento Tudida^.-.qui inP-93b Rechrea commorabatur insula.

De nauigatione Cormaci nepotis Lethani. P- ^^^

...Cormaccus cum nautis comitibus. P- ^^^

...perueuit Cormac ad sanctum Columbam. p. 97b

Erat autem eadem diecula Columbanus filius Echudi. . .illius p- 98a monasterii fundator quod Scotica uocitatur lingua Sndm luthir'^.

ab hostio fluminis Sale... P- ^^^

. . .insulam quae Scotice uocitatur AiHhrago.

cum in aesteo tempore, post Euerniensis sinodi condictum, in P* ^^^^ plebe generis Loerni per aliquot. . .retardaremur dies, ad Saineam deuenimus insulam.

. . .in die festo, inquam*^, natalis sanctorum Columbae et Baithenei : P- I02a-b cuius diluculo...de Saiuea insula... emigrauimus.

...prespiter Cruithnechanus. . . ^' *

. . .Sanctus Brendenus. . .Brendenus illius monasterii fundator, quod P- 105b- Scotice Birra nuncupatur. *

Hoc famen* factum est hi Teilte. P- ^^^^

...sanctus Finnio...uir sanctus uenerandum episcopum Finnio- nem...adiit; quem cum sanctus Finnic ad s^ appropinquantem uidisset, angelum Domini pariter eius comitem iteris (sic) uidit.

...ad sanctum Columbam in Hinba commorantem. P* "^*

Qui cum...Aidanum in regem ordinare recussaret, quia magis logenanum fratrem eius dilegeret...

Cummeneus Albus...sic dixit quod sanctus Columba de Aidano... P- ^^®* profetare coepit.

...in bello Roth, Domnallo^ Brecco, nepote Aidani, sine causa 45 uastante prouinciam Domnail nepotis Ainmureg.

Quidam uero frater, Aidanus nomine, filius Libir. P- lO^b

...de prouincia...Anteriorum qui Scotice indAirthir nuncu^SintnT. P- 109b

Alium Christi scio militonem... nomine Diormitium.

. . .ad Ethicam eflfugati sunt terram . . . Baitheneus . . .in Campo Lunge- v- HOb [29] [30] [31] [32] [33] [34] [ 280 ]p. Ilia ...uiderat alicuius animam, nomine Columbi, fabri ferrarii, Coil- p. lllb rigini cognomento ad cselos euehere... Columbus cognominatus Coil- riginus... Columbus Coilriginus, faber ferrarius...

p. 112a in transitu... beati Brendini animae, illius monasterii fundatoris quod Scotice Birra nuncupatur. 5

p. 113a ...sancti Columbani episcopi Mocu Loigse animam ad caelum euexerant.

p. 113b Columbanus episcopus Lagenensis...aliqui de Lagenica com- meantes prouincia.

p. 114a Nunc, ait, oratione monacis abbatis Comgilli auxiliemur, hac in lo hora in Stagno dimersis Vituli^

p. 114b ...ultra Brittanniae Dorsum... secus Nisae fluminis lacum.

p. 115a . . .in ilium deuenit agrum qui Airchm'tdan nuncupatur; ibidemque quidam repertus senex, Emchatus nomine...

Sed et filius eius Virolecus^ credens cum tota domu est baptizatus. »5

Duo uero fratres ad ianuam stantes, uidelicet Golgu filius Cellachi et Lugneus Mocu Blai.

P- 117b ...uocabulo, qui Latine potest dici Colliculus Angelorum, Scotice uero Cnoc Angel.

p. 118a .iiii....monasteriorum sancti fuudatores de Scotia transmeantes, 20 in Hinba eum inuenerunt insula, quorum inlustrium uocabula Com- gellus Mocu Aridi, Cainnechus Mocu Dalon, Brendenus Mocu Alti, Cormac nepos Leathain.

...Brendenus Mocu Alti, sicut post Comgello et Cainnecho iuti- mauit... 35

p. 119b Qui tamen Baitheneus, in Egea insula... detentus...

...supra memoratus Uirgnous"...eclesiam... solus intrat.

p. 120b Cuius scilicet Uirgnoui sororis filius Commanus, honorabilis pres- piter, mihi Adomnano de hac supra uisione craxata** aliquando, sub testificatione, enarrauerat. 30

p. 121a quidam de fratribus, Colgius nomine, filius Aido Draigniche, de Nepotibus Fechreg...

p. 121b ...alumno, nomine Berchano, cuius cognomento Mes^ loen.

p. 123a ...quorum unus Lugneus erat Mocu Blai, alter uero Pilu nuncu- patur, Saxo... 35

p. 130b In illo namque monasterio quod Scotica nominatur lingua Cloni p. 131a finchoil^ quidam homo erat sanctus, senex Christi miles, qui Lugu- dius uocitabatur filius Tailchani...Hic itaque primo mane cuidam eque Christiano railiti, Fergnouo nomine, suam enarrauit uisionem...

p. 131b Virgnous...didicerat, hisdem diebus de Scotia remigans, Hinba 4° in insula... permanens...

in loco anchoritarum in Muirhulc mar.

p. 132a Christi miles... cuius nomen etiam potest dici Ferreolus, Scotice uero Ernene, gente Mocu Fir roide.

monacus in Dorso Tomme^ sepultus. 45

in ualle piscosi fluminis Fendce.

p. 136b Quicuuque h6s uirtutum libellos Columbae legerit, pro me Dorb- beneo" Dominum deprecetur... [35] [36] [37] [38] [39] [40] [41] [42]

Notes
  1. leg. Nemano
  2. MS. ebernia, with t written over the first c
  3. om. Beeves p. 23
  4. leg. Domnonl cf. Campas Domnon, Arm. IC*!, 14" 1
  5. Druivim Cete
  6. Dat. Artdaib muirchol, infra R. 118, cf. Art Muirchol infra, p. 278, 1. 23
  7. cf. hronbachin (gl. pedum), supra, p. 46, 1. 25
  8. Perhaps for Lathreg Finden, gen. eg. of Finnio, infra 106"*. If so, lathreg is a fem. form of the msc. (or neut.) lathrach W. S.
  9. MS. mocurin, Mocucurin is the reading of B (Mus. Brit. Bibl. Reg. 8 D. ix.)
  10. cerni tire, now Cantire
  11. Dairmaige 'of Durrow'
  12. Mag Lunge in Tiree, luiige geu. sg. of long 'navis'
  13. Identified by Beeves with Colonsay ; but it rather seems Coll, an island west of Mull (Malea) and N.E. of Tiree (Ethica Terra) : see infra at p. 70»
  14. in Tiree
  15. tigernib 'dominis'
  16. Dun Cethirn, Reeves, p. 95 n.
  17. Vinniano, Reeves, p. 104, perperam
  18. Nemani-don, Reeves, perperam : cf. Luguaedon
  19. in. Reeves, perperam
  20. Here the /t is a scribal error, see Laitirus infra at p. BS*"
  21. lugucen calath B. Leg. Lugu Cennchalath ('hardheaded')!
  22. pi. dat. of Artda Muirchol, supra p. 20 b
  23. leg. hinn-inglas, where inglas may be a mistake for en-glas .i. uisce glas 'green water,' Corm. Gl. and Maundevile 218, where it means ' milk and water ' W. S.
  24. sic MS. Leg. Aporico, and cf. R. 153 : stagni litoribns Aporici est
  25. Ait-chamas, Reeves, perperam: read Aithchamha sive Art Muirchol
  26. Probably Coll
  27. latinised Manus Dextera
  28. Baithani, Reeves, perperam
  29. Dubdea: cf. Bandea, supra p. 26-5, 1. 5
  30. Dainiiaige 'of Durrow'
  31. Now Slanore, co. Cavan, lieeves, Columba, pp. 173 — 4
  32. MS. in qoam
  33. tameu, Keeves, perperam
  34. Domnail, Beeves, perperam
  35. Loch-LSig, now Belfast Lough
  36. Perhaps a latinised Ferldech?
  37. Spelt Fergnous, p. 275
  38. 'written,' Reeves, who brings the word from xap'io'o-w
  39. vieas .i. arm, .i. faobhar O'Cl. (as in Mes-gegra), meas .i. dalta (as in Mess-buachaille)
  40. leg. Gldin Jindchoill 'meadow of the white hazel,' Reeves, p. 235
  41. leg. Tomvie, later Tuama
  42. ob. a.d. 713