Чер аңдарарда йөрээл
| ← Балыкчының чалбарыы | Тыва улустуң алгыш-йөрээлдери (Күш-ажыл-биле холбашкан алгыш-йөрээлдер) |
Хат кыйгызы → |
| Чаяан чылы: 1990. |
Тараа үнгү дег шөлдү шилип, кайыын буга суу үндүрүп болурун баш бурунгаар шинчилеп алыр. Ылан ажырбас-тыр дээш, озук, хүүрек-биле буга казып, сумун, арык кылыр. Тайга-таңдының хар-чамы эрип, узун мооруй хемнер чуглуп бадары билек-ле, ийи хончуну так даап каапкаш, кызыл-бут суггаргаш туруптар. Суггаттыг черни кевип орда, ийи шарын чонап, ыңгыржактааш, хөндүргелээш, тергелиг демир андазын-биле аңдарып туруп бээр. Шары бажы мунарга, ол-бо тендинеңнип чүткээн шарылар хап идиктиг бичии кижиниң будун кызырга, карак чажы ийи чаакты куду соок-соок борбаңайнып бадып турар дээр.
Кааң халыында тараа кадып суксавазын дээш дүн-хүн дивейн суггарып, йөрээлдерни салыр.
Тарааны тарый бреген үеде, бир кижи андазын тудазындан салдынмайн, ону чигелеп, шарының соондан кылыштап-ла турар. Шыгжап чыткан алдыны дег, үрезинни кайы-бирээзи шыва тонунга эдектепкеш, черни демдектей шыгаап, берзенип каапкан оң холу-биле кыстыргаш, хаак-биле дизе-дизе так шарып каан кызыл хараган илиирни агбаңнадыр бир элээн улгады берген шары доора, узун дургаар сөөртүп-ле турар. Улгады берген тараа чажыкчызы йөрээл салып чалбарар:
Чер аңдарарда йөрээл
Уруг-дарыг чүреккир болзун,
Улуг үүле бүдүнгүр болзун.
Каккан санында,
Кадак дег болзун.
Туткан санында
Дугай кирзин.
Аът-ынаа могавазын,
Андазын чидиг болзун.
Чер аңдартынгыр болзун,
Чер челээштелип-ле турзун.
Чаашкын-долузу
Дөргүнектеп эртсин!