دیوانا مەلایێ جزیری/ز
| ←قافییا ر | دیوانا مەلایێ جزیری (1630) by قافییا ز |
قافییا س→ |
جانا ژ جەمالا تە موقەددەس قەبەسم ئەز edit
| جانا ژ جەمالا تە موقەددەس قەبەسم ئەز | گەر خووب و پەریزادە نەزەر کی تە بەسم ئەز |
| مسلی مەهێ نەو گەر تە دڤێتن مە ببینی | مێزە بکە جامێ تو دزانی چ کەسم ئەز |
| یەغما ژ مە جان کر کو تەجەللایێ ل دل دا | من رووحێ د قالب تویی تەنها قەفەسم ئەز |
| حوببا تەیە من ڕادهەژینی کو بنالم | شەب تا ب سەحەر نالە ژ ڕەنگێ جەرەسم ئەز |
| من گۆ: مەهێ نەو چاشنییێ ئەبروویێ یاری | گۆ: من چ حەدە شوبهەتی نەعلێ فەرەسم ئەز |
| ساقی ژ ئەزەل یەک دو قەدەح بادە ب من دا | حەتتا ب ئەبەد مەست و خومار و تەلەسم ئەز |
| جانا تویی من جان گولییێ خار چ کەرەم پێ | مننەت کو نە وەک بولبولێ محنەت عەبەسم ئەز |
| سەد جەور و جەفا دی ب مە ناچین ژ دەرێ تە | یەکسەر تو نەباتی وە ل تەبعێ مەگەسم ئەز |
| گەر وەهـ! تە دڤێتن ببڕی سەر بکە فەرمان | دا ڤێ سەعەتێ سەر ببڕم خوەش مەقەسم ئەز |
| سەر تا ب قەدەم ئەر بسوژم شوبهی مەلایی | پەروانە سفەت سوهتم و بێ سەوت و حسم ئەز |
توورم ب دل و پەیرەوێ موسایم ئەز edit
| توورم ب دل و پەیرەوێ موسایم ئەز | ئاتەشپەرەسێ نوورێ تەجەللایم ئەز |
| باری ژ «وعلم» کو خەبەردار کرین | ئیرۆ تو بزان ئادەمێ ئەسمایم ئەز |
| ئنشائێ عولوومێ لەدونی چونکە م زانی | زانی کو ب حەقیقەت چ ئنشایم ئەز |
| حەرفێن ڕەقەمێ لەوحێ وجوودا مە بخوونە | دا قەنج ببینی کو چ ئملایم ئەز |
| زاهر تو پەریشانییێ حالێ م نەبین | مەجمووعە د زاتێ خوە و توغرایم ئەز |
| عالەم چیە؟ ئعراب و حورووف و کەلماتن | ئەو نوقتە د نەفسا خوە و مەعنایم ئەز |
| سەد نیل و فورات تێن ددەرن قەلبێ مە لێ | پێ ناحەسهین قولزوم و دەریایم ئەز |
| سەد نەقل و روایەت د مەیا ساف و موویەک | ئیرۆ کو ژ پیرێ خوە ب فەتوایم ئەز |
| پەیوەستە تو هەر بانگی مەکی شوبهەتی نەی | بێ یار و مەی و ساز وەکوو نایم ئەز |
| هەرچی تە دڤێتن ژ مە وەر جان ب خوە بت | جانا بکە فەروارێ ڤەوەستایم ئەز |
| تو ژ نوسخەیێ تەوحیدێ مەخوون ئایەتێ نەفیێ | بێ ئالەتێ ئسباتێ کو «إلا»یم ئەز |
| سەد شیش ل دل دانە ژ مهرێ مە مەلا | لەو هەر ب فغان مسلی نەی و نایم ئەز |
| ئیرۆ تو بەس بکە لوقمانییێ خانم | لوتفەک ب مەلێ ڕا بکە سەودایم ئەز |
عاشق ئەر جارەک ژ بالایێ بدت بەرقا مەجاز edit
| عاشق ئەر جارەک ژ بالایێ بدت بەرقا مەجاز | دێ ل نک ساحبدلان حەتتا ئەبەد بت سەرفەراز |
| کەشفێ ئەسرارێ سفاتان بێ مەحەببەت نابتن | سوورەتێ ئەسما دڤێتن دا بکن ژێ فەهم ڕاز |
| لامعا حوسن و جەمالێ دێ ژ علمی بێتە عەین | عشق دا ژێ هلبتن کێ دی حەقیقەت بێ مەجاز؟ |
| حوسن و حوب بێ یەک دو نابن دێ بکن شاهـ و گەدا | نوور نادت شوعلەیا مەحموود بێ شەمعا ئەیاز |
| مەعنەیا عشقێ دزانی ئایەتا حوسنێ بخوون | دا تو حەرفێن موحبەتێ یەک یەک ژ هەڤ کی ئمتیاز |
| عاشقان بێ گاڤ لەو کالین ژ دل تێن شوبهێ رەعد | وان ژ بالایێ دبارن وەک برووسکان ڕەمز و ڕاز |
| کی خەبەر دا کت ژ عشقێ کەی ژ بەر وەستان گرت | «گر چه راه از ذره ذره سینه سوز و جانگداز» |
| ئافەرین سەد ئافەرین هێ من ژ وان ڕا ئافەرین | ئێ ژ تیرێن دلبەران دائم د دل پەیکان و گاز |
| گوهـ دە ئاوازێ نەیێ وەقتێ سەما تێن موغبەچە | فەهمێ ڕازێ گەر دکی چاوا دنالن چەنگ و ساز |
| ئەو دلێ من وەک کەبووتەر نابتن کەس لەومە کت | لەو د ڤێ تۆرێ وە دا کەفتی مە دین سەد شاهباز |
| وەر دلۆ دا چین تەماشایا جوانانێ چەمەن | وێ هلانی سەر ب ناز و سایەبان دانێ نیاز |
| سونبول و ڕەیحان ب لەرزن چیچەک و گول سەر گەڕان | نێرگزان کو سەیف پۆشن لەو بنەفشان غونچەباز |
| زولف و سونبول مشک بووی و بسک و سووسن سڕشرین | «سرو بالا» سەبزپووش و گول نشان و غونچەباز |
| نێرگزێن قامەت زوموررود سەرگران هاتن خەرام | چار ئەترافان ب ڕەف ڕەف لێ ب مەش تێن سی و قاز |
| دل ب کێ دم ئەز ژ وان؟ هەر یەک ب غەنجان دل دبن! | دلروبایێن جانفەزایێن دلبەرێن عاشق نەواز |
| عەقدێ ئحرامێ دەما دلبەر خویا بی «فرض عين» | سەجدەیەک بەر وان دو برهان ناگرت جهـ سەد نماز |
| عیدە و میرێ مە ئیرۆ دەرگەهێ لوتفێ ڤەکر | گۆ: مەلا هنگی بخوازی دێ بدم بەس تو بخواز |
ژ ڕەعنا نێگزێن تەی مەست و خوونریز edit
| ژ ڕەعنا نێگزێن تەی مەست و خوونریز | زەمان بوو عەهدێ جەنگ ئەنگیزێ جەنگیز |
| تە جانێ من دڤێت ئەی جانێ عالەم | ژ من بستین ب لەعلێن خوەی شەکەرریز |
| دو عەنبەر بوو ل شمشادی ب مەستی | ڤەبەستن لەو هەوا بوو عەنبەرئامیز |
| ژ ئاخا ئاستانێ مستەکێ بین | ل داغان دا ببینم خوەش سەبا تیز |
| تنێ فەرهاد دزانت لەززەتێ عشق | کو وی جان دایە شێرینێ نە پەرویز |
| تولووعا ما ژ بۆ گیتی شەفەق دا | ژ شیرازێ شوعاعێ دایە تەبریز |
| تەب و تابێ هەزار ئشکەنجە دا دل | ژ شیرازێ نگاهی مەستێ تەبریز |
| ئیلاهی نێرگزا مەی مەست و نازک | ژ دەستێ خوار و بەدخواهان بپاریز |
| کو لێ تێت ئەو قەبایێ ئاسمانی | لەتیفا شەنگ و نازک وەک بەلازیز |
| سەواشەک ڕێهتە دیسا عالەما دل | ب جادوویێ دو چەشمێ فتنە ئەنگیز |
| خەبائس تەبعە ژاهل سەگ سرشتە | یەقین ئەو کەر ژ جانان لەو دکت بیز |
| مەلا جانێ تە چاوا پەهلەوان کر | ل تایێن خەمرییان زولفا دل ئاویز |
| ژ حوسنا بێ نشان نادی نشانەک | نشانی گەر ژ دل نەکرا ب پەرهیز |
| مەبین ئەڤ گەر ب سوورەت ئادەمینە | حەمی دارن ژ ئێگر ڕا کری ڕیز |
تو دزانی ب خودێ من تو خەیالی شەب و رووز edit
| تو دزانی ب خودێ من تو خەیالی شەب و رووز | ب خەیالا خوە مەدام من تو ل بالی شەب و رووز |
| هەر ب میزان دڕەشینی جەگەرێ تیر و خەدەنگ | ژ نەسەق ساعقە مە ژ قەوسێ هلالی شەب و رووز |
| مسلی گۆیین تە ڕەوان نالە ژ دل تێن مسکین | ئەم نزانین تو چڕا هەر وە دنالی شەب و رووز |
| تە ژ فەریاد و فەغانان ب خوە بولبول کەڕ کر | ئەللاهـ ئەللاهـ! ژ چ دەردی وە دکالی شەب و رووز |
| خوزیا من بدیا ئەو قەد و بالایێ شرین | هەر دەما ئەو کو بمەش تێ ب دەلالی شەب و رووز |
| دا کو دلبەر قەدەمێ لێ بنهەد ڕەوشەن کت | لەو تو خوونێ وە ژ چەهڤان ڤەدمالی شەب و رووز |
| تە تنێ زەوق و سەفا کر ب سەیێن دلبەرێ ڕا | سەرنخوون گەهـ شوبی نوون گەهـ وەکوو دالی شەب و رووز |
| فەتوەیا پیر و مەلا یان تو ب ئلهامێ نەبی | ڤێ مەیێ هەر وە دنووشی ب حەلالی شەب و رووز |
چوومە تەماشا چەمەن edit
| چوومە تەماشا چەمەن، تازە گول و نەستەرەن | غونچە و بشکۆ ب کەن، چیچەک و نەسرین سەمەن |
| تێک سەحەر مەست بوون، موحبەتەکێ خوەست بوون | زولفەکێ ئەو بەست بوون، عەقرەبییان گەست بوون |
| یەک ب یەک ئەو خەمملین، بوغچە ب وان کەمملین | بولبولێ سوهتی دلین، تێک ژ وان دەست بلین |
| دل ب مەیێ بێتە ساز، ڕەوزەیێ باغێ مەجاز مەست و خەرامان ب ساز، لێ دمەشن سی وقاز | |
| بولبولێ حەیران هەزار، نالەیە وان زارە زار | غونچە لەب و گولعزار، نازکێ زێرین هەزار |
| هن گەش و هن غونچەنە، پێشی یەکن غونجەنە | پوڕ سوڕ و پوڕ عشوەنە، عاشقێ حوسنا خوەنە |
| پەرتەوێ عشقێ ژ حەق، سەد سفەت و سەد نەسەق | ئەو ددەرن یەک شەفەق، لەو مە ڕەوان تێن سەبەق |
| مەعرفەتێ ڕەمز و ناز، ڕەوزەیێ باغێ مەجاز مەست و خەرامان ب ساز، لێ دمەشن سی وقاز | |
| موغنی و سازەندەین، لێ ب مەجالا مەین | خەف ژ سوڕا پەردەین، بێژە مە تو موژدەین |
| زێدە ب حوسنن د قەنج، شۆخ و شەپالن د غەنج | لێ مە ئەوان زێر و گەنج، دا مە ئەوان سەد شکەنج |
| جان بدە وان دلکڕان، گەوهەر و لەعل و دوڕان | بەخشە ب شیرین سوڕان، دل ب خوە بر ئاوڕان |
| زەرمە کرین ئحتراز، ڕەوزەیێ باغێ مەجاز مەست و خەرامان ب ساز، لێ دمەشن سی وقاز | |
| لات و بوت و سیمبەر، قامەت و قەد نەی شەکەر | گوفت ب قەندێ د تەڕ، وان ل مە کەرکر جەگەر |
| وەهـ کو چ شیرین لەبن، غەبغەب و دێم کەوکەبن | کاکول و گیسوو شەبن، زولم و جەفا مەشرەبن |
| حووری و شەهزادەیەک، دێم گول و لەب غونچەیەک | بۆرییێ حەق شیوەیەک، نازە نەمان غونچەیەک |
| ڕم مە د دل چوو وگاز، ڕەوزەیێ باغێ مەجاز مەست و خەرامان ب ساز، لێ دمەشن سی وقاز | |
| پوڕ خەجلین سیم و زەر، غەیری ل تەرحێن د تەڕ | بەلگ و وەرەق تاج و سەر، زولف ل سەر بوونە گەڕ |
| دل بدە وان پشکۆوان، لوئلوء و عەقد و گۆوان | عەرعەر و سەروا جوان، دا تو ب وان بی جوان |
| نازک و خووب و زەری، ڕەنگ مەلەکن سوڕ پەری | دێم دوڕ و لەب گەوهەری، لێ ببە جان موشتەری |
| حوسن و جەمالا بخواز، ڕەوزەیێ باغێ مەجاز مەست و خەرامان ب ساز، لێ دمەشن سی وقاز | |
| گولشەنێ باغێ ئرەم، نەی شەکەرێن موحتەرەم | جوملەیێ ئەهلێ حەرەم، زەمزەمە وان سوبحدەم |
| پەردەنشینێ خومار، دێم ژ خەتتێ غوبار | ڕۆژ ب حوسنێ ڤەشار، پوڕ ل مولووکێن کوبار |
| عەرعەر و سەروان جوان، یاسەمەن و ئەرغەوان | رووح ئەون و هەر ڕەوان، دێ دل و جان دین ب وان |
| لات و بوتێ دلنەواز، ڕەوزەیێ باغێ مەجاز مەست و خەرامان ب ساز، لێ دمەشن سی وقاز | |
| دل ب شەپالان بدە، ب ئاسک و غەزالان بدە | سینە ب تالان بدە، رووحێ ب خالان بدە |
| نوورێ چرایێ دلن، چهرەگوشایێ دلن | شەیخ و مەلایێ دلن، قبلەنەمایێ دلن |
| کەعبە و ئەسوەد حەجەر، پەردە هلینن ژ بەر | لازمە یەک سەجدە فەر، سەجدەیێ شوکرێ ببەر |
| دا تو ببی سەرفەراز، ڕەوزەیێ باغێ مەجاز مەست و خەرامان ب ساز، لێ دمەشن سی وقاز | |
شیوەیێ دلبەری بزان، سوننەتە شیوە عشوە فەرز edit
| شیوەیێ دلبەری بزان، سوننەتە شیوە عشوە فەرز | هەر دو نەزەر کو بن قران واجبە یەک گرشمە فەرز |
| هەردو قران کو قبلە بن هەر چ دەما خویا بن ئەو | وێ سەعەتێ د دینێ عشق لازمە یەک دو سەجدە فەرز |
| خرقەیێ زەرق و ژەنگێ زوهد من ب مەیێ موغانە شووست | شووست و شووەک د مەیکەدێ ئەووەلێ کار فەرزە فەرز |
| نەیشەککەرێن شرین زەبان مەستێ ب جام و بادە تێن | فەرزە دبت ژ تەوبەیێ سالکێ عشقێ تەوبە فەرز |
| ساقییێ سیمێ ساقێ ما زەهرێ هەلاهلی ب دەست | جانێ مە شوکر و مننەتە تیز و ڕەوانە ڕەقسە فەرز |
| خال ئەگەر ب وەجهەکێ بێتە قرانێ ئەبرووان | شوبهەتی بەیتێ مەقدەس و کەعبە دبن دو قبلە فەرز |
| ئەز کو د دەعوا عاشقی کفشە دکت زەبان دەرەو | کەتمێ شەهادەتێ دبت وێ سەعەتێ ب شەهدە فەرز |
| جەبهەت و دێم و گەردەنێ پەردە دەما ژ بەر برەت | فەرزە مەلا ل حاجییان سەعی و تەواف و عومرە فەرز |
مە ژ بل حوسن و جەمالێ چ غەرەز edit
| مە ژ بل حوسن و جەمالێ چ غەرەز | بێ جەمالێ ژ پەیالێ چ غەرەز؟ |
| گەر نە تەشبیهی دو برهێن تە بتن | مە د عیدان ب هلالێ چ غەرەز؟ |
| گەر نە ڕووحێ مە د پێ دل برەتن | مە ژ وێ قەنج و دەلالێ چ غەرەز؟ |
| گەر نە قەستا دل و جانێ مە دکت | مە ژ وێ شۆخ و شەپالێ چ غەرەز؟ |
| گەر نە ب ئسمێ تە موعەمما بن حورووف | مە ب شکلێ خەت و خالێ چ غەرەز؟ |
| نە کو شەرمەندە ژ ڕوویێ تە بووا | ئافتابێ ب زەوالێ چ غەرەز؟ |
| قەستێ وەحدەت دکرت ڕووح ب ڕووح | وەر نە، عاشق ژ وسالێ چ غەرەز؟ |
| د شەبێ قەدرێ تەجەللی تو بکی | مە ل پەی مۆم و شەمالێ چ غەرەز؟ |
| نە جەمالا تە تەجەللی بکرت | مە ژ خووبان ب جەمالێ چ غەرەز؟ |
| نە ژ لەعلێن تە مەلا بەحسێ بکت | مە ژ ڤێ بەحس و سوئالێ چ غەرەز |
وەللاهـ ژ هەر دوو عالەمان من حوسنێ جانانە غەرەز edit
| وەللاهـ ژ هەر دوو عالەمان من حوسنێ جانانە غەرەز | لەو من ژ حوسنا دلبەران هەر سونعێ ڕەحمانە غەرەز |
| ئەو کافرێن جامە سیاهـ هاتن ب هەڤڕا سەف ب سەف | زانم کو هەر تێن ئەو مەدام وان ئەخزێ ئیمانە غەرەز |
| ئیرۆ دلێ من دلبەران ئاڤێتە سەر سەد پەیکەران | ئانین مەیا گولگوون و ساف دان من کو بوریانە غەرەز |
| ب شاهی ب هەڤڕا هەمنەشین ڕەنگ و ڕوویێ هەڤ مە نەدین | هەر یەک تەعامەک بوو ئەڤین لەورا کو پوڕ خوانە غەرەز |
| عەقل و دلێ من بر ئەوان، شاهان ب ڕەمز و عشوەیان | وان عەقل و دل ڤێکڕا دڤێن لەو ئەخز و ئعتانە غەرەز |
| من گۆ: گەلۆ ئەی دلروبا فتنا ڕەقیب فەیدە هەیە؟ | گۆ: سووند ب حوسنا من کو نە! لێ فعلێ شەیتانە غەرەز |
| ئەو سونبولێن بووعەنبەری رەیحان بەنەفش و عەرعەری | لەو تێن ب دێمی دا ب لەز وان سەیر ل نیشانە غەرەز |
| خالێن مودەووەر فلفلین ماوەر ژ بسکان لێ وەرین | زولفێن پەریشان تێنە مەست بهنا بها وانە غەرەز |
| دل گرت ب داما سونبولان، بەردا و دیسا حەبس کر | میرە کو هەر ئەو دائمەن گرتن و بەردانە غەرەز |
| .. .. .. .. .. عالی دبت ڕۆژ و شەڤان | مەیلە ب سەر سەلوان کەڤت کو سەیرێ ئەسمانە غەرەز |
| .. .. .. .. .. دا فەتل و ڕاست و چەپ گەڕی | وێ من دخاپینت ب خوە لێ قەلبێ پڕ ژانە غەرەز |
| .. .. .. .. .. دەر بوون ژ چەشمان ئاڤ و خوین | دلبەر ب عورف زانی و گۆت: زانم تە تەوافە غەرەز |
| .. .. .. .. .. شەهپەر ژ بەر چاڤێن بەلەک | ئا یەک دلێ من بەندە تێ یا دیترێ جانە غەرەز |
| .. .. .. .. .. جەللادی رێ و میم خواند | گەر تو نزانی قەنج بزان وان ئەینێ دەورانە غەرەز |
| ڤان عشوەیان دل هەررشاند سەرتیر ژ خوونێ نەققشاند | لەو ئەز دبێم جانێ مەلێ، ئیرۆ تە قوربانە غەرەز |
بێ لەبێ لەعلێ مەلا مە ژ مەیا ئال چ حەز edit
| بێ لەبێ لەعلێ مەلا مە ژ مەیا ئال چ حەز | سوحبەتا تێ نەبتن یار ب هەر حال چ حەز؟ |
| قەدەحەک بادە ب دەستێ خوە ل قەلبێ مە بڕێژ | عاشقێ سوختە بێ ئاتەشێ سەییال چ حەز؟ |
| نەکو وەک تەیر ژ موژێن تە ببارن پەیکان | ژ برینێن د دلی شوبهەتی غربال چ حەز؟ |
| حەز و لەززەت مە ب عومرێ خوە د عشقا تە نەدی | هەم ب ڤان دەرد و غەمان زێدە تو ئیسال چ حەز؟ |
| حوسن و سوڕ کو تونەیین جەزبە ل دل دت مەحبووب | مە ژ زولف و خەت و خال و قەدێ مەییال چ حەز؟ |
| علمێ عشقێ بوت و لاتان ب روایەت نابتن | قەدرەک حال کو نەبت شوبهەتی هەر قال چ حەز؟ |
| بەدەوی پاک چ کت فوسحەتێ مەیدان کو نەبت | موستەمع گوهـ نەدرت موترب و قەووال چ حەز؟ |
| دوڕێ ناسوفتە دڕێژم ژ لەبێ لەعل مەلێ | گەر ڕەوانبەخش نەبت نەزمێ کەڕ و لال چ حەز؟ |