دیوانی مەولەوی/ت

دیوانی مەولەوی  (1866)  by مەولەوی تاوەگۆزی
پیتی پ

تەژنەی گیان وە لەب سەودای سەبووری edit

تەژنەی گیان وە لەب سەودای سەبووری کەفتەبێم نە گێج دەریاکەی دووری
دیم نەشئەی فێنک سێراوی سەردا شنۆی زیندەگیم ئاما وە بەردا
چێش خزر نامەی تۆش ئاوەردەوە دەک ڕستگار بۆ ئیحیام کەردەوە
یاوا پێم پەرێم زایەڵەی زاریت زگاریی زامەت بێ دەوای کاریت
مزانوو، هامفەرد، پڕ شەرت و شۆنی یارم، دڵدارم، غەمخوارم تۆنی
بەڵام تۆیچ ئاخر ڕەنجت بەردەبێ چەند جار ژاری مار دووریت وەردەبێ
پەی چێش وستانێت ئەی مەهلەکەی سەخت فتوای لوات دا، لوا وە بێ وەخت
زوانت، وەختێ ئیزنش تەڵەب کەرد لاڵ کەی نمەبۆ چەنی «ئا»ش ئاوەرد
چەم بێ پەی دینش بیناییش کەم بی گۆش بێ شنەفتش سەداش ماتەم بی
تەن بێ بارکێشیش خەستەی هیجران بی دڵ بێ مەنزڵگەی مەیلش وێران بی
چ دادێ مدۆ خاکم وە سەر بۆ ئیسە تەمای من یا زایەڵەی تۆ
مەعلووم بی وەنەم حەسرەتت کێشان پەی سەیر و سوحبەت سەفای دڵڕێشان
هامڕەفێقم دەرد، هامسوحبەتم کۆس وێم جە وێم خاڵی، مەوج مدەو جە دۆس
تا ئەو بەو جەماڵ دڵ دەسە پاڵەن من سەیرم مەحاڵ، سەفام بەتاڵەن
جەو بۆنۆ فەردم ئیستیفا بێزەن دامەنەش لایق ئەی پەراوێزەن:
شێوە ئەر ئێدەن من کەردەنم سەیر فام، خودا حافز! دین، بنیش وە خەیر!
تۆ سەروەش وەی سەیر سەفا و بەختەوە من وێڵ وێڵ وەی زام سزای سەختەوە
تۆ هەر سات شادیت بێئەندازە بۆ من هەر لاد دەردێ پەرێم تازە بۆ
تۆ وێنەی بوڵبوڵ مەستی هەوای گوڵ من چون بایەقوش چۆڵی نەوای دڵ
پەرێ تۆ ڕاحەت، پەرێ من زامەت هەردوو سڵامەت، تا ڕۆی قیامەت

تەدریس و تەقدیس تەمجید بێ دەنگەن edit

تەدریس و تەقدیس، تەمجید بێ دەنگەن حەسارەی تەقریر تەوحید بێ ڕەنگەن
پارچەی تەئلیفات شێخی موهاجر گرانەن، نییەن مشتەری و تاجر
کشف الغطای سەدر موحەممەد جەسیم غونچەی نەشکوفتەن بێشنۆی نەسیم
بێنازەن کیتاب عەتای دەولەتەین یەند ڕێزان قەترەی خوم جە عەینی عەین
تەفاوت نییەن تێشدا جە مابەین شوبهەی شین و سین میسلی عەین و غەین
باڵ نمەدۆ تەیر تەحریر وە هەمدا گا وە ڕووی ڕۆمدا، گا وە عەجەمدا
ئومەنای دەوڵەت جە گردین لاوە نە ئینتیزارەن چەم نە ڕووی ڕاوە
تەوانای وانای فەرمان نەمەندەن چەپەر بێ جواو، خەبەر پا بەندەن
سەهلەن بینایی دیدەی مەعدووم سەند داخم هەر ئیدەن ئاخ پەی یاران مەند
بەڵام کێن بدۆ نەی ڕاگوزەردا شان وە شانی شێر قەزاو قەدەردا
مەحبووبەن هەرچی موقتەزای قەزان مەرغووبەن جەلای هەر کەس پێش ڕەزان
هەر شێرێ جە شیر شێران شیر وەردەن گەردەن پەی زنجیر تەقدیر کەچ کەردەن
بارێ ئەگەر هەور ئەلتافی باری پەی مەدەدکاری وە دڵدا باری
دیدەی سەر ئەر شی دیدەی سڕ کافین ئێد دای مونافین ئەو دەوای شافین
ئێد وەزیفەی گڵ، ئەو لەتیفەی دڵ ئەو چوون مەنزڵەن، ئێد بێچوون مەنزڵ
ئەو بەقاش نییەن، فەناش تاقییەن ئێد عەتای تاقی و باقی و لاقییەن

تەختەی مۆبەت تاش نەجاڕی دڵتەنگ edit

تەختەی مۆبەت تاش، نەجاڕی دڵتەنگ گیری گێجی دام کڵافەی شەوڕەنگ!
نامەی ئایرین گەرمی ئەنگێزت دووی پووشی جەستەی دەردینان خێزت
یاوا و حاڵیم بی یەک یەک ئیشاران خەندەم کەرد، هەیهای، دەردەکەن یاران
ئەر ڕاسەن دۆسیت دۆسەکەی گیانی من وە دار کۆڵەک خەمان مزانی
هوونی بێپایان دەردم وەردەبۆ تەجرەبەی تۆڕدام عەشقم کەردەبۆ
هاڵای گرپەی دەرد ئەو باڵای ئاڵا نەکوورەی دەروون نەگرتەن باڵا
دامی دووبادەی سەیادی قاتڵ نەپێچیان نە دەور پای شکستەی دڵ
فرسەت نەکەوتەن بەو ڕەنگ قادر بۆ جەفاش فراوان، وەفاش نادر بۆ
دەخیل زووتەر کێش پات ئەو دماوە نەگنی نەی تۆڕدام وە هەردوو پاوە
جەو دما وە دەس پای ئیستیغناوە لەرزی وە سەر تەڵ داری فەناوە
سەر وەنەت ببۆ وە باری گەردەن بوازی هەر سات ئاوات وە مەردەن
نە پەی ئەو ڕەویەی بەینەتداری بۆ نە پەی تۆیچ وە مەرگ ڕستگاری بۆ
ئەو سەبر، ئەو تاقەت، ئەو تەوانای دەرد نەدیت خەرجم کەرد فائیدەش نەکەرد
ئیسە سۆچیای گەرمیی دڵسەردیم سەودایی سارای دەردی بێدەردیم
ئەر مژنەوی خاس، وەرنە مزانوو مەرگ پەرێ تۆیچ مدۆ نە زانوو

تەئسیری خەیاڵ کردەی من سەردا edit

تەئسیری خەیاڵ کردەی من سەردا سستی شەرمندەن سەرشی وە وەردا
سەنگیی سەنگیبار تاوان زۆر کەردەن پیری بەدنامەن قامەت خەم کەردەن
تەن کە خەمیاوە، یانێ دەستوورەن وادەی هورێزنای گیان ئەو حوزوورەن
تاوان ڕای نەفەس ڕجا گرتەن لێم کردە یاگەی دەس تەما ناستەن پێم
پای هەوەس تەزان، ئارەزوو مۆڵەق مەندەن وە ڕەحمەت بێپایانی حەق
دامنەکەی ئاییر دەروونم تۆنی وەی دوو فەردەوە موغەننی کۆنی؟
یاڕەببی نەو شەو تاریکەی فانی هەر تۆ وەکردەی بەدیم مزانی
ئای سوبحی مەحشەر سەر ئەفگەندە وێم شەرمەندەی حوزوور خودا و بەندە وێم

تەرکی ئینتیزار حەیات کەردەنم edit

تەرکی ئینتیزار حەیات کەردەنم یانێ ژاری مار دووری وەردەنم
شنۆی ڕەشەبای زووسانی هیجران سەرچڵەی عەیشم کەردەن وە بوریان
کڵێڵەی خەفەت نە سەرکاوەی دڵ مەزرەعەی شادیم کەردەن بێحاسڵ
من جە خێڵخانەی مەینەت پاماڵم کۆن بەینەتدارێ پەرسۆ ئەحواڵم؟
مەر ئازیز وە خەیر تەشریف باوەرۆ نەی گێجاوی خەم دەسگیریم کەرۆ
بنۆشنۆ وە دڵ سەهبای مەیلی وێش پەی وەختی مەردەن حەسرەت نەبۆ پێش

تا جە داخی تاق جفتی خەمەنان edit

تا جە «داخی» تاق، جفتی خەمەنان ڕاس باڵا چون چۆی چەوگان چەمەنان
شەماڵ وە خزمەت ئەو زامان خەتەر بشۆ، ئەر پەرساش ئێدش جواو دەر:
گیرۆدەی ئازار سەختی فیراقەن هەر چەند موشتاقی ئێندە موشتاقەن
بەڵام تاوی سەیل دەردەکەی دووریت لافاوی هووناو ڕەنجی مەهجووریت
تانجەرۆی ئەی چەم، سیروانی ئەو چەم جۆشاوێ وە هەم ئەی چەم تا ئەو چەم
کەڵەک هورمدا نمازا دەو لێش ڕای ئامام نەوی پا بنیەو ئەو پێش

تۆ نەی کۆچدا کار وێت مەحکەم کەردەن edit

تۆ نەی کۆچدا کار وێت مەحکەم کەردەن بەڵام ڕیشەی من جە بێخ ئاوەردەن
تۆ مەردەی شەهید زیندەی بێباکی من زیندەی مەردەی دەشتی خەمناکی
تۆ ئازاد پەی سەیر جای جاویدانی من پا بەستەی بەند ئەی دنیای فانی
تۆ لوای بەو ئەجر سەختیی زامەوە من پەرێ حەسرەت دووریت مامەوە
پەی تۆ ڕاحەت بۆ، پەرێ من زامەت هەر شەو ڕۆڕۆ بۆ تا ڕۆی قیامەت

تۆپڵاخەی دووکەڵ هیجرانی دڵبەر edit

تۆپڵاخەی دووکەڵ هیجرانی دڵبەر جەم بووگە وەک هەور نە ڕووی سەقفی سەر
حاشا خۆ ڕەنگم هیچ نەماگە پێ سەرم وەکوو تاس دەنگی لێوە تێ
کەی کەم ئێستەکەم خوێناو ئەکا شەست لە دوو پلووسکەی چاو شۆڕاوگەی بەست
لافاوی کووچەی جەستەی زوخاڵی هەڕگاوی هەستی هەرچی بوو ماڵی

تەن وە ئێشی دەرد زامەتان خەستەن edit

تەن وە ئێشی دەرد زامەتان خەستەن فەڵەک پای ئامام وە زنجیر بەستەن
خەمزەدەی خەمکێش خەفەتبارەنان بەری جە یاوەر، دوور جە یارەنان
چەپگەرد هەر ساتێ دەردێ مدۆ پێم ڕای ئامای قاسید ئازیز بەستەن لێم
وەشڵە هەر پەی تۆن هەی شادمانی پەیکی لەیل ئاما وە تۆ مزگانی

تا تەوانام بی شەو بێداریم کەرد edit

تا تەوانام بی شەو بێداریم کەرد پەرێ نۆشای جام بێقەراریم کەرد
وێت واتەن هەر کەس شەوان بێداربۆ مشیۆ مەستی زەوق بادەی مەی خار بۆ

تەرسوون ئەر بەدەن ڕەقیبی دڵسەرد edit

تەرسوون ئەر بەدەن ڕەقیبی دڵسەرد بکەرۆش وە خاک گەردشی چەپگەرد
وەختی تەماشای ئەو بەرگوزیدەم شەماڵ بشانۆ گەردش ئەو دیدەم

تا دڵ وە تەمای ئەو ترفە ترفەن edit

تا دڵ وە تەمای ئەو ترفە ترفەن نەحوم هەر مەحوەن، سەرفم بێ سەرفەن

تا وە زوڵف و ڕووی تۆ تەماشامەن edit

تا وە زوڵف و ڕووی تۆ تەماشامەن ئەدای نمای فەرز سوبح و عیشامەن