دیوانی مەولەوی/خ

دیوانی مەولەوی (1866) by مەولەوی تاوەگۆزی
پیتی خ

خورشیدی سەمای شیرین جەماڵان edit

خورشیدی سەمای شیرین جەماڵان	ڕەشک ئەفزای گرۆی دیدە غەزاڵان
دانەی شەو چراغ خەزانەی هەستی	مەزەی نەشئەی عەشق بادە پەرەستی
دەرگای مەدینەی حوسنی مەحبووبی	نوور ئەفزای دیدەی جەرگەی یەعقووبی
خودا وە تۆش دان باڵای عەرعەری	هەر لایق وە تۆن شێوەی دڵبەری
کاڵای شیرینی وە باڵات بڕیان	تاسی مەحبووبیت نە عاڵەم زڕیان
نیگای خوماریت خەمبارم کەردەن	ژاری ماری دەرد وە دڵدا بەردەن
بە وێنەی نەچیر زامان ئاوەردەم	نێشی گولوولەی خەمباری وەردەم
پەلەپەل پەی گیان نە دەس تۆ بەردەن	پەنام وە پەنای فیراقت کەردەن
ئیسە بێئامان خەستەی هیجرانم	سەر کەردەن هووناو نە تۆی زامانم
نە سەبرم چەنی دووریت مەسازۆ	نە وەسڵت وە مەیل دڵم نەوازۆ
نە یارای خەیاڵ وەساڵی تۆمەن	نە تابی دووری خەیاڵی تۆمەن
دڵ مەندەن نە بەین خۆف و ڕجادا	مەزانۆ ڕاش کام یاوۆ ئەو لادا
مەرتۆ وەکەرەم تەشریف باوەری	یا وە لای وەسڵت ڕابەریش کەری
وەر نە، ئازیزم، قەسەم وە نامەت	سەرگەردان مەبۆ تا ڕۆی قیامەت

خامەی سەراوێز نە چای سیایی	مەڕێزۆ ئەسرین شەکوای جیایی
نامەی سەد شکەنج وە هەم پێچ وەردەن	چون من سەر تا پاش شکستەی دەردەن
دەوات دووی سیاش جە دەم مەخێزۆ	نامە سیا خاک وە سەر مەڕێزۆ
دەوات دووی دەروون گێج دان وە هەمدا	لیقە وێش کێشان وە لیتەی خەمدا
خامە شەق وەردەن دەم مەکەردەوە	زار زار مەناڵۆ وە دەم دەردەوە
مەوات هەی ئاوات واستەکەی جەستەم	هەی مۆمیایی پێشەی شکەستەم
کام زام بی جە تۆ من نەویم نەسیب	جەفا هەر وە من، وەفا پەی ڕەقیب
زامان تاونان هووناوان جۆجۆ	دەرد وە بانی دەرد یە جە دووری تۆ
بڕیان تای ڕوباب قافیە خوانیم	نەمەندەن تاقەت عیبارەت زانیم
دەمەی هەناسەی گەرمی تارەکەم	نەکوورەی دەروون پڕ جە خارەکەم
ئایر دان حوجرەی دڵەی پڕ دەردم	سۆچنان کتاو مەجمووعەی فەردم

خاڵۆی مەنزڵچی، سەرکردەکەی دەرد	تەمام بە تۆ بێ، ئای یە چێشت کەرد
وەختێ بەو گەردەن سیمی سافەوە	چون وەش غەزاڵان وە بۆی نافەوە
دەور مدا وە پێچ ئەو کاو و بەردە	بۆ بەخشانیش بێ ئەی هەرد بەو هەردە
ئەو بۆ جەو تەرەف سوب نەسیم ماوەرد	هەر جە دوورەوە زام ساڕێش مەکەرد
خەیلێ دێرت کەرد، ئافەرین چەپگەرد	بەو بۆ دڵشاد بیم ئەویشت لابەرد
ئیسە ئەو گەنجە، بەو لار و لەنجە	ڕەنجەکەرد پەنجە، شی پەرێ «پەنجە»
ئیسە تەن وەی زام دڵ وەی خەریکی	دیدار وەی دووری، مەرگ، وەی نزیکی
ئەولاو کێ بەروون ئەی ڕا و تەدبیرە	ئاخ جەی تەدبیرە، داخ جەی تەقدیرە
خەیر، مەینەتزەدەی جەگیان هەراسان	بەختە سیاکەی وێش زووتەر ناسان
پەی فەنای ئەو هەم جە دووریی دڵبەر	نەک جارێ، چوار جار، اللهُ اَکبر

خاڵۆ چون تەدبیر دەرد زانات نەوی	هانام کەرد ئەو تۆ تەوانات نەوی
نەتاوات وێت دەی وە مەودای وەیدا	گێجی بدەی نە گێج دەریای بێپەیدا
ها خودام، وە حەق شادەتم ئاوەرد	خاڵۆت گێج مەوج دەریای هەواش کەرد
جە کەنارەوە سەعی کەردەت بۆ	هەوڵ پل و پووش ئاو ئاوەردەت بۆ
پەی چێش خاڵۆکەی دەروون جە هوون کەیل	خەیلێن ئەجزای مەیل لەیلەکەی پڕ مەیل
ئامێتەن وە جزو ڕێزەی مەجنووندا	حەیفەن ئاو بەرۆش وە توونای تووندا

خەرامان ئاما نە تۆی پەردەوە	نیقاب جە سەفحەی جەمین کەردەوە
چیهرەی دڵەی زار خووی گەرمی پێدا	عەکسش هوەیدا منمانا تێدا
باوەشێن مەکەرد ئەو سەفحەی بێگەرد	نازکیش جە باد ئیحتیات مەکەرد
نە تۆی ئایینەی جەمینی چون گوڵ	کەم مەکەرد نمنم خووی ڕوخساری دڵ

خەمە فرسەتێ ساتێ، وە بێ خەم	گەردی پاڵاکەش بگێروون وە چەم
چەرخی چەپ چەنیم ڕاس بەستەن کەڵەک	مەر من سەنگم دان وە مینای فەڵەک
چەپگەرد نمازۆ ساتێ فەراغەت	ئەی خوا یا وەسڵ، یا مەرگ، یا تاقەت

خەیلێوەن خەریک زاکەی زەحمەتم	بەڵکوو وە ڕا بۆ بەرشۆ عوسرەتم
فەڵەک وە بەختم مەگەس مکیانۆ	وە ڕاکەی ڕەحمەت هەمدیس مڕیانۆ

خەیاڵانی شەو، هیجرانانی ڕۆ	قامەت خەم کەردەن چون چەمیلەی چۆ
دڵ بییەن وە دار سەر کەلی لای وەشت	چەمەڕای وایێن ڕیشەش بێ وە دەشت

خاک وە دەسی زۆر زنجیرم کەردەن	یادی هەمڕازان جە یادم بەردەن
هاو قەد خاک و سەنگ وە جەسەم بارەن	نە ڕاگەی جواب، نە جای گوفتارەن

خاڵۆ خاڵۆتەن، کەم واچە خاڵۆ	خاڵۆ دەم وە بان خاڵانت ماڵۆ
شەرت بۆ من جە داخ خاڵۆ خاڵۆی تۆ	وێم کەروو وە کوڕ چواردە ساڵەی نۆ

خاست فەرماوان ئەربابەکەی خەم

ساکن نە گۆشەی باڵەخانەی چەم

خەرمانی خەمان ها وە کەل باوە

شەنکەر یەکێکە دوو شەن وە لاوە

خەیر بۆ هەم فەڵەک کام خەیاڵ کەردەن	دیسان من پەی شەڕ وە یاد ئاوەردەن
دیارەن ئەساس دووری مەسازۆ	وە باڵام کاڵای خەمان مەورازۆ
داخۆم دووی دووریی کێش هانە سەردا	دیسان من مدۆ وە ڕووی چەمەردا