| گەردەلوول تۆز کەسرەت هەڵی کرد
|
سەفای لە ڕووی جام دەروونم لابرد
|
| دڵ خەفەس لە ناو تۆز و خاکدا
|
بێ وەسەر تەوحید زاتی پاکدا
|
| ئەرچی بۆ وجوود نەوعی دووەمین
|
یەک واجب وجوود کافیە یەقین
|
| لەبەر ئیستیغنا بەو یەکە بێ شک
|
بەخودا ناون هەردوو یا ئەم یەک
|
| لاکین ئەووەڵ جار کە پێی نیا ناو
|
عەقل تەعەددود تێرێتە بەرچاو
|
| بۆلابردنی تۆزی وەسواسە
|
نەفی تەعەددود بکریە خاسە
|
| «واجب الوجود» کونهی مەخفییە
|
ڕاسە نایزانین، زانیاگ نییە،
|
| لاکین دەزانین یەک حەقیقەتە
|
ئەم زانینیچە بە حەقیقەتە
|
| بۆچ؟ حاکی لە ئەو هەر مەفهوومێکە
|
یەقینە ئەڵبەت، مەحکیچ یەکێکە
|
| بۆچ؟ ئەو یەک مەعنا ئەرسەد کوللییە
|
تەسەووری مەنع شەریکی نییە
|
| ئایا زاتی وێ بۆ «ماتحت»ی خۆی
|
یا عەرەزی وێ، تەفاووت نەکەی،
|
| حیکایەت ناکرێ، زەریفی بشنەو،
|
ئومووری کەسیر موختەلیف بە ئەو
|
| مەر موشتەریک ون لە چشتێدا گشت؛
|
لە گشتیاندا مەوجوود وێ ئەو چشت
|
| هەر ئەو یەک چشتە مەحکییە «بالذات»
|
حیکایەت لەوان «بالتبع» دەکات
|
| لەمەدا چ تۆز شوبهە و شکێکە
|
مەحکیی ئەو تەنیا مەعنا یەکێکە
|
| هەرگاە کە مەحکی یەک حەقیقە بوو
|
چونکە حاکیی ئەو بەو تەریقە بوو
|
| ئەگەر بۆ فەردی بوی تەکەسسور
|
«خارجا كما حيث التصور»
|
| پەس بە ئەمرێکە تەمیزی ئەفراد
|
لەو ماهییەتە موشاعە زیاد
|
| تەعەییون بە نەفس ئەو ماهییەتە
|
ناوێ؛ ماهییەت چونکە یەک چشتە
|
| تەعەییون ئەر لەو تەرەتتوب کەوێ
|
چلۆن تەعەددود بۆ فەردی دەوێ
|
| لە تەعەییوندا ئەوا بوو ئیسبات
|
حاجەت بە ئەمرێ زیادە لە زات
|
| تەعەییونیچ خۆ ڕاسە و جازیمە
|
دەگەڵی وجوود موتەلازیمە
|
| لازم بوو نەبوو واجبی مەعبوود
|
«ذاته بالذات» مەبدەء بۆ وجوود
|
| «هف» یانی: «هاذا»: ئەم لازمییە
|
«خلف»: خیلافی فەرزی ئێمەیە
|
| پایانی ئەمە بە باتیل زاتە
|
بۆچی؟ ئیحتیاج «خاصة»ی ئیمکانە
|
| بەڵ ئەر تێ فکری دیسان لازم هات،
|
هەروەک ئیحتیاج، تەرەککوب بۆ زات
|
| «أي مما به الاشتراك كان
|
و ممش به الامتياز بان»
|
| ئەگەر بپرسی بۆچی «واجبین»
|
یەک ماهییەت ون یا موختەلیفەین
|
| لە وجووبدا شەریکن هەردوو
|
ئەویچ یەک مەعناش خۆ لێت مەعلووم بوو
|
| کە مەئخووز ناوێ یەکێ لە ئەمرەین
|
مەگەر لە چشتێ «مشترك في البين»
|
| بۆی وە مەئخەز مەبدەء بێگومان
|
ئەو چشتە بۆ ئەو یەک مەعنا وتمان
|
| کە ئیشتیراکت لەوێدا دا ساز
|
ئەمرێ تر «لابد» بوو بۆ ئیمتیاز
|
| بۆچ؟ شەیئی واحید قەد ناوێ بە عەین
|
لەبۆ ئەمرەینی موتەغایرەین
|
| لەبەر یەک حاکی مەحکی واحید بوو
|
ئیمتیاز بە ئەمر لە زات زائید بوو
|
| لازم هات تەرکیب «بلا تردد»
|
وەک حاجەت «بنا علي التعدد»
|
| بەم خولفە لە گەرد کەسرەت لازم بوو
|
واگەردی کەسرەت لە ڕووی دڵ لاچوو
|
| لەسەر دۆشەکەی لە کەسرەت پاکی
|
گوێ ڕادێر خۆش خۆش لە مەحکی و حاکی
|
| بنوو وە تەوحید ئەو بێ چوونەوە
|
وە گۆڕ شوبهەی «بن کمونە»وە
|
| ناگونجێ دیتر تەقریری زائید
|
کەلام بێتە سەر بەحسی عەقائید
|
| سەردی مەسائیل بوێ وە تەفسیل
|
ئەغڵەب بێ دەلیل، جار جارێ دەلیل
|
| تەهزیبی کەلام نەکەین زەریفە
|
بەحسی سیفات و زاتی شەریفە
|
| قەند تا موکەڕڕەڕ، موشک تا وەکۆتر
|
مەزاق شیرینتر، دەماغ خۆشبۆتر
|
