| ئەگەر تۆ بڵێی: تەنزیل و ئیترال،
|
موعارەزە و نەسخ، مازی و ئیستیقبال،
|
| لەبەرکردنیان، تیلاوەتیان،
|
شنەفتنیان، کیتابەتیان
|
| گشت لەسەر حودووس وەجهی قەویمن
|
تۆ چلۆن دەڵێی: کەلام قەدیمن؟
|
| ئەرچی تەقریری زووتر کریاگە،
|
ساحیب دەرک و هۆش جواو دریاگە
|
| ئەمما تەرزێ تر تێرینە ئەبەین
|
بۆ تۆ «تفصيلاً» تەحقیقی دەکەین:
|
| دەڵێین ئەگەرچی هیچ سیفاتی حەق
|
بە سیفەت مەخلووق ناشوبهێ موتڵەق
|
| بەڵێ لەلای خەلق تەحقیقمانە
|
نموونەیان هەس، ئەو نموونانە
|
| بۆ سیفاتی حەق ڕێ دەدەن پێمان
|
بە «وجهُ‌مّا» یێ مەعلووم بن لێمان
|
| تۆ هەرگاهـ بکەی قەسدی کەلامێ،
|
خەبەرێ، ئەمرێ، یا ئیستیفهامێ
|
| مەعنایێک هەیە ویجدانی لەلات
|
غەیری عیلمتە و سائیری سیفات
|
| بە ئەلفازی خۆت تەعبیری دەدەی
|
لە گوێی سامیعدا و زیهنی جێی دەکەی
|
| بەو مەعنا دەڵێن: کەلامی نەفسی
|
نە عەرەبییە و نە کوردی و فارسی
|
| بەسیتە و واحید، نە کەم، نە کەسیر
|
قائیمە بە زات تۆوە بێ تەغییر
|
| ئەمیچیان کەلام تۆیە و لەفزییە
|
موتەعەددیدە و موتەجەززییە
|
| موختەلیف دەوێ، بەڵێ بێ گومان
|
دەلالەت دەکا لەو مەعنا وتمان
|
| بێ تەشبیهـ کەلام نەفسی حەق واتە
|
غەیری عیلمیە و باقی سیفاتە
|
| غەیرە مەخلووقە و بەسیت و قائیم
|
بە زاتی حەق و، قەدیم و دائیم
|
| مونافیی لاڵی و سکووت و ئافەت
|
پاک لە حەرف و سەوت، بەری لە کەسرەت
|
| نە عەرەبییە و نە سوریانییە
|
نە یۆنانییە و، نە عیبرانییە
|
| لە لەوازیمات حادیس بەرییە
|
لە هیچ شەیئێدا حولوولی نییە
|
| بەو سیفەتە حەق بێ حودوود و حەد
|
موتەکەللیمە ئەزەل تا ئەبەد
|
| بەری لە وەسمەت سکووتی سابیق
|
عەری لە توهمەت خامۆشیی لاحیق
|
| خۆی سیفەتێکە لە کەسرەت دوورە
|
بەڵێ نیسبەتی غەیرە مەحسوورە
|
| حوسنی ئارەزووی نومایش دێنێ
|
هەردەم بە تەرزێ خۆی دەنوێنێ
|
| زەبووری ناوە لە سوریانیدا
|
تەوراتی ناوە لە عیبرانیدا
|
| نیسبەت بە نەزمی عەرەبی مەعرووف،
|
بە موعجیزی گشت موعاریز مەوسووف،
|
| کەوا بە تەواتور گەیشتگە لامان،
|
دەلیلی شەرعە و تەمام ئەحکامان،
|
| مەسسی حەرامە لەبۆ موحدیسان،
|
هاتووە بۆ حەزرەت، پێی دەڵێن: قورئان
|
| نیسبەت بە مەحکی بە خەبەر مەعلووم
|
بە غەیری مەحکی بە ئینشا مەوسووم
|
| ئەمری پێ دەڵێن نیسبەت بە مەئموور
|
نیسبەت بە مەنهی بە نەهی مەزکوور
|
| «والباقی كذا بهذا القياس»
|
هەر بە لیباسێ بە ئیسمێ بیناس
|
| بە ئیعتیباری ئەم زهووراتە
|
کەلامی لەفزی و سوحف و تەوراتە،
|
| زەبوورە و ئینجیل، قورئانی مونزەل
|
موتشابیهـ، موحکەم، مازی و موستەقبەل
|
| مەککی و مەدەنی و وەعدە و وەعیدە
|
قەسەسە و ئەحکام، ئەمسال، عەقیدە
|
| ئەخبار، ئەمر و نەهی، تەحریم و تەحلیل،
|
ناسیخ و مەنسووخ، تەسبیح و تەهلیل
|
| ئەرچی لە وەحدەت نەوعی ناکەوێ
|
تەعەددودی شەخس و تەجەززیی دەوێ
|
| هەرچی کوتوب و سوحفی مونزەلەن
|
گشت لەو سیفەتە تەنیا یەک پەلەن
|
| شاهیدی سیدقە بە بێ جەرح و ڕەد
|
«لنفِد البحر قبل ان تنفد»
|
| بەو هەموو لیباس زۆر عەجیبەوە
|
بەم نیسبەتەوە و بەم تەرکیبەوە
|
| نە کەسرەت دەدا گەرد لە وەحدەتی
|
نە تەرکیب تۆزێ لە بەساتەتی
|
| «حاصل الكلام» وەک باقیی ئەشیان
|
چوار وجوودی هەس بۆت بکەم بەیان
|
| یەکێ عەینییە و یەکێ زیهنییە،
|
یەکێ لەفزییە و یەکێ خەتتییە
|
| لە حدیسییەتی عەینی بێ ڕەنگە
|
ئایینەکەی پاک لە گەرد و ژەنگە
|
| لە جیهەت وجوود زیهنییە مەحفووز
|
بە لەفزی و خەتتی مەکتووب و مەلفووز
|
| لازیمەی حودووس وەک نەسخ و بەدەڵ
|
ڕوو ئەم سیانە دەکا نەک ئەووەڵ
|
| لازیمەی قیدەم بە پێچەوانە
|
ڕووی لە ئەووەڵە نەک لەم سیانە
|
| قورئان وەها وەزع بۆ لەفزی دەکرێ
|
بۆ نەفسی دیسان هەم دادەنرێ
|
| لەفزی وەک نەفسی بۆ حەق سیفەتە
|
چون لەسەر نەفسی «ذُو دَلالَة»ە
|
| تەفاوتی بەین هەیە ئاشکار
|
نەفسی «بالذات»ە، ئەو بە ئیعتیبار
|
| هەروەها سیفەت بۆ خودان هەردوو
|
بە «كلام الله» موسەممان هەردوو
|
| لە ئیزافەدا فەرقیان هەیە؛
|
ئیزافەی لەفزی مەعنای ئەمەیە:
|
| کە مەحزی تەئلیف «ربّ البشر»ە
|
لە تەسەڕڕووفی مەخلووق ئەودەرە
|
| «لا كسبَ لَهم فيهِ واكتساب
|
تنزيلّ من العزيز الوهّاب»
|
| ئیزافەی کەلام نەفسی مەعرووفە
|
ئیزافەی سیفەت ئەباڵ مەوسووفە
|
| کە نەفسی و لەفزی لێت بوو موحەققەق
|
بزان ئیتتیفاق هەس بۆ ئەهلی حەق
|
| لەمەدا ئەووەڵ قەدیمە و ئەقدەس
|
جەوازی حودووس تەعللوقی هەس
|
| بەڵێ خیلافیان هەس لە دووەمدا:
|
بەعزێ نەس دەنێن وەسەر قیدەمدا
|
| بەعزێ تەک ئەولای بەداهەت دەدەن
|
حوکم بە خەلقی و حودووسی دەکەن
|
| بەعزێکیچیان، حەق بیانبەخشێ،
|
دەڵێن لە تەقدیر حدووسیچ دەشێ
|
| غایەتی ئەدەب ڕیعایەت بکەی
|
ناوی بە مەخلووق بە حادیس نەبەی
|
| نەک لە داللەوە زیهنت لوول بدا
|
نیسبەتی حودووس بە مەدلوول بدا
|
| ئەم هەم بە قەدیم بگرە بە مەحکەم
|
«و هذا هو الٲسلم الٲقوم»
|
| بینا لە تەقریر تەفسیلی سابیق
|
ناشنەویە کەلام ئەزەلیی خالیق
|
| ئیمجار سا زەریف بدوێ ئاگاهی
|
مانای «سمعتُ كلام الله»ی
|
| یانی بهیستم نەزمی موئەللەف
|
دال لە کەلامی ئەزەلیی ئەشرەف
|
| یا فامیم کەلام ئەزەلیی خودا
|
لە حەرف و ئەسوات مەسمووعە و سەدا
|
| لە هەردوو سووڕەت وا دیاری دا
|
بۆ گشت ئەنبیا و مەخلووقی دنیا
|
| مومکینە کەلام حەق بشنەوییە
|
تەخسیسی مووسا بە تەکلیم چییە؟
|
| دەڵێم سەماعێ و ئەو داگیە ڕوو
|
ئەوە بە تەریق خەرقی عادەت بوو
|
| بیلا سەوت و حەرف، بیلا کەیفییەت
|
هەر وەکوو ڕوئیەت ڕۆژی قیامەت
|
| یا بیستی بە حەرف سەوت و سەداوە
|
ئەمما بە گشت «عضو» لە هەموو لاوە
|
| یا لە یەک لاوە نەک ئەو سەدا وێ
|
کە تێیدا دەخڵ بۆ ماسیوا وێ
|
| وەک تەوەسسوتی مەلەک و کیتاب
|
هەر سێیان بە وەجهـ تەخسیسن حیساب
|
| واتە تەلەقیی جیبریلی ئەمین
|
بۆ وەحیی حەزرەت «ربّ العالمين»
|
| وەها بوو سەماع ساحیب تەخت و تاج
|
بۆ کەلامی حەق شەوەکەی میعراج
|
| «فالحمدُ لِله علی نِعمتِه
|
خَصَّ مَن يشاء بِمَرحَمتِه
|
| ثم الصلاةُ مَع سلام تامّ
|
علی النبیّ و آلهِ الكرام»
|
