[ 37 ]
Ni adoptis ta du verbi por expresar du idei vere diversa, quin ni devas explikar per defino ed exempli. Ulo chanjas, kande, restante la sama esence, ol ricevas altra stando, figuro o qualeso. — Kambyar, to esas donar un kozo por ricevar kompense (reciproke) altra kozo. La vetero chanjis. Quante ta virino chanjis en malmulta yari ! — Lu kambyis sa kavalo po du asni ; lu kambyis bank-bileti po oro. Ta du senci esas tute diferanta, quale on vidas, quankam plura lingui, ex. la F., intermixas oli en la sama vorto.
Tamen existas kelka dubebla kazi. Chanjar esas anke tranzitiva, e signifikas lor : igar chanjar : Me chanjis la loko di mea mobli ; el chanjis la koloro di sua hari. Sed lor, on povas kelkafoye hezitar inter chanjar e kambyar : kad on devas dicar : il chanjis sua vesti, por expresar, ke il malmetis sa antala vesti e metis altri ? Altravorte, kad ita frazo signifikas, ke il vicigis sua vesti per altri (sur su), o ke il facis en la sama vesti ula chanjo, ula transformo od altero ? Existas kelka personi, qui volus dicar en l’unesma kazo : il kambyis sua vesti. Certe, to esas substituco plu juste kam chanjo ; sed altralatere, to ne signifikas la samo kam : il kambyis sua vesti kun kamarado, t. e., donis sua vesti a la kamarado por ricevar ti di ilca. Quankam la vesti ne restis vere sama, on povas konsiderar, ke « sua vesti » indikas la vestaro, quan la subyekto portas generale, e konseque, il vere chanjis sua vesti, t. e. la vestaro, quan il portas, chanjis (komparez : el chanjis la koloro di sua hari, o : la maniero di sua har-ordino).
Se do chanjar povas signifikar : « lasar un kozo por prenar o ricevar altra », on povos dicar : Lu chanjis lojeyo ; vu devos [ 38 ]chanjar (la) treno, chanjar veturo (tramveturo, omnibuso, kavali). To ne signifikos, ke on alteras o transformas la sama domo, treno, veturo,… sed ke, relate la subyekto identa, qua esas l’interesato, omna ta obyekti chanjas. Se Sioro X chanjis sua lojeyo, to ne signifikas, ke il facis chanji en la domo, quan il habitis, sed ke ta obyekto : « la domo habitata da So X » chanjis, divenis altra domo. La subyekto esas quaze la suportilo, la substanco di la chanjo, pro ke praktike on referas omno a lu. Sed ni ne volas hike enirar filozofiala diserto pri la naturo di l’identeso ! Suficas montrar, ke ta uzado di la verbo chanjar esas natural extenso di sa propra senco.